Missive ai magistrati tirolesi (trascrizione di Remo Bracchi) 4 dicembre 1630

precedente | 158 di 175 | successivo

Persone
Giacomo di Poz di Pedenosso
Procedimento giudiziario
Inchiesta su Giacomo di Poz di Pedenosso, per stregoneria (4 dicembre 1630; ...)

L'incartamento processuale relativo a Giacomo di Poz (1), contumace, è ricostruibile al presente soltanto ricorrendo alle lettere inviate ai magistrati tirolesi perché collaborassero alla sua cattura, nell'eventualità che si fosse rifugiato in quei paesi e fosse stato riconosciuto. Alla richiesta di consegna del fuggitivo si aggiunge quella dell'invio del boia di Merano e della convocazione alla casa e sulle piazze del Contado del sospetto stregone, secondo la procedura prevista dagli Statuti.

Illustrissimo domino. (a)

Cum multo creverit diabolica maleficarum pravitas in quodam angulo istius Comitatus, ita ut nec hominibus, animalibus aut frugibus indulgeretur, auxilio Onnipotentis Dei contra eas prevaluimus. Quocirca cum per sententiam nostram deffinitivam plures earum ultimo suplicio sint plectende, recursum habemus ad Dominationes (2) vestras illustrissimas cuius benignitatem et favorem sepe sepius sumus experti, rogantes ut ministrum iustitie ad hunc effectum nobis concedere velint. Certi oramus enim Dominationem vestram illustrissimam huiusmodi favorem inter ceteras (b) … merituros, nec cum male a nobis satisfactum dimissuros.

Data Burmii hac die quarta mensis decembris anno 1630.

Dominationem Vestram Illustrissimam

Deditissimi servi
Pretor, regentes et concilium Comitatus Burmii
Balthesar Zucola jure utroque doctor, cancellarius.

Molto illustre signore,

Havendo la Divina Providenza lasciato li judici in terra per pena de' malfattori e consolatione dell'homini giusti, e essendosi in ogni tempo visto che ognuno è concorso prontamente per agevolare a far conseguir il fine di detta giustitia, non v'è dubio alcuno che vostra signoria come prudentissima e zelante del honor di Dio et della Giustitia, per il carico sostiene con molta sua riputatione, non sii per conformarsi all'ordinario de tutti l'altri giudici, et havendone di questo piena confidenza, essendo fuggito fuori della nostra giurisdicione un homo denontiato da complici per stregone e forsi capitato nella sua in Stelvi, (3) si ha pensato di havisarglielo, accioché venendo in cognitione sua, lo vogli far ritenere, et ritenuto avisarnelo, che di ogni spesa daremo pronta satisfatione. In questo vostra signoria n'obligarà molto e aquistarà merito appresso Dio et al mondo.

Questo huomo sarà di età de anni 60, statura mezzana, grosso di vita, habito di contadino, barba grisa. Non altri, solo che offerendosi in simili et ogni altra occasione di servirli, li bacciam le mani.

Constituti fuerunt … (c) judices in Terra non solum ut proborum hominum vita praemiis frueretur, sed etiam ut improborum iniquitas frenaretur et delictorum suorum poenas luerent, quapropter omnes judices praeterritis temporibus proprio modu, non precibus nec praecio moti, omnem opem tulerunt ut … (d) suum finem obtineret. Idcirco nulla est dubitandi ratio, quin Dominatio tua, nomine proprii oneris huc husque egregiae necti, et etiam nomine fame et gloriae Dei, cuius te zelantissimum ostendisti, sit omne auxilium et iuvamen praestiturum, ut numquam pessimi homines subterfugiant meritas poenas. Innotuit nobis per depositionem complicium cuiusdam malefici nequitia, qui ut se e poenis eriperet, fuga sibi consuluit, in districtum vero iurisdicionis se recepit, ut credimus in vallo Stelvii. Dignum est ut talis in carcere claudatur.

D… (e) vestram etiam atque etiam rogamus ut pon… (f) diligentiam si alicubi reperiretur, ut includatur, nosque certiores fiamus per expressum nuntium. De omnibus expensiis gratiosam dabimus compensationem, offerentes nostram servicio…, (g) quandoqu… (h) se similis aut alia occasio se obtulerit.

Vir iste nequam, est aetatis annorum sexaginta … (i) staturae mediocris sed crassae, habitus rustici, barbae grisiae. Nomen eius est Jacom de Poz. Haec sunt indicia. Excuset incommodum et, si de nostra erga nos amore experimentum fecerit, non poenitebit nobis auxiliasse … (j) Valeat.

Praeterrita hebdomade per expressum nuntium rogavimus illustrissimum dominum Jacobum Trapium, ut iter et reditum concederet ministro G…, (k) quem desiderabamus, et quia in ipsius responsoria epistola affert dubium quod patria … (l) non fruatur … (m) salute omni contaggione libera, iterum rogamus Dominationem vestram ut, remota omni dubitatione, velit simul cum illustrissimo praefato illustrissimo domino nobis in hoc auxiliario … (n) favere, speramus per vestr… (o) offici… (p) Per illustrissimum dominum praetorem Merani nobis concessurum ministrum, idcirco nolit dedignari hac gratia nos honorare.

Excuset incommodum.

Sitque Deus nobis in omnibus propitius.

(a) Le tre missive che seguono sono state trascritte da Remo Bracchi negli anni '70 del XX secolo. Al momento gli originali non sono stati ritrovati negli incartamenti dell'Archivio Comunale di Bormio. Probabilmente veniva da fuori, per il tramite di Padre Ireneo Simonetti.

(b) Mancando l'originale, non è stato possibile colmare la lacuna.

(c) Mancando l'originale, non è possibile completare la parola. Si tratta tuttavia della versione latina di quanto sopra è espresso in lingua volgare.

(d) Mancando l'originale, non è possibile colmare la lacuna.

(e) Mancando l'originale, non è possibile completare la parola.

(f) Mancando l'originale, non è possibile completare la parola.

(g) Mancando l'originale, non è possibile completare la parola.

(h) Mancando l'originale, non è possibile completare la parola.

(i) Mancando l'originale, non si è potuta colmare la lacuna.

(j) Mancando l'originale, non si è potuta colmare la lacuna.

(k) Mancando l'originale, non si è potuta completare la parola.

(l) Mancando l'originale, non si è potuta colmare la lacuna.

(m) Mancando l'originale, non si è potuta colmare la lacuna.

(n) Mancando l'originale, non si è potuta colmare la lacuna.

(o) Mancando l'originale, non si è potuta completare la parola.

(p) Mancando l'originale, non si è potuta completare la parola.

(1) Giacomo di Poz era figlio di Maria di Poz inquisita nel 1608 (cf. SB049 e giustiziata nel 1630.

(2) Ci si rivolge al signore di Venosta Giacomo von Trapp, come si precisa più avanti.

(3) Paese del Tirolo appena oltre il valico dello Stelvio.