Lombardia Beni Culturali
172

Breve investiture

1162 aprile, Brescia.

Martino prete, officiale della chiesa di S. Daniele, su ordine di Richelda, badessa del monastero di S. Giulia e dei suoi confratelli Ambrogio, Gregorio chierico e Uguccione, investe in perpetuo Lanfranco Porcarius di un appezzamento di terra arativa, di proprietà dell'anzidetta chiesa, sito <in Brescia> in luogo ove dicesi Vergnano, già tenuto da Azo de Sancto Zenonis, che ne aveva fatto refuta; dal canto suo l'investito dovrà versare (oltre alla decima) il fitto annuo di tredici denari d'argento di vecchia moneta milanese, a s. Martino oppure otto giorni prima o dopo, mentre i seniores si impegnano a rifocillarlo quando porterà il fitto.

Originale, ABLBs, Pergamene di S. Giulia, mazzo 1, n. 22 [A]. Regesto Astezati, p. 304. Nel verso, di mano del sec. XII: Carta investiture in Lanfrancum Porcarium de una pecia | terra aratoria de Vergnano; segnatura Astezati: C fil. 2 n. 28.

Regesti: GUERRINI, Regesti e documenti inediti, n. 23, p. 146 (alla data 1167 aprile 27); ZILIOLI FADEN, Le pergamene, n. 22, p. 11.
Cf. ARCHETTI, Per la storia, p. 14 (nota 37).

Edizione da microfilm.
L'omissione del giorno del mese trova parziale rimedio nella segnalazione di quello della settimana (sabato), consentendoci una delle seguenti opzioni: 7, 14, 21, 28.

In Christi nomine. Die sabati qui fuit de mense april(is). In civitate Brixia, in claustra monasterii ecclesie Sancte Iulie. Presencia (a) | horum hominum quorum nomina subter leguntur, per lignum quod in sua manu (b) tenebat presbiter Martinus, official(is)ecclesie Sancti | Danielis, per parabolam d(omi)ne Richelde abatisse eiusdem monasterii et per parabolam aliorum suorum fratrum, silicet | Ambrosii et Gregorii clerici et Uchecioni, investivit Lanfrancum Porcarium nominative de pecia una de terra | aratoria, iuris predicte ecclesie Sancti Danielis, quam Azo (c) de Sancto Zenonis tenebat hab eis et quam ipse refutavit | eis, et iacet ipsa terra in loco ubi dicitur V(er)gnano; cui coheret (d): a mane Umbertinus de Bernardo, a meridie Ognabenus Go|ta, a sera via, a monte Ioh(anne)s de Pontolio, cum quanto infra has coherencias inveniri pot(est) ex omnibus, inintegrum. Eo vi|delicet modo fecit hanc investituram ut deinde ia(m)dictus Lanfrancus et eius heredes aut cui ipsi dederi(n)t perpetualiter habe|ant et teneant predictam terram, et faciant ex ea quicquid eis fuerit oportunum, secundum usum terre, ad fictum exinde red|dendum et persolvendum omni annum in festivitate sancti Martini, octo diebus antea (e) vel octo postea aut in ipso die, si|ne mala ocasione, argenti den(arios) bonorum Mediolanensium (f) veteris monete .XIII. et medio; dato et consignato | predicto ficto et decima de ia(m)dicta terra omni anno per se ipse Lanfrancus vel per suos heredes aut per suum missum officialibus | ia(m)dicte ecclesie vel eorum misso, alia superinposita eis non fiat (g); et ipsi seniores (h) debent dare ei manducare | sine fraude in die solucionis predicti ficti. Et convenerunt inter se ut si ia(m)dictus Lanfrancus vel eius heredes vendere eam vo|luerint, officialibus ia(m)dicte ecclesie apelare debent et per duodecim den(arios) minus quam alii dare debent eis, | si tolere eam voluerint; si vero tollere eam noluerint, duodecim den(arios) dare eis debent et postea (i) vendant alicui (j) | voluerint ad predictum fictum reddendum, preter (k) quod non debent vendere (l) eam alie ecclesie neque servo nec po|tenciori homini per fraudem set tamen suo pari, sine mala ocasione, et ipsi debent investire et alterum br(eve) rogare (m) | pro (n) dictis duodecim den(ariis). Penam vero inter se posuerunt ut si quis eorum vel suorum heredum aut successorum omnia ut s(upra)|dictum est non atenderint, co(m)ponat pars parti ad partem servandi, nomine pene, predictum fictum in duplum, | et post penam solutam hoc breve in perpetuum firmum permaneat. Actum est hoc anni (o) Domini .MCLXII., in|dicione decima. Ibi fuere Suzo de Ripa et Ioh(anne)s de Pontolio et Ziliolus de Trenzano testes rogati. Unde duo | br(eves) in uno tenore scripti sunt.
(SN) Ego Teutaldus notarius interfui et rogatus hoc breve scripsi.


(a) -ci- corr. su altre lettere, come pare.
(b) A nu.
(c) -o corr. su altra lettera.
(d) A cheret.
(e) Sulla prima a segno abbr. (trattino orizzontale) superfluo.
(f) Così A, con -s- corr. da altra lettera (forse l).
(g) -a- corr. da t erroneamente anticipata, come pare.
(h) -es corr. su -ib(us).
(i) -e- corr. su p.
(j) A aliicui.
(k) A p(re)dicti t(er), con dicti depennato.
(l) v- corr. da e principiata.
(m) A roga.
(n) Su p- segno abbr. per p(re) non cassato.
(o) A ani senza segno abbr.

Edizione a cura di Gianmarco Cossandi
Codifica a cura di Gianmarco Cossandi

Informazioni sul sito | Contatti