Lombardia Beni Culturali
42

Breve recordationis sententie Robaldi Mediolanensis archiepiscopi

1140 gennaio, Milano.

Robaldo, arcivescovo di Milano, nella controversia tra Giovanni, vescovo di Lodi, da una parte, e Pietro, vescovo di Tortona, dall'altra, sul possesso dei monasteri di Precipiano e Savignone, conferma la sentenza pronunciata dal proprio predecessore Olrico, secondo la quale tali possedimenti spettano al vescovo di Lodi (v. n. 38 del dicembre 1125), e ingiunge a Pietro di restituire a Giovanni quanto percepito da tali beni successivamente alla sentenza di Olrico.

Originale, AMVLo, Pergamene, tab. 1 [A]. Regesti: Gavazzi, Regestum, f. 100r, n. 574; Gavazzi, Inventarium, p. 92, n. 574; Bonomi, Synopsis, p. 35, n. 39. Trascrizione: G.A. Porro (XVIII sec. in.), BCLo, ms. XXIV A 61, f. 263v; Della Croce, I/7, p. 109.
Sul verso, della stessa mano, Ro[ba]ldus Mediolanensis | archiepiscopus (segue di altra mano coeva, eraso, de Savinion[e][[....]] Precip[iano]), di altra mano coeva II lite (segno abbreviativo superfluo sulla t) Precipiano. Segnatura del XVI secolo: III.5; segnatura Gavazzi: 574, data e regesto della stessa mano; segnatura e data Bonomi: 39. MCXL.

Edizione: UGHELLI, IV, col. 667; ZACCARIA, p. 165; CAPPELLETTI, XII, p. 323; VIGNATI, Codice diplomatico, I, n. 103; GABOTTO-LEGE', n. 42 (che ignora A); BOLLEA, n. 4.
Regesto: HÜBNER, n. 1626; SALAMINA, n. 39.

Buono stato di conservazione, lievi macchie, un buco all'altezza delle sottoscrizioni senza perdita di testo. La pergamena era originariamente piegata in sei nel senso della scrittura e in quattro nell'altro. Si vede la rigatura.
Sigillo aderente deperdito: si vedono ancora l'impronta, il foro centrale e i tagli disposti attorno ad esso.
Attraverso le precedenti edizioni si ha notizia di una copia di copie Defendente Lodi del XVII sec. in Arch. Curia Vesc. Tortona.
Sulla questione v. anche la sentenza di Olrico del dicembre 1125.

(C) Breve recordationis scententię datę a domno Robaldo Mediol(anensi) archiepiscopo conscilio fratrum suorum (a). Tempore bone memorie venerabilis archiepiscopi Olrici Mediol(anensis), dominus Ardericus | Laudensis episcopus cum fratribus suis coram predicto archiepiscopo et eius fratribus super Petrum Terdonensem episcopum talem deposuit querimoniam, conquerendo siquidem asserebat | quod (b) Terdonensis (c) episcopus monasteria de Precipiano et Savinione ac res ad eadem pertinentes tam mobiles quam immobiles seu familias, quę omnia secundum pre|cepta regum atque imperatorum (1) ad ius et dominium Laudensis Ecclesie spectant, iniuste optinebat et nulla fretus r(ati)one violenter de possessione eiecerat. Pretaxatus itaque | archiepiscopus, Laudensi (d) Ecclesie satisfacere cupiens utrinque diligenter auditis r(ati)onibus, communicato cum fratribus suis conscilio, hanc dimulgavit sententiam (2): ut episcopus Lau|densis omnimodam possessionem et integram tuitionem (e) deinceps haberet sicuti imperatores habuerunt et in eorum preceptis continebatur sicut testes idonei | et competentes prestitis affirmavere iuramentis, tali modo interdicens episcopo Terdonensi atque precipiens ut ammodo se non intromittat neque per albergariam neque per fodrum | neque per aliquam conditionem rerum suprascriptorum monasteriorum neque de eorum possessionibus, sed ipse episcopus Laudensis, Mediol(anensis)Ęcclesię precepto atque scententia, in possesionem | intraret et deinceps sine Terdonensis episcopi contradictione possesor existeret; prescriptus autem Terdonensis episcopus, matris sue videlicet Mediol(anensi) Ecclesie obedientia spreta atque | eius scententiam contemptibilem reputans, executioni mandare penitus recusavit. Laudensis itaque Ecclesia atque venerabilis (f) episcopus Iohannes eiusdem Ecclesie, suorum bonorum patiens | mutilationem, ad matrem suam, videlicet Mediolanensem Ecclesiam, ad domnum Robaldum archiepiscopum lacrimabiliter (g) conquerendo confugit. Domnus autem Robaldus | archiepiscopus, Laudensis Ecclesie miserie compatiens, Terdonensem conveniens episcopum ei diem in qua (h) adversus Laudensem episcopum suas exponeret r(ati)ones prefixit; ille vero ad condi|ctum veniens terminum suas pretendens occasiones inducias petiis. Pretaxatus autem (i) archiepiscopus, eius petitionibus annuens, canonicas bis prestans inducias tertio perhemtorium | ei fecit (j) hedictum; ille autem videlicet Terdonensis tamquam de iustitia diffidens et tamquam nocens iuditium, subterfugens se per contumatiam assentavit. Eapropter sepedictus | archiepiscopus, venerabilis predecessoris sui Olrici auctoritate suffultus, canonum legumque ratione munitus, in absentem per contumatiam scententiam proferens, scententiam domini | Olrici rationabilem, iustam, canonicam conscilio fratrum suorum esse diiudicavit, insuper Terdonensi episcopo precipiens (k) ut Laudensi episcopo rerum supradictarum possessionem et integram (l) | tuitionem et omnes fructus qui post promulgationem scententię domni sui Olrici, sive per fodrum sive per albergariam sive alio quoque modo, ex supradictis rerum | possessionibus postea evenerunt inintegrum per omnia Laudensi episcopo absque mora restituat (m). Actum est hoc in palacio Mediolanensi, anno MILESIMO centesimo | quadragesimo, mense ianuarii, inditione ---.
+ Ego Robaldus Mediolanensis archiepiscopus s(ub)s(crips)i.
Ego Tedaldus archipresbiter s(ub)s(crips)i. + Ego Landulfus presbiter s(ub)s(crips)i.
+ Ego Amizo arhidiaconus s(ub)s(crips)i.
+ Ego Anselmus diaconus interfui et s(ub)s(crips)i.
+ Ego Guifredus presbiter s(ub)s(crips)i.
+ Ego Iordanus diaconus s(ub)s(crips)i.
+ Ego Obitius s(ub)s(crips)i.
+ Ego Ardericus vicedominus s(ub)s(crips)i.
+ Ego Galdinus cancellarius a me dictato s(ub)s(cripsi)(n).
(SID)
Interfuere testes Ugo de Raude, Lanfrancus de Curte, item Lanfrancus de Setara, Manfredo da (o) Surisina, Guifredo de Pirovali, Iohannes da la Pisina, Albertus Capello, Albertus de Paule, Guilielmus de Paule, Aicardo de Porta Nova, Galitianus de Porta Nova, Redaldus de Leuco.


(a) Segue lettera erasa.
(b) -d su rasura.
(c) -d- corretta da r
(d) Corretto da Laudensis mediante rasura della s finale.
(e) Segue depennato hab
(f) venerabil in A.
(g) Corretto da lacribmabiliter mediante espunzione della prima b
(h) Segue lettera erasa.
(i) -ut(em) su rasura.
(j) -t su rasura; seguono due lettere erase.
(k) Segno abbreviativo superfluo sulla seconda p
(l) integra in A.
(m) Lettera erasa tra la e e la s
(n) Nel sottolineo a me dictato subscripsi di mano moderna.
(o) Segue depennato Suri

(1) Il riferimento è a una perduta concessione di Ludovico II, cfr. MGH, Ludovico II, n. 125 (v. anche la citazione nel 'privilegium apostolicum' del 22 giugno 883).
(2) Cfr. 'sententia' del dicembre 1125.

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi

Informazioni sul sito | Contatti