Lombardia Beni Culturali

Capitolo Minore - Decumani

12

Sententia

1147 maggio 13, martedì, (Milano), "in broileto consularie".

Ariprando detto Iudex console di Milano, insieme a Manfredo de Setara e Stefanardo giudice, consoli, suoi colleghi, sentenzia nella lite tra Stefano arciprete della canonica dei decumani della chiesa di S. Maria detta Hiemalis di Milano da una parte e Guglielmo detto Manaria de Carcani e Manfredo de Peravixino, capitanei, dall'altra per avere questi impedito ad alcuni uomini della detta canonica la pesca nelle acque del lago Maggiore, nel luogo di Monvalle. Il 28 maggio, alla presenza dei consoli le parti prestano il giuramento richiesto.

Copia della fine del sec. XVIII in Biblioteca Ambrosiana in Milano, G. C. Della Croce, Cod. dipl. Mediol., I 7, c. 269, ex archetypo instrumento Beneficiatorum Metropol. Mediol., non recuperato [B]. Regesto del sec. XVII, ibid., I. P. Puricelli, C 76 Inf., c. 7, ex archetypo instrumento, etc.. Regesto del sec. XVIII ibid., N. Sormani, Diplomatica Mediolanensis, H 101, c. 3 ex archetypo instrumento, etc..

Edizione: G. GIULINI, Memorie. III, p. 350 e s., in parte, da A; C. MANARESI, Gli atti del comune, p. 23, n. XIV.
Regesto: G. GIULINI, op. cit., VII, p. 109, da A; E. RIBOLDI, Le sentenze dei consoli di Milano, in "Arch. St. L.", 1905, p. 256, n. X. p.24).

L'originale era già disperso all'inizio del secolo scorso (Cfr. C. MANARESI, op. cit.,
La pergamena non doveva essere in buone condizioni, come sembrano evidenziare i puntini inseriti dal Della Croce.

Die martis qui est tertiusdecimus dies magii, in broileto consularie. Breve de sententia quam dedit Ariprandus qui dicitur Iudex, consul Mediolanensis, et cum eo Mainfredus de Setara et Stephanardus iudex, consules, socii eius, et in concordia aliorum consulum, de discordia que erat inter domnum Stephanum archipresbiterum canonice decumanorum sancte Mediolanensis ecclesie que dicitur Hiemalis et ex altera parte Wilielmum qui dicitur Manaria de Carcani et Mainfredum de Peravixino. Dicebat enim ipse archipresbiter quod ipsi capitanei deiecerant suos quosdam homines de loco Monvalle de quadam sua piscaria de Monvalle, que est in lacu Maiori. E contrario ipsi capitanei dicebant quod ipsa piscaria non erat iuris ipsius canonice Sancte Marie, imo sua erat; etiam dicebant quod eam possedebant per longum tempus, et de hoc dederunt testes, quibus non fuit data fides. Predictus vero archipresbiter protulit quoddam publicum instrumentum, quod erat cartula una offersionis de manu domni Ariberti Mediolanensis archiepiscopi, qui [.....] curtem unam cum castro et turre et capella et cum casis et rebus territoriis [..............] canonice Sancte Marie; et insuper dedit ipse archipresbiter testes predictis consulibus, inter quos fuerunt Lanfrancus de Monvalle et Markese de Turri, qui dixerunt vid[isse .......] Marie de loco Monvalle piscari predictam piscariam ad partem Sancte Marie a triginta annis infra et plus de decem annis per plures vices, et nominaverunt piscatores scilicet Mazonem et Albertum Lixia, Dominicum et filium eius Boninum et Lellium de Gazari. His ita auditis et die statuta et illis de Carcani per contumaciam absentibus, laudavit ipse Ariprandus, si ipsi testes ita iuraverint sicut testificati sunt et archipresbiter per suum advocatum iuraverit quod ipsa piscaria erat iuris iamdicte canonice Sancte Marie, ut ipsi de Carcani sint inde taciti et contenti. Et postea una alia die martis, que est quinto kalendas iunii, in consulatu, coram consulibus et presente ipso Wilielmo, iamdicti testes iuraverunt ut supra, et ipse archipresbiter elegit Montenarium de Puteo de Monvalle suum advocatum, qui iuravit ut supra. Et sic finita est causa. Anno dominice incarnationis millesimo centesimo quadragesimo septimo, ipso die, indictione decima. Interfuerunt Ugo de Raude, Ariprandus Wandeca, Leonardus de la Cruce, Ardericus de Sexto, Traversus Prealloni; de servitoribus Arnaldus de Sancto Ambrosio, Iohannes Arpadore et alii. Ego Obertus iudex ac missus domni tertii Lotharii imperatoris subscripsi. Ego Stephanardus iudex et missus domni tertii (a) Lotharii imperatoris interfui et subscripsi. Ego Azo iudex et missus domni secundi Chunradi regis subscripsi. Ego Anselmus iudex hanc sententiam scripsi.

(a) terti in B.

Edizione a cura di Maria Franca Baroni
Codifica a cura di Gianmarco De Angelis

Informazioni sul sito | Contatti