Lombardia Beni Culturali
81

Carta venditionis

1173 marzo 25, Milano.

Alberto e Giovanni, fratelli, figli del fu Ambrogio detto Greganus, e le rispettive mogli Oltanroca e Adraxina, tutti abitanti nel borgo di Porta Vercellina e professanti la legge longobarda, vendono per settantanove lire e sei soldi di denari terzoli milanesi a Firinus, figlio del fu Ambrogio detto Taverna, di Milano, due pezze di campo situate presso la braida detta de Monziasscis con parte dei fossati che le attraversano. Le donne dichiarano di essere garantite su altri beni dei mariti del loro faderfìo, rispettivamente Oltanroca per la somma di venti lire di terzoli milanesi e Adraxina per sei lire e mezza della stessa moneta; e rinunciano ad ogni diritto di ipoteca sui campi venduti. Alberto e Giovanni danno inoltre guadia a Firinus che difenderanno l'oggetto della vendita e pongono come fideiussore Gregorino Greganus, loro fratello.

Originale, ASA, Perg. sec. XII, n. 126 [A]. Copia semplice del sec. XVIII, G. C. Della Croce, Codex Diplomaticus Mediolanensis, I, 9, ff. 182r-183r. Sul verso, di mano contemporanea: Carta venditionis quam fecerunt Albertus et Iohannes Gregani et Oltarocca (sic) et Adraxina iugales, in Firino Taverna, de petiis duabus camporum iacentibus iuxta braida que vocatur de Monciasscis (sic). Seguono altre annotazioni tarde: in una di esse (XVII secolo) la località è detta Monziassettus.

Edizione parziale: Porro, col. 958.

Pergamena di mm. 237/233 x 404/413; di forma regolare e in buono stato di conservazione, presenta un piccolo foro tra i righi 13 e 14, che però non copre nessuna lettera.

(SN) Anno dominice incarnationis milleximo centeximo septuageximo tertio, octavo kalendas aprilis, indictione sesta. Constat nos Albertum et Iohannem germanos, filios quondam Ambroxii qui dicebatur Greganus, et Oltanrocam coniugem ipsius Alberti et Adra|xinam coniugem ipsius Iohannis, de burgo Porte Verceline civitatis Mediolani, qui professi sumus lege vivere Longobardorum, nobis predictis Oltarocce (a) et Adraxine consentientibus predictis Alberto et Iohanne maritis nostris ut asolet, et ut | legis habet auctoritas (1) unam (b) cum noticia propinquorum parentum nostrorum quorum nomina subter leguntur, a quibus nos predicte Oltarocca et Adraxina interrogate sumus sicut est mos, in quorum et testium presentia nos prefate Oltarocca et | Adraxina professe sumus a nullo homine pati violentiam, accepisse, sicuti et in presentia testium manifesti sumus quod accepimus insimul, a te Firino filio quondam Ambroxii qui dicebatur Taverna de civitate Mediolani libras | septuaginta (c) et novem et solidos sex denariorum tertiolorum Mediolani, finito pretio, sicut inter nos convenit, pro petiis duabus camporum iuris nostrorum (d) iacentibus prope braidam que vocatur de Monziasscis. Prime petie coheret a mane | ipsa braida, fossatum inter medium de quo fossato medietas est de ista venditione, a meridie via maior, fossatum inter medium de quo medietas est de ipsa venditione, a sero accessium, fossatum inter medium, quod fossatum totum est | de ista venditione, et inter quam petiam est sedimen unum insimul tenente, a monte Mantegacii qui dicitur Spatainzota, et est pertice per iustam mensuram cum suprascripto sedimine et cum suprascriptis medietatibus fossatorum et cum suprascripto toto fossato | pertice (e) treginta (f) et due minus tabula una et pedes novem et medius. Secunde petie coheret a mane suprascripta braida que vocatur de Monciasscis (b), fossatum inter medium de quo medietas est de ista venditione, a meridie suprascripti Mantegacii, | a sero Vepra, a monte pratum de Iudicibus, fossatum (g) inter medium de quo medietas est (h) de ista venditione, et est pertice per iustam mensuram, cum suprascriptis medietatibus fossatoruni, viginti et una et tabule sedecim. Et si amplius predicte petie | due infra ipsas coherentias invente fuerint, in hac (i) venditione permaneat. Quas autem petias superius dictas, cum superioribus et inferioribus seu cum finibus et accessionibus suis in integrum, ab bac die tibi predicto | Firino per banc cartulam et idem pretium vendimus, tradimus et mancipamus, ut facias exinde a presenti die tu et cui tu dederis vestrique heredes, iuris proprietario iure de proprio, et de libello libellario nomine, si aliquid inven|tum fuerit in cartulis aquisti, quicquid vorueritis, sine omni nostra et heredum nostrorum contradictione. Quidem spondemus atque promittimus, nos predicti iugales, nos et nostros beredes tibi predicto Firino tuisque beredibus | et cui vos dederitis predictas duas petias camporum ut supra legitur in integrum ab omni bomme contradicente defensare. Quod si defendere non potuerimus aut si contra banc cartam venditioms agere aut causari presumpserimus, tunc | in duprum vobis suprascriptam venditam restituamus, sicut pro tempore (k) fuerit aut varuerit sub estimatione in consimili loco. Quia sic inter nos convenit (l). Actum in suprascripto burgo.
Signum + manuum predictorum Alberti et Iobannis germanorum, et Oltarocce et Adraxine iugalium, qui hanc cartam venditionis ut supra fieri rogaverunt. Et suprascripte Oltarocca et Adraxina ibi professe fuerunt quod ipse bene sunt secure de totis | suis faderfiis super aliis rebus suprascriptorum Alberti et Iobannis virorum suorum, scilicet ipsa Oltarocca de libris viginti tertiolorum mediolanensium, inter quas solidos quinquaginta sunt de croxna una sua vendita per solidoi quadragmta et de pilicione uno suo | vendito per solidos decem, et ipsa Adraxina de libris sex et media (m) tertiolorum mediolanensium, inter quas solidos vigmti sunt de cadenella una sua vendita per solidos viginti, unaquaque (n) super rebus sui mariti (o) | et etiam ipse renuntiaverunt omni | iuri inpotbecarum (2) quod ipse babebant in suprascriptis petiis duabus camporum.
Signum + manuum Petri Abbatis patris suprascripte Adraxine, et Ugeti consobrini erusdem Adraxine, et Petri de Lampuniano et Trusseti fratrum suprascripte Oltarocce, qui eas (p) interrogaverunt ut supra.
Signum + manuum Petri Mastaroni, et Ambroxii de Marliano, et Carimeti Leccamelis, testium. Ibique statim coram predictis testibus guadiam dederunt predicti Albertus et Iohannes fratres eidem Firino, ita ut ipsi fratres | et eorum heredes eidem Firino et suis heredibus (q) et cui ipsi dederint habent defendere et guarentare predictam totam venditam omni tempore cum iure et ratione ab omnibus personis, sicut venditor emptori, et exinde | posuerunt fideiussorem Grigorinum Greganum fratrem eorum in pena dupli suprascripte vendite.
(SN) Ego Anselmus qui dicor de Carate et Vireolus, notarius sacri palatii, tradidi rogatus et scripsi.


(a) Così A qui e in seguito.
(b) Così A.
(c) sep- su rasura.
(d) In n(ost)rorum nr- su rasura.
(e) p(er)t(ice) aggiunto nel margine in inchiostro diverso.
(f) t iniziale corretta su altra lettera cancellata mediante lavaggio.
(g) -o- corretta da altra lettera, forse r.
(h) e(st) aggiunto in un secondo tempo nello spazio tra medietas e de.
(i) h- corretta da altra lettera, forse b.
(k) A temp(o)r(e), con una lineetta intersecante l'asta della p e un'altra sopra la stessa lettera.
(l) co- su rasura.
(m) (m)edia con segno abbreviativo (lineetta obliqua) intersecante l'asta della d.
(n) Così A.
(o) In A segue sui cancellato con un tratto di penna.
(p) Su -a- un segno abbreviativo eraso.
(q) h- corretta da altra lettera, forse b.

(1) v. Doc. 3, n. 1.
(2) v. Doc. 6, n. 8.

Edizione a cura di Annamaria Ambrosioni
Codifica a cura di Gianmarco Cossandi

Informazioni sul sito | Contatti