Lombardia Beni Culturali

Curia vescovile - Archivio capitolare

155

Cartula commutationis

1039 maggio, Bergamo.

Ingo prete, preposito della chiesa e canonica di S. Alessandro, permuta con Amizone prete del fu Giovanni, da Bergamo, un orto nella cittą di Bergamo, in localitą Porta S. Alessandro presso la chiesa di S. Martino, appartenente a quest'ultimo ente, a sua volta di pertinenza della chiesa di S. Alessandro, ottenendo in cambio due appezzamenti di terreno, uno vitato e l'altro tenuto a prato, nei pressi di Bergamo, in Longuelo, nei vocaboli Santuculo e [...].

Originale (A), 2214 (H XIV). A tergo, di mano del sec. XII: Pratum in Langule.

Edizione: LUPO, II, col. 597s. (excerptum).
Regesto: SAVIO, p. 51.
Cit. RONCHETTI, II, p. 150.

Pergamena in cattivo stato di conservazione con numerose erosioni, soprattutto gravi lungo il margine sinistro, e macchie di umiditą; mm. 460 x 240.

[ST] In Christi nomine. Conradus gratia Dei imperator augustus, anno imperii eius tertiodecimo, mense madius, inditione s[ep]tima . |[Co]mutatio bone fidei nossitur esse contractum ut vice emtionis obtinead firmitatem eodem[que n]exu oblicant |[contra]dantes. Placuit itaque et bona convenit voluntatem inter domnus Ingo presbiter et prepoxit[us d]e ordine canonice |[Sancti Al]exandri, ubi eius sanctum requiesit corpus, situm foris muro et prope civitate Bergamo, nec non et inter Amizone presbiter |[filius] quondam Iohanni de eadem (a) civitate Bergamo, qui profesi erant legem vivere Romana, ut in Dei nomine debeant dare |[sicut a prese]nti in primis dedit ipse domnus Ingo presbiter et prepoxitus eidem Amizoni presbiter in comutationis nomine, suo |[iure] presenti die abendum, id est petia una de terra ortiva iuris Sancti Martini, que est eclesia constituta infra eadem | civitate Bergamo, que eclesia et rebus ipsis pertinet de sub regimine et potestatem eiusdem Sancti Alexandri. Est ipsa petia | de terra [ortiva] infra eadem civitate Bergamo, locus ubi dicitur a Porta Sancti Alexandri prope eclesia suprascripti Sancti Martini; | coeret ei: [a mane et] a montes suprascripti Sancti Martini subservante, a meridie ipsius A[mizo]ni presbiter et via (b), a sera anditum de mu|[[...]] (c); et est petia ipsa de terra ortiva per iustam mensuram tabulas legiptimas decem. Quidem ad vicem rece|[pit ...]] (d) Ingo presbiter et prepoxitus ad parte eiusdem Sancti Martini et canonice suprascripti Sancti Alexandri presenti die |[[...]] (e) Amizone presbiter comutatore suo, similiter m causa comutationis nomine, id sunt peties |[[...]] (f) vidata et alia prativa iuris ipsius Amizoni presbiter, que esse videtur una prope eadem civitate Bergamo |[[...]](g) ubi dicitur Prato da Longole. Prima petia de terra, que est vidata, locus ubi dicitur Santuculo: coeret [ei ...]] (h) Val[[.]]i, a meridie suprascripti Sancti Alexandri et in aliquit Ingoni et Iohanni subdiaconus germanis, a sera Sancte |[[... men]sura (i) tabulas legiptimas decem et octo. Secunda petia de terra, que est prativa, locus ubi dicitur |[[...]] (j): a mane cu[rri]t aqua que dicitur Rio, a meridie suprascripto Arnoldi, a sera et montes suprascripti Sancti Alexandri, |[[...]] (k) tabulas legiptimas sexaginta et sex. Quidem et ut ordo legis depossit ad anc previdendam co|[[...]] (l) super ipses peties terre ad previdendum et estimandum, id sunt Andreas presbiter de eadem ordine |[[... Sancti] (m) Alexandri et missus domni Ambroxii episcopi, una cum tribus ominibus Deum timentes estimato|[[...]] (n) sunt Iohannes et Urso seu Leobardo; et ipsi estimatores estimaverunt et dixerunt eo quod meliorata et am|[pliata causa] reciperet ipse domnus Ingo presbiter et prepoxitus ad parte eiusdem Sanc[ti] Martini ab eodem Amizone presbiter | comutatore suo quam ei daret, et ac comutatio inter eos legibus ac firmiter fieri posset. As autem peties | terre superius dicte vel comutate, cum superioribus et inferioribus seu cum ingresoras et accesionibus suarum in integrum |[i]psi comutatores sibi invice in comutatione tradiderunt, fatiendum pars parti a die presenti quod ut supra | in comutatione dederunt sibi unus alteri, cum eredibus et succesoribus suorum, iure proprietario nomine quicquit volue|rint, sine omni uni alterius suorumque eredibus vel succesoribus contraditione. Et spoponderunt se ipse domnus | Ingo presbiter et prepoxitus cum suis succesoribus et ipse Amizo presbiter cum suis eredibus suprascriptes peties terre cum omnia | super abente sicut superius legitur in vice comutationis sibi invicem omni tempore ab omni contradicentes | omines defensare. Unde pena inter se posuerunt, ut quis ex ipsis aut eredes suprascripti Amizoni presbiter |[ve]l succesoribus eiusdem domni Ingoni presbiter et prepoxitus se de ac comutatione removere quesierint |[et] non permanserint in ea omnia qualiter superius legitur, vel si ab unoquoque omine iam dictes peties terre sicut | superius legitur cum omnia super abente quod ad invicem dederunt non defensaverint, tunc illa pars que oc non con|servaverint componat ad parte fidem servantis pena nomine suprascriptes peties terre in duplum sicut pro tempo|re meliorates fuerint aut valuerint sub estimatione in consimilis locis, quia sic inter eis convenit. | Et nec eorum licead amodo ullo tempore nolle quod voluint, set quod ab eis ic semel factum vel conscriptum |[est] sub iusiurandum inviolabiliter conservare promiserunt cum stipulatione subnixa. Unde due cartule |[co]mutationis uno tenore scripte sunt. Actum eadem civitate Bergamo.
[+] Amizo presbiter a me facta subscripsi.
+ Andreas presbiter missus ut supra subscripsi.
Signum # manibus suprascripti (o) Iohanni et Ursoni seu Leobardi qui super ipses peties terre acceserunt et estimatores fuerunt ut su[pra].
Signum # manibus Iohanni et Liutefredi germanis seu alio Iohanni de eadem civitate Bergamo testes.
Signum # manibus Giselberti et Andrei qui vocatur Odo de eadem civitate Bergamo legem viventes Romana testes.
[ST] Aribertus notarius sacri palatii scripsi, postraditam complevi et dedi.

(a) eade(m) nell'interlineo.
(b) et via nell'interlineo.
(c) Lacuna per uno spazio di circa 10 lettere.
(d) Lacuna per circa altre 7 lettere.
(e) Lacuna per circa 10 lettere.
(f) Lacuna per circa 10 lettere.
(g) Lacuna per circa 9 lettere.
(h) Lacuna per circa 9 lettere.
(i) Lacuna per circa altre 8 lettere.
(j) Lacuna per circa 14 lettere.
(k) Lacuna per circa 11 lettere.
(l) Lacuna per circa 12 lettere.
(m) Lacuna per circa 10 lettere.
(n) Lacuna per circa 9 lettere.
(o) s(upra)s(crip)ti aggiunto in un secondo tempo, come pare, con s- iniziale sovrapposta al segno abbreviativo del precedente manib(us)

Edizione a cura di Marco Vendittelli
Codifica a cura di Gianmarco De Angelis

Informazioni sul sito | Contatti