Lombardia Beni Culturali

Curia vescovile - Archivio capitolare

180

Cartula venditionis

1041 agosto 2, Bergamo.

Vitale del fu Ursone e la moglie Alberga, da Marne, vendono a Giselberto prete e primicerio della Chiesa di Bergamo del fu Vitaliano, da Curnasco, per mezzo del messo di lui Giovanni prete, le case e i terreni che possiedono in detta località Marne per la somma di dodici libbre di denari d'argento, riservandosi però metà del pascolo e del terreno comune.

Originale (A), 1138 (D XVI). A tergo, di mano coeva: Cartula de sorte de Marno; di altra mano dello stesso secolo: Cartula de Marno; di mano del sec. XIV: De Marno.

Pergamena che presenta alcune erosioni sul margine superiore e lungo quello sinistro, le quali compromettono parzialmente la lettura dei rr. 1, 7, 8, 11; mm. 350 x 250.

(ST) In Christi nomine. Anni [ab incarnacio]ne domini nostri Iesu Christi milesimo quadraiesimo primo, secundo die mense | augustus, indicione nona. Constat nos Vitale filius quondam Ursoni et Alberga iugalibus, de loco Marno, qui profesi summus ex nacio|ne nostra legem vivere Langobardorum, mihi qui supra Alberge consenciente suprascripti Vitali iugale et mundoaldo meo, et ut lex abet| auctoritas una cum noticia de propinquioribus parentibus meis qui supra femine, quorum nomina subter leguntur, in quibus | eorum presencia vel testium et reliquos ominum certa facio profesione et manifestacione eo quod nulla me pati violencia | ab ibso iugale et mundoaldo meo nec ad quempiam ominis persona, nisi mea bona spontanea voluntate ac |[vindici]o facere visa sum quicquit fatetur, set accepissemus nos communiter sicuti et in presencia testium manifesti summus (a) |[qui]accepimus pariter a te Giselbertus presbiter et primicerius de ordine sancte Bergomensis Eclesie et filius quondam Vitaliani, de loco Cur|nasco, per misso tuo, id est Iohannes presbiter, ex precio tuo argentum per denarios bonos libras duodecim, finitum precium sicut inter nobis (b) conve|nit, pro cunctis casis et omnibus rebus terretoriis illis iuris (c) nostris que abere visi summus in eodem loco et fundo Marno et in eius terretoriis | vel per aliis singulis locis et ubicumque de nostro iure in omni loco invenire potuerit, exepto quod anteponamus in nostra (d) re|servamus potestatem medietate de omne pasculum et communalia in eodem loco et fundo Marno: nam aliis rebus terretoriis | ut dictum est, tam casis quam aliis edificiis, curtesiciis, ortis, clausuris, campis, pratis, vineis, silvis (e) castaneis, ceretis et robo|retis (f) ac stelareis, arboribus fructiferis et infructiferis, cultis et incultis, divisis et indivisis (g), pasculum et communalia et u|sibus aquarum aquarumque ductibus vel decursibus, omnia et ex omnibus nostro iure ad ipsis rebus pertinentibus in integrum, exepto quod antepo|namus superius legitur. Que autem suprascriptis casis et omnibus rebus terretoriis, qualiter superius legitur, cum superioribus et inferioribus seu cum finibus et | accessionibus suorum in integrum presenti die in tua qui supra (h) Giselberti primicerio et cui tu dederis vestrisque eredibus persistat potestatem, | iure proprietario nomine, abendum et faciendum exinde quicquit volueritis sine omni nostra qui supra iugalibus et eredum nostrorum contradicione . | Quidem spondimus atque promittimus nos qui supra iugalibus una cum nostris eredibus tibi qui (i) supra Giselberti presbiter et primicerio et cui tu dede|ris vestrisque eredibus suprascripta vindicione omni tempore ab omni contradicentes omines defensare; et si defendere non potuerimus aut si con|tra anc cartulam agere quesierimus, tunc suprascriptis casis et omnibus rebus terretoriis sicut superius legitur, exepto quod anteponamus medie|tate de preditum (j) pasculum et communalia, nam aliis rebus terretoriis vobis in duplum restituamus sicut pro tempore melioratis fuerint | aut valuerint sub estimacione in consimilis locis, quia sic inter nobis convenit. Actum suprascripta civitate Bergamo.
Signum # manibus suprascriptorum Vitali et Alberge iugalibus qui anc cartulam vindicionis fieri rogaverunt (k) et ipse Vitale eidem| Albergo coniuge sua consensit ut supra.
Signum # manibus Anzelberti et Benediti propinqui eidem Alberge eam interrogaverunt (l) ut supra.
Signum # manibus Oddoni et Alberti seu Andrei testes (m).
(ST) Garibaldus notarius et iudex scripsi, post traditam complevi et dedi (n).

(a) su(m)m(us) su altra parola dilavata.
(b) -b- corretta su altra lettera.
(c) iuris nell'interlineo.
(d) -nr- corrette su altre lettere dilavate.
(e) Corretta da silviis, con -s riscritta sull'ultima i e la precedente s finale dilavata.
(f) A roboro|retis
(g) -vi- nell'interlineo, forse di altra mano.
(h) q(ui) s(upra) su rasura.
(i) tibi q(ui) su rasura.
(j) Così A.
(k) -er- corretta da it
(l) A nt(er)rogaver(unt): non sembra infatti di poter interpretare come nesso di i con n l'assenza della vocale iniziale.
(m) Sulla t- iniziale un segno abbreviativo superfluo.
(n) Nel rigo sottostante c'è un altro 'signum tabellionatus', leggermente rientrante.

Edizione a cura di Rita Cosma
Codifica a cura di Gianmarco De Angelis

Informazioni sul sito | Contatti