Lombardia Beni Culturali

Curia vescovile - Archivio capitolare

21

Cartula vinditionis

1065 novembre 9, Bergamo.

I fratelli Ambrogio, suddiacono della Chiesa di Bergamo, e Gozilo, figli del fu Lanfranco, da Martinengo, vendono ad Attone del fu Ariprando, da Vimercate, vescovo della Chiesa di Bergamo, la loro parte di tutti i beni che possiedono in Martinengo e in Romano di Lombardia per cinquecento libbre di denari d'argento.

Originale (A), 563 (B XVIII). A tergo, di mano del sec. XII: Cartula quam fecit Ambrosius et Goizo episcopo Atoni de Martiningo et Rumano.

Edizione: LUPO, II, coll. 669-70 (excerptum).
Regesto: RONCHETTI, pp. 176-77; SAVIO, p. 54.

Cit: DENTELLA, p. 107; BELOTTI, p. 265; JARNUT, Bergamo, pp. 68, 98 nota 133, 99, 111 nota 191, 115 nota 216, 120 nota 242, 122 nota 253, 270, 277, 284; SCHWARTZ, p. 101; MENANT, Lombardia feudale, p. 87 nota 159.

Pergamena danneggiata da alcune macchie e muffe che hanno provocato la parziale caduta della scrittura, particolarmente all'inizio di rr. 15-19; un piccolo foro tra r. 16 e r. 17 risale alla concia; mm. 490 x 310.
Indizione anticipata.

(ST) [In Christi] nomine. Anno ab incarnatione domini nostri Iesu Christi milesimo sexagesimo quinto, nono die mense [no]| vember, inditione quarta. Constat nos Ambrosius subdiaconus de ordine sancte Pergamensis Eclesie et Gozeloni germa | ni filiis quondam Lanfranci, de loco Martiningo (a) , qui professi sumus ex natione nostra legem vivere Langobardor[um]| accepissemus, sicuti et in presentia testium manifesti sumus quiaccepimus pariter a te domnus Atto episcopo (b) eiusdem sancte Per | gamensis Eclesie et filius quondam Ariprandi, de loco Vico Mercato, argentum per denarios bonos libras quingenti, | finitum pretium sicut inter nobis convenit, pro nostra portione et divisione de cunctis castris et capellis, casis et omni | bus rebus terretoriis illis iuris nostris que abere visi sumus seu detinere visi sumus in suprascripto loco Martinin | go seu in loco et fundo Rumano seu in eorum terretoriis vel vocabulis locis ut dictum est, suprascriptis rebus ter|retoriis, tam castris et capellis, quam aliis edifitiis, areis (c), curtefitiis, ortis, clausuris, vineis, campis, pra|tis, silvis ceretis et roboretis ac stallareis, arboribus fructiferis et infructiferis, coltis et incol|tis, divisis et indivisis, molendinis et piscationibus atque districtum et usibus aquarum aquarumque ductibus | vel decursibus seu pasculum et comunalia, omnia et ex omnibus nostrorum iure pertinentibus in predictis locis et fun|dis Martiningo et Rumano in integrum; et sunt suprascriptis rebus terretoriis totis insimul, estra pasculum et comu | nalia, per iustam mensuram iugias legiptime centum; et si amplius de nostro iure in predictis locis et fundis | Martiningo et Rumano inventum fuerit quam ut supra mensura legitur, in presente maneat vinditio pro eodem pretio. | [Que autem] suprascriptis castris, casis et capellis et rebus terretoriis qualiter superius legitur cum superioribus et inferioribus seu cum | finibus, terminibus et accessionibus suarum in integrum presenti die in tua qui supra domni Attoni episcopi et cui tu dederis vel | dare statueris tuisque successoribus persistat potestatem iure proprietario nomine (d) aben | dum et fatiendum exinde quiquit volueritis sine omni nostra qui supra germani et heredum nostrorum contraditione. Quidem spon | dimus atque promittimus nos qui supra Ambrosius subdiaconus et Gozilo germani una cum nostris heredibus tibi qui supra dom | ni Attoni episcopi et cui tu dederis vel abere statueris tuisque (e) successoribus suprascriptis castris et capellis seu | rebus terretoriis (f) sicut superius legitur omni tempore ab omni contradicentes homines defensare; et si defendere non po | tuerimus aut si contra hanc cartulam agere quesierimus, tunc suprascriptis casis, castris et capellis seu rebus terreto|riis sicut superius legitur vobis in duplum restituamus, sicut pro tempore melioratis fuerint aut valuerint sub estima | tione in eisdem vel in consimilis locis, quia sic inter nobis convenit. Et si mihi qui supra Ambrosii subdiaconi propter | honorem subdiaconati (g) mei lex Romana aliquit impedit, nec liceat me amodo ullo tempore nolle | quod volui, sed quod a me hic semel factum vel conscriptum est, inviolabiliter conservare promitto cum (h) stipu|latione subnixa. Actum suprascripta civitate Bergamo.
+ Ego Ambrosius subdiaconus a me facta subscripsi.
Signum # manum suprascripti Gozilloni qui hanc cartulam (i) vinditionis fieri rogavit.
Signum # manibus (j)Giselberti et Iohanni, pater et filio, legem viventes (k) Romana testes.
Signum # manibus Alberti et item Alberti seu Oddoni testes.
(ST) Lanfrancus notarius scripsi, post traditam complevi et dedi.




(a) -t- corretta su altra lettera.
(b) Cosė sembra di dover leggere, anche se una macchia nasconde la lettera finale.
(c) -e- corretta da c, tramite sovrapposizione di un piccolo occhiello.
(d) A ripete iure p(ro)prietario no(min)e
(e) Il secondo tratto di -u- su rasura.
(f) A tretoriis, per omissione del segno abbreviativo.
(g) -b- corretta da altra lettera.
(h) A cu, per omissione del segno abbreviativo.
(i) Segue rasura per una lettera.
(j) -ib- corretto da u, con i riscritta al di sopra della prima asta e b sulla seconda.
(k) Segue una lettera principiata erasa.

Edizione a cura di Rita Cosma
Codifica a cura di Gianmarco De Angelis

Informazioni sul sito | Contatti