Lombardia Beni Culturali

Curia vescovile - Archivio capitolare

186

Cartula vinditionis

1093 maggio, Calusco.

Attone, da Sombreno (Paladina), vende per diciotto libbre di denari milanesi d'argento a Pietro e Alberto, zio e nipote, abitanti in Bergamo, i suoi beni in terre variamente dislocati in Valle Brembana, a Sentine (Pianca), Campo Cerivio, Pianca (S. Giovanni Bianco), Cantiglio, Cespedosio (S. Giovanni Bianco), Torcola, Canexe, Ancogno, Cullo, con la riserva di quattro appezzamenti di terra in Pianca, al momento condotti dal gastaldo Martino, nonché del pascolo di detto Martino e della decima derivante da un appezzamento di terra a prato, condotta da Mauro di Balduino, di pertinenza della cappella di S. Maria di Sombreno (Paladina). Otta detta Bonacarne, moglie dell'attore, si impegna a non promuovere causa di evizione in merito alle dette terre delle quali, congiuntamente al marito, concede all'acquirente l'investitura.

Originale (A), 2269 (H XVI). A tergo, di mano del sec. XII: De Valle Brembana.

Cit.: JARNUT, Bergamo, pp. 87 nota 75, 132 nota 301, 228 nota 390; MENANT, Campagnes lombardes, p. 469 nota 269.

Pergamena in cattivo stato di conservazione per scurimenti sull'intera superficie e lacerazioni localizzate nella parte superiore del documento, la più grave delle quali, probabilmente imputabile ad una antica piegatura, interessa tutto il secondo rigo di scrittura e parte del terzo nelle vicinanze del margine destro; mm. 415/400 x 206/189.
Diversamente che negli altri documenti dello stesso rogatario (v. Ardericus III notarius et iudex nella lista dei rogatari contenuta nell'Introduzione di questo volume) il signum iniziale differisce da quello premesso alla completio, essendo arricchito da due serie parallele di cinque fiocchi ciascuna.

(ST) Hanno (a) ab incarnatione domini nostri Iesu Christi millesimo nonagesimo (b)| tertio, mense magii, inditione prima. Constat me Atto filio quondam Alb[...], | de loco Brene, qui profeso sum ex natione mea lege vivere [Langobardorum][acce]| pissem, sicuti et in presentia testium manifesto sum quod accepi a vobis Petrum et Alber | tum, barba et nepos, et abitatoribus in civitate Bergamo, argenti denariorum [bo]norum | Mediolanensium libras decem et octo, finito pretio sicut inter nos convenimus pro omnibus | rebus territoriis illis iuris mei quod abere viso sum in Vale Brembana, in loco qui nomi | natur Sentino et in Campo Cerivio (c) et in la Planca et in Campo Tillio et in Ceppedusso (d) | et in Torcola et in Canexe et in Anconia et in Cullo, omnia et ex omnibus (e) meo iu |[re si]cut fines et coerentias pertinet de predictis locis in integrum; preter antepone et i[n]| mea reservo potestatem petias quatuor de terra prative et campive (f) in predicto loco qui dicitur Pl[a]| nca, que fiunt tente et laborate per Martinum gastaldium, et paxculum predicti Martini | et decima de petia una de terra prativa, qui fiunt tempta per Mauro Balduini, quod ad capella | Sancte Marie pertinet de Brene; nam alliis omnibus rebus territoriis in iamdictis locis pertinenti[bus]| in integrum simul cum decima quod annue Domminus de predictis rebus et de iamdictis locis inde (g) exieri[t]| ut vobis qui supra Petri et Alberti, barba et nepos, pertineat in integrum. Que autem suprascriptis omnibus rebus territoriis, sim[ul]| cum iamdicta decima, preter quod supra anteposui, qualiter superius legitur cum (h) superioribus (i) et infe | rioribus seu cum finibus et accessionibus suarum in integrum a presenti die in vestra qui supra Petri et Alberti, barba | et nepos, et cui vos dederitis vestrisque heredibus persistat potestatem iure proprietario nomine abendum | et fatiendum exinde quicquit volueritis sine omni mea qui supra Attoni vel heredum meorum contra | ditione. Quidem spondeo atque promitto me ego qui supra Atto (j) una cum meos heredes vobis qui supra Petri | et Alberti, barba et nepos, et cui vos dederitis vestrisque heredibus suprascripta vinditione (k) sicut superius legitur in | omni tempore ab omni homine defensare; quod si defendere non potuerimus aut si contranc cartula agi[e]| re quesierimus, tunc in duplum suprascripta vinditione vobis restituamus (l) sicut pro tempore fuerit melioratis | aut valuerit subestimatione in eixdem vel in consimilis locis (m), quia sic inter nos convenimus. Actum in loco Calusco, feliciter (n).
Signum # manus suprascripti Attoni qui hanc cartula vinditionis fieri rogavit.
Signum ### (o) manuum Gixelberti et Iohanni et Petri testium.
(ST) Ardericus notarius et iudex scripsi, postraditam complevi et dedi. Vobis Petri et Alberti, barba et nepos, et cui vos dederitis promisione fecit Otta qui vocatur | Bonacarne, et investitura sicut cum Attone viro suo, et eo consentiente, nominative | de omnibus rebus territoriis et decimis, sicut legitur vel cernitur in cartula vinditionis que suprascripto Atto | viro et mondoaldo meo in vobis emisit, ut si agiere vel causare presumsero vel mei he | redes vobis qui supra Alberti et Petri, barba et nepos, sicut (p) in ipsa cartula legitur, tunc componere promitto suprascripta queri | monia in duplum et insuper pena argenti denariorum bonorum Mediolanensium solidos centum. | Et launehild capello inde accepit coram testibus in cartula, et ipsi firmavit promisio et inve | stitura, suprascripta inditione vel anni Domini (q).




(a) Così A
(b) -o sopra -m- per mancanza di spazio in fine rigo.
(c) La seconda -i- nell 'interlineo.
(d) La prima -p- corretta da s
(e) Per questa forma di abbreviazione qui e nel prosieguo v. n. 118, nota j
(f) et ca(m)pive nell'interlineo con inchiostro diverso, ma della stessa mano.
(g) Su -d- segno abbreviativo superfluo.
(h) Segue ripetuto sup(eriu)s l(egitur) cu(m)
(i) A sup(er)riorib(us)
(j) A Attto
(k) Per questo scioglimento qui e a r. 24 vedi n. 118, r. 18.
(l) A restuam(us)
(m) A -i- corretta da c mediante rasura.
(n) -co Calusco, felicit(er) nel rigo sottostante presso il margine destro.
(o) Il signum è costituito da 9 tratti verticali (in gruppi di 3) legati tra loro da 2 orizzontali continui.
(p) A sic(us)
(q) L'asta di d- tagliata da un segno abbreviativo superfluo.

Edizione a cura di Giuliana Ancidei
Codifica a cura di Gianmarco De Angelis

Informazioni sul sito | Contatti