Lombardia Beni Culturali
61

Cartula commutationis

1127 luglio, presso il monastero di Astino.

Bertaro, abate del monastero del S. Sepolcro di Astino, di legge longobarda, dà a Lanfranco Cocus di Oleno, pure di legge longobarda, un appezzamento di terra vitata sito ove dicesi in Golnaria, che i vicini avevano dato al monastero, ricevendo in cambio un altro appezzamento di terra vitata sito in Cultelli, tenuto da Giovanni Saltellus.

Originale, BCBg, Collezione di pergamene, perg. 1206 [A]. Regesto Guiducci, p. 315. Nel verso, di mano del sec. XII: Co(mutacio) Sancti Sepulchri cum Lanfranco Cucco; di mano del sec. XIII: Cartula co(m)mutationis fec(it) Lanfrancus Cucus cum abbate Bertaro. Terra iacet in Golnaria quam d[ederunt]| vicini monasterio et modo tenent eam filii Petracii de Cuccu et est sup(ra) viam que vadit Pergamum; di mano del sec. XV-XVI: Abbas dedit in Golneta / Lanfrancus Cucus dedit monasterio in Cultelio; altre annotazioni di epoca moderna, tra cui segnatura Guiducci: E 77.

La pergamena presenta una modesta rosicatura in corrispondenza della settimana riga e una levigatura alquanto rudimentale che ha provocato la sistematica sbavatura dell'inchiostro.

(SN) In Christi nomine. Anno ab incarnatione d(omi)ni nostri Iesu Christi mill(esim)o centesimo vigesimo septimo, mense iulii, | ind(ition)e quinta. Comutacio bone fidei noscit(ur) esse contractus ut vice e(m)ptionis obtineat firmitatem eodem | nexu obligat contrahentes (1). Placuit itaque et bona convenit voluntas inter domnum Bertarum, abbatem monaste|rii Sancti Sepulchri de Astino, necnon (a) et inter Lanfrancum Cucum de Aulene, qui professi sunt ex natione sua le|ge vivere Longobardorum, ut in Dei nomine debeant dare sic(ut) a presenti in primis dedit ipse domnus Ber|tarus abbas eidem Lanfraco comutatore (b) suo, in causa comutacionis, suo iuri, presenti die habendum, | id est petiam unam terrę vidatę, iuris ipsius [mo]nasterii, posita(m) ubi d(icitu)r in Golnaria, quam d(e)d(e)runt | vicini eidem monasterio, inintegrum. Quidem ad vicem accepit ipse domnus Bertarus abbas, ad partem ipsius mona|sterii, ad eodem Lanfranco comutatore suo, in causam comutacionis, iuri predicti monasterii haben|dum, id est petiam unam terrę vidatę iuris ipsius Lanfranci positam in loco Cultelli, quam tenet Ioh(anne)s | Saltellus, inintegrum. Quidem et ut ordo legis deposcit (c) (2) ad hanc previdendam et estimandam comutacionem | accesser(unt)Gisilbertus Boso et Arnaldus de Ca(m)panile atque Lanfrancus Deum timentes cum Paulo clerico, mis|so ipsius monasterii, et ipsi estimatores estimaver(unt) et dixer(unt) quod melioratam causam acciperet | ipse do(m)nus abbas, ad partem sui monasterii, ab eodem (d) Lanfranco comutatore suo quam ei da|ret, et hec comutacio inter eos legibus fieri possit. Has aut(em) petias terrę superius dictas vel co|mutatas sic(ut) superius legit(ur), cum superioribus et inferioribus seu cum finibus et accessionibus suis, inintegrum, | ipsi comutatores sibi unus alteri in vice comutacionis tradid(e)r(unt) faciendum exin(de) a die presenti | cum her(e)d(i)bus et successoribus suis et cui d(e)d(e)rint iure proprietario nomine quicquid voluerint sine omni unius | alteriusque suorumque her(e)d(u)m ac successorum contrad(iti)one; un(de) pena(m) inter se posuer(unt) ut si quis ex ipsis aut | ex suis her(e)d(i)bus ac successoribus se de hac comutacione removere quesierit vel si ab unoquoque | homine ia(m) nominatas terras non defensaverit tunc illa pars que hoc non conservaverit co(m)ponat alteri parti ipsam terram | in duplum in consimili loco, quia sic inter se convener(unt). Actum (e) apud ipsum monasterium.
Signu(m) (f) + man(us) s(upra)d(ic)ti Lanfranci qui hanc cartulam comutacionis rogavit fieri.
Signu(m) +++ manuu(m) s(upra)d(ic)torum Bosonis et Arnaldi et Lanfranci atque Pauli clerici estimatorum qui ea|ndem comutacionem estimaver(unt) ut supra. Signu(m) +++ manuu(m)Lazari et Lanfranci et Arnaldi testium.
(SN) Arnaldus not(arius) et iudex scripsi, p(ost) traditam co(m)plevi et dedi.


(a) -e- corr. da c, come pare.
(b) -e corr. su i.
(c) -c- corr. su i.
(d) -o- corr. da i.
(e) Ac- corr. da altra lettera.
(f) Sig- è reso con un grafismo, qui e nel caso seguente.

(1) Cf. Cod. Iust. 4.64.2.
(2) AHIST. 16.

Edizione a cura di Gianmarco Cossandi
Codifica a cura di Gianmarco Cossandi

Informazioni sul sito | Contatti