Lombardia Beni Culturali
112

Cartula venditionis

1139 dicembre, Bergamo.

Teutaldo, figlio del fu Pagano de Alze, e sua moglie Tuniza, ambedue di legge longobarda, dichiarano di aver ricevuto da Lanfranco, figlio del fu Pietro Crozola, di Grumello venti lire di denari milanesi d'argento di vecchia moneta, meno cinque soldi, quale prezzo della vendita di tutte le case, terre, campi, prati e selve posseduti in Dalcio e nel suo territorio.

Originale, BCBg, Collezione di pergamene, perg. 531 [A]. Nel verso, di mano del sec. XIII: Co(m)pra Lan(franci) filii condam Crozole de Gromolo facta in Alze pro lib(ris) .XX.; di mano del sec. XIII-XIV: In territorio de Alze; segnature di epoca moderna, tra cui segnatura settecentesca: 1139.

Cf. MENANT, Nouveaux monastères, p. 296 (nota 107).

La pergamena presenta numerose e diffuse macchie (soprattutto lungo il lato sinistro), che hanno provocato un conseguente scolorimento dell'inchiostro, e una modesta rosicatura al centro. Rigatura a secco.
Circa Pagano de Alze, cf. nota introduttiva doc. n. 25.
È probabile che Ardericus datasse mediante l'indizione romana, costringendo a collocare il doc. tra l'1 e il 24 dicembre del 1139.

(SN) In Christi nomine. Anno ab incarnat(ione) d(omi)ni nostri Iesu Christi mill(esim)o centesimo trigesimo nono, mense dece(m)bris, ind(itione) secunda. | Constat me Teutaldum, filium co(n)da(m)Pagani de Alze, et Tunizam, iugales, qui professi sumus lege vivere Longo|bardorum, ipso Teutaldo viro et mondoaldo meo m(ihi) consentiente et, ut legis (1) hebet auctoritas, una cum notitia de propin|quioribus (a) parentibus meis (b), eorum nomina sunt Lanfrancus et Cremosianus, in eorum presentia (c) certa fatio manifestatione quod nu|llam patior violentiam ab aliqua persona (d), s(et) mea bona et spontanea volentate (e) hanc vendit(ionem) facere visa sum quicquid facet(ur), | s(et) accepissemus sic(ut) in presentia testium manifesti sumus quod accepimus a te Lanfranco, filio co(n)da(m)Petri (f) Crozola, de Gru|mello argenti denarios bonos Mediolanensium veteris monete libras viginti quinque sol(idos) minus, finito pretio, |[si]c(ut) inter nos convenimus, pro cu(n)ctis casis, rebus, terretoriis, ca(m)pis (g), pratis, silvis divis[is] et co(m)munalibus quas (h) heb(er)e visi (i) sumus | in villa de Alze et in eius terretoriis vel vocabulis (j) totum sicuti nobis (k) pertinet et inveniri pot(est) de nostro (l), inintegrum. Que aut(em) s(upra)d(ic)tis rebus, terre|toriis qualit(er) superius l(egitur), cum superioribus et inferioribus seu cum finibus et accessionibus suarum, inintegrum, a presenti die | in tua q(ui) s(upra) et cui tu dederis (m) tuisque heredibus persistat potestatem, iure proprietario, habendum et fatiendum exinde, qui[c]|quit volueritis, sine omni nostra (n) q(ui) s(upra) et nostrorum (o) heredum contradicione. Quidem spondimus atque promittimus nos q(ui) s(upra) iuga|les t(ibi) q(ui) s(upra) Lanfrancus et cui vos dederitis vestrisque heredibus omni te(m)pore cum nostris heredibus ab omni contradicente omi|ne defensare; quod si defendere non potuerimus aut si contra hanc cartulam agere quesierimus, tu(n)c s(upra)d(ic)ta vendic(ione)| vobis in duplum restituamus in eisdem vel in consimilibus locis. Quia sic inter nos convenimus.
Actum in civitate Pergami. Signa (p) + manuu(m) sup(ra)dictorum iugalium qui hanc cartula vendic(ionis) fieri rogaver(unt) (q).
Signa ++ manuu(m)Lanfranci et Cremosani parentes (r) qui eam int(er)rogaver(unt) ut sup(ra).
Signa ++ manuu(m)Landulfi, Omodei et Gisilberti seu Pellacorio atque Ioh(ann)is Arnoldi Bra[...] testium.
(SN) Ego Ardericus iuridicus scripsi, p(ost) traditam co(m)plevi et dedi.


(a) p- corr. da altra lettera principiata, come pare.
(b) Segue, nell'interlineo, m depennata.
(c) Lettura probabile.
(d) p(er)sona nell'interlineo.
(e) Così A.
(f) -da(m) Petri su rasura.
(g) -pis nell'interlineo.
(h) -s nell'interlineo in corrispondenza del segno abbr. (trattino orizzontale) per m.
(i) -uas - visi su rasura.
(j) vocabul(is) nell'interlineo con segno di inserzione.
(k) no- su rasura; -bis nell'interlineo.
(l) no- corr. su altre lettere, forse inin; -r- su rasura.
(m) A deris.
(n) no(st)ra su rasura.
(o) no(st)ro- su rasura.
(p) S- è reso con un grafismo, qui e nei casi seguenti.
(q) rogaver(unt) nel sottolineo.
(r) -en- su rasura.

(1) Cf. LIUTPR. 22.

Edizione a cura di Gianmarco Cossandi
Codifica a cura di Gianmarco Cossandi

Informazioni sul sito | Contatti