Lombardia Beni Culturali
31

Cartula offertionis

1130 febbraio, Brescia.

Lanfranco del fu Lanfranco Gataliga e sua madre Alberga, ambedue di legge romana, donano alla chiesa di S. Giovanni de foris, in persona di prete Girardo, tre appezzamenti di terra - il primo sito in luogo detto Nurgo, il secondo nelle vicinanze, ad Puteum, il terzo nei pressi del fiume Mella -, la metà di una casa terranea sita in Portecalia, e tutti i loro beni mobili, a condizione che Lanfranco debba essere per l'intera durata della sua vita converso della medesima chiesa, e che Alberga possa abitare, insieme a Imiza, Berlinda, Imilda, Girarda e Richilda, sotto la guida spirituale dei fratres di S. Giovanni, mantenendo in usufrutto e a vita la clausura sita a Nurgo.

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 74 [A]. Regesto, Catalogo, III, fasc. 59. Menzione in Synopsis, p. 116, e in Inv. 72, p. 133. Nel verso, di mano del sec. XV, che sovrapponendovisi rende totalmente inintelligibile (anche con la luce di Wood) un'annotazione di epoca precedente: + Carta donationis trium petiarum terre iacentibus in clausuris Brixie, in contratis de Nur|go et ad Puteum et iuxta flumen Melle. 1130; altre annotazioni tarde, fra cui segnatura numerica del sec. XVII: 252; di mano Boeri: Capsula clausurarum Brixie 15a.

Cf. FONSECA, I conversi nelle comunità canonicali, p. 264, nota 6.

La membrana presenta solo trascurabili macchie; sono visibili, nei margini superiore e inferiore, i forellini della cucitura che univa questa ad altre pergamene. Tracce di rigatura a secco.
L'omissione del giorno del mese trova un parziale rimedio con la segnalazione di quello della settimana (domenica), consentendo una delle seguenti opzioni: 3, 10, 17, 24.

(SN) Anno dominice incarnacionis mil(esi)mo cent(esi)mo trigesimo, die dominico, mense februarii, indicti|one octava. Ecclesie Sancti Iohannis de foris, site in suburbio civitatis Brisye, nos La(n)francus filius quondam | item La(n)franci Gataliga, et Alberga (a), mater et filius, qui professi sumus ex nacione nostra lege vivere Romana, of|fertores et donatores ipsius ecclesie p(resentes) p(resentibus) diximus: quisquis sanctis ac venerabilibus locis de suis aliquid contulerit rebus | iuxta Auctoris vocem in hoc seculo centuplum accipiet et insuper, quod melius est, vitam possidebit eternam (1). Ideoque nos qui supra |La(n)francus et Alberga, mater et filius, donamus et offerimus in eadem ecclesia Sancti Iohannis, per presbiterum Girardum officialem et missum suprascripte ecclesie, | a presenti die, eo tamen ordine ut subter l(egitur), pro animarum nostrarum mercede, id est tres pecias de terra cum medietate case unius terranee | cum area ubi estat, iuris nostri, quas habere et possidere visi sumus quiete usque in odiernum diem; prima pecia est clausura, et iacet in loco ubi | d(icitu)r Nurgo, coheret ei: a mane Albertus Bru(m)bol, a meridie via, a ser(a) filii quondam Ugonis de Boso, a monte La(n)francus Privardus; secunda pecia est | ibi prope, in loco ubi d(icitu)r ad Puteum, coheret ei: a mane ingressus, a meridie via, a ser(a)Girardus Cerchagnolus, a monte Sanctus Faustinus in Caster; tercia | iacet iuxta flumen Melle, coheret ei: a mane et meridie et (b) monte Sanctus Gosmas, a ser(a) suprascriptum flumen; casa vero iacet in loco Porcecalia, co|heret ei: a mane Lanza, soror suprascripti La(n)franci, a meridie Ariprandus Faba, a ser(a) filii Walderici, a monte via; et insuper omnes res mobiles quas nunc | habemus, inintegrum, iuris nostri; quas autem suprascriptas tres pecias de terra et medietatem suprascripte case a ser(a) parte superius dictas et notatas, una cum ac|cessionibus et ingressibus seu cum superioribus et inferioribus suis, cum quanto de nostro iure infra suprascriptas coherencias inveniri potest, et cum omnibus | rebus nostris mobilibus, qualiter superius l(egitur), inintegrum, ab hac die in suprascripta ecclesia Sancti Iohannis donamus, cedimus, conferimus, tradimus, emancipamus et | per presentem cartulam offersionis et per suprascriptum presbiterum Girardum ibidem habendum confirmamus, ita ut confr(atr)es (c) qui nunc sunt in suprascripta ecclesia ordi|nati vel pro t(em)pore ordinati fuerint faciant exinde proprietario nomine quicquid voluerint, sine omni nostra qui supra La(n)franci et Alberge, ma|tris et filii, contradictione; eo videlicet m(od)o fecer(unt) hanc cartulam offersionis quod suprascriptus La(n)francus co(n)f(rate)r suprascripte ecclesie Sancti Iohannis quoad vi|xerit esse debet; mater vero eius Alberga debet habitare cum Imiza et Berlinda ac Imilda et Girarda seu Richilda, que sub fr(atru)m | suprascripte ecclesie obediencia (d) sunt constitute; pro cuius recepcione suprascripta Alberga cum prenominatis sororibus suis habere debent usufructum suprascripte clausure que | iacet in loco Nurgo quo unaqueque earum advixerit, et nec ultra procedere debet. Quidem spondemus atque promittimus nos qui supra La(n)fran|cus et Alberga, mater et filius, una cum nostris heredibus, ad partem ipsius ecclesie vel cui pars ipsius ecclesie dederit, suprascriptam offersionem, qualiter superius | l(egitur), inintegrum, ab omni homine defensare contradicente; quod si defendere non potuerimus, aut si ab eadem (e) ecclesia aliquid per quodvis ingenium | subtrahere quesierimus, tunc in duplum suprascriptam offersionem in eadem ecclesia restituamus sicut pro t(em)pore fuerit meliorata aut valuerit | sub extimatione in consimili loco inconvulsa stipulacione subnixa.|
Actum in suprascripta civitate Brisya, in domo Girardi co(m)posita. Feliciter.
Signa manuum suprascriptorum La(n)franci et Alberge, matris et filii, qui hanc cartulam offersionis fieri rogaverunt.
Signa manuum Otonis Sedecia et Anselmi de Gavetacie ac Otonis Gavinel et Vicini de Ruoccha atque Nigri | filii quondam Lanteriiseu Oraboni Balli et Adami de Clare ac Ambrosii de Clare et Girardi Vergnani testium.
(SN) Ego Maurus notarius rogatus hanc cartulam offersionis scripsi et interfui.


(a) -rg- corr. da altre lettere mediante rasura.
(b) et (in nesso) corr. da lettera principiata; segue rasura di s(e)r(a)
(c) -o- corr. da altra lettera.
(d) obediencia nell'interlineo.
(e) e- corr. da a

(1) Cf. MATTH. 19, 29.

Edizione a cura di Michele Ansani
Codifica a cura di Irene Rapisarda

Informazioni sul sito | Contatti