Lombardia Beni Culturali
48

Cartula donationis et offertionis

1157 dicembre 31, <Brescia>.

Andrea de Adro e sua moglie Richelda, abitanti a Brescia in località Arcus, di legge longobarda, donano alla chiesa di S. Giovanni de foris, in persona di Girardo preposito e sacerdote della medesima chiesa, due quote allodiali - corrispondenti alla metà - di una casa terranea, sita in Arcus, di cui una metà liberamente, e l'altra metà a condizione che gli officiali dell'anzidetta chiesa provvedano alla sepoltura di Andrea, alle spese per il funerale, nonché a menzionarlo nelle preghiere e a celebrare il suo annuale.

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 74 [A]. Regesto, Catalogo, III, fasc. 59 (alla data 1158 dicembre 31). Menzione in Synopsis, p. 63, e in Inv. 72, p. 135 (entrambi alla data 1158 dicembre 31). Nel verso, di mano del sec. XV: + Donatio duarum partium unius domus in contrata Sancti Ioannis; altre annotazioni tarde, fra cui segnatura numerica del sec. XVII: 596; di mano Boeri: Capsula domorum civitatis 5a.

La pergamena presenta solo qualche macchia. Rigartura a secco.
Anno a nativitate e indizione pontificia.

(SN) Anno ab incarnatione domini nostri Iesu Christi milesimo centesimo quinquagesi|mo octavo, die martis ultimo mensis decembris, inditione sexta. Beate ecclesie Sancti | Iohannis qui d(icitu)r de foris, que est constructa in suburbio Brixie, in loco Arcus, nos in Dei nomine Andrea de | Adro et Richelda (a), iugales, qui habitare visi sumus in suburbio Brixie, in loco Arcus, et qui professi | sumus vivere lege Longobardorum, m(ih)i qui supra Richelde suprascripto iugali meo consentiente et subter confir|mante et, ut lex Longobardorum habet auctoritatem (1), una cum notitia et interrogatione de propinquio|[r]ibus parentibus meis, hi sunt Albertus de Roado et Iohannes filius meus (b) qui supra Richelde, in quorum presentia et testi|um certam facio professionem ac manifestationem nulla me pati violentiam ab quopio homine | nec ab ipso iugali meo, nisi mea bona et spontanea voluntate hanc cartulam donationis atque | offersionis fac(er)e visa sum, p(resentes) p(resentibus) diximus: quisquis in sanctis ac venerabilibus locis de suo aliquid con|tulerit rebus, iusta Auctoris vocem centuplum (c) accipiet et insuper, quod melius est, vitam possidebit | eternam (2). Ideoque nos qui supra Andrea et Richelda, iugales, donamus, cedimus, tradimus, conferrimus et per presen|tem cartulam donationis atque offersionis ad partem suprascripte ecclesie Sancti Iohannis habendum confirmamus, per dominum Girar|dum prepositum et sacerdotem et missum suprascripte ecclesie, et qualiter hic subter legitur continuerit, hoc est duas partes unius case ter|ranee, que est nostri iuris, et etiam de hoc quod plus inveniri potest ex ea casa de nostro alodio ibi; coheret ei a supertotum: | a mane et ser(a) ingressus, a meridie Girardi (d), a monte via, et est posita in suprascripto loco Arcus, et sunt predicte due (e) partes de alodio, vel plus a mane parte suprascripte | case, et fictalis vel censualis est a ser(a), et medietatem predicte domus alodii et fictalis precise in ia(m)dictam ecclesiam dona|mus atque offerrimus, et alteram medietatem alodii et fictalis donamus atque offerrimus, ea lege et pacto quod offitiales | suprascripte ecclesie debent me qui supra Andream sepellire et expensas mortis in me fac(er)e, et terminos usque in capite anni de|bent similiter in me fac(er)e, et in suis orationibus debent me describere, et terminos aniversarii (f) mei qui supra Andree omni | anno se(m)per offitiales suprascripte ecclesie debent fac(er)e sine fraude; quam autem suprascriptam medietatem suprascripte case predicta lege (g), et alteram medie|tatem sine ulla conditione, ad partem suprascripte ecclesie donamus (h), cedimus, tradimus atque offerrimus, et per presentem | cartulam donationis atque offersionis habendum confirmamus, faciendum exinde deinde in antea omni t(em)pore | offitiales suprascripte ecclesie, qui nunc sunt et qui pro t(em)pore fuerint aut cui ipsi dederint, de alodio ad alodium (i) et de fictali | ad suprascriptum fictum in ea statutum, quicquid voluerint aut previderint, sine omni unius a nostra qui supra iugalium et heredum | nostrorum contraditione. Quidem et spondemus atque promittimus nos qui supra iugales, una cum nostris heredibus, ad par|tem suprascripte ecclesie aut cui offitiales suprascripte ecclesie dederint aut previderint, suprascriptam casam ab omni contradicente homine omni t(em)pore | defensare; quod si defendere non potuerimus, aut si exinde aliquid per quodvis ingenium subtrahere quesierimus, tunc in du|plum suprascriptam casam ad partem suprascripte ecclesie restituamus, sicut pro t(em)pore fuerit meliorata aut valuerit sub esti|matione in consimili loco; et hoc pro mercede anime nostre (j) qui supra Andree et pro ia(m)dicto | obsequio anime et corpori mei qui supra Andree prestando. Actum in suprascripto loco Arcus. Feliciter. Signa ++ manuum | suprascriptorum Andree et Richelde, iugalium, qui hanc cartulam donationis et offersionis (k) ut supra scribere rogaverunt pro mercede et remedio | anime suprascripti Andree et pro suprascripto obsequio corpori et anime ei prestando. Signa ++ manuum suprascriptorum Alberti et Iohannis, propinquiores | parentes suprascripte Richelde, qui eam interrogaverunt et ad confirmandam hanc cartulam manus suas posuerunt. Signa +++++ | manuum Girardi Canioli et Bernardi Galli et Ade de Vixano et Ogerii Caliarii et Lothexani et Iohannis de Roado | et Vitalis de Erbusco rogati esse testes.
(SN) Ego Raginerius legisperitus rogatus hanc cartulam scripsi et interfui.


(a) A Richelda(m)
(b) Segue i(n) erroneamente anticipato ed espunto.
(c) Si sottintenda in hoc seculo
(d) a m(er)id(i)e Girardi nell'interlineo, con segno di richiamo.
(e) -e corr. da o
(f) A univ(er)sarii
(g) p(re)dicta lege nell'interlineo, con segno di richiamo.
(h) -m- corr. da altra lettera.
(i) A olodiu(m)
(j) Segue et (nota tironiana) pare(n)tu(m) n(ost)ror(um) p(ro) espunto.
(k) et (nota tironiana) offersionis nell'interlineo, con segno di richiamo.

(1) Cf. Liutpr. 22.
(2) Cf. Matth. 19,29.

Edizione a cura di Michele Ansani
Codifica a cura di Irene Rapisarda

Informazioni sul sito | Contatti