Lombardia Beni Culturali
APPENDICE
5

Carta venditionis

1042 aprile 19, Correggioverde.

Berizo del fu Alberico, de loco Trento, di legge longobarda, dichiara di aver ricevuto da Giuletta figlia del fu Ugo e vedova di Azone, di Ganaceto, cento lire di denari d'argento quale prezzo della vendita di tutte le case, i castra, le cappelle, le case massaricie, le terre, i servi e le ancelle, che gli erano pervenuti per carta venditionis dalla medesima Giuletta, con l'eccezione di un casamentum sito infra Insula, di un appezzamento di terra a orto, di un manso tenuto da Stezano Gumbexanus in Bondeno, della quarta parte di una cappella sita in Cānolo, presso il castrum, dedicata ai santi Biagio, Giovanni e Giorgio e della quarta parte dei beni ad essa pertinenti.

Copia autentica del sec. XIex., ASBs, ASC, Codice Diplomatico Bresciano, busta 5, perg. LXVII [B]. Regesto Astezati, pp. 25, 69 (alla data 1043 aprile 20). B č introdotto da: (SN) Exe(m)pla eutenticum relevata, e cosė autenticata: (SN) Ego Chuonradus iudex quique sum heutenticum vidi et legi et ibidem c(on)tinetur sicut l(egitur) in isto exe(m)plo et in hoc | exemplo m(anu) m(ea) s(ub)s(crip)si. | (SN) Ego Ioh(anne)s iudex heutenticum huius exe(m)pli vidi et ibi continebat(ur) sicut l(egitur) in isto exe(m)plo et in oc exe(m)plo | m(anu) m(ea) s(ub)s(crip)si (m(anu) m(ea) s(ub)s(crip)si nel sottolineo). | (SN) Ego Mainfredus iudex do(m)ni regis ipsum eutenticum vidi et ibidem c(on)tinetur sicut | l(egitur) in isto exe(m)plo et in hoc exe(m)plo s(ub)s(crip)si. Nel verso, soltanto annotazioni di epoca moderna, tra cui segnatura Astezati: E fil. 4 n. 43.

La pergamena si presenta complessivamente in buono stato di conservazione, nonostante alcune macchie di umiditā e qualche rosicatura lungo il margine laterale sinistro, che non interessa la scrittura. Rigatura a secco, tracciata sul verso, anche con le linee verticali delimitanti lo specchio di scrittura.
Sfuggono i motivi che potrebbero giustificare la mancanza della sottoscrizione dell'autenticatore scrittore, tuttavia i giudici - al momento non identificati - garantiscono comunque la validitā giuridica della copia.
Stile dell'incarnazione, computo pisano.

Anni ab incarnac(ione) domini nostri Iesu (a) Christi milleximo quadrageximo (b) tercio, tercio decimo (c) kalendas madius, indic(ione) decima. Constat me Berizo, fili(us) quondam Alberici, de loco Trento, qui professo (d) sum ex nac(ione) mea legem vivere Langobardorum, accepisem scicuti et in presencia testium accepi ad te Iuleta, filia quondam Ugonis, de loco Gandecedo, argentum den(ariorum) libras centum, finitum precium, sic(uti) inter nobis convenit, pro cuntis casis, castris et capellis seu casis masariciis et omnibus rebus territoriis illis seu servis et ancillis, iuris mei qui supra Berici, quod m(i)h(i) ovenit per car(tam) vendicionis (1) da ia(m)dicta Iuleta, filia quondam Ugoni et relicta quondam Atoni, excepto casamento uno, infra Insula, et pecia una de terra ortiva et in Bundino manso uno, qui tenuit Stethano Gu(m)bexano (e), et quarta(m) pars de capella una, locus Canole, prope ipsius castro, que est consecrata in onore Sancti Blaxii et Sancti Ioh(ann)is et Sancti Georrii, et quartam porc(ionem) de omnibus rebus que ad ipsa capella pertinet, nam aliis omnibus rebus sic(uti) m(i)h(i) obvenit per ipsa car(ta), inintegrum. Que autem s(upra)s(crip)tis casis, castris et capellis seu casis masariciis et omnibus rebus territoriis illis iuris mei sup(ra)dictis, una cum accesionibus et egresores (f) earum seu cum superioribus et inferioribus earum rerum seu cum ia(m)dictis servis et ancillis, inintegrum, ab hac die tibi qui supra Iulete pro s(upra)s(crip)to precio vendo, trado et mancipo, nulli alii venditis, donatis, alienatis, obno(n)siatis vel traditis (g) nixi tibi, et facies exinde a presenti die tu et eredibus tuis aut cui vos dederitis, iure proprietario nomine, quicquit volueritis, sine omni mea et eredum meorum contradic(ione) vel defenscione et absque restauracione seu octoritate, eccepto si de meo qui supra Berici datum aut factum vel colibet scriptum exinde in aliam partem aparuerit cui ego dedisem aut fecissem, nixi quod ut supra anteposuit, tunc si hoc aparuerit et clarum factum fuerit defendere et restaurare promitto; quit si defendere non potuerimus, aut si vobis exinde aliquit per quovis ingenium subtraere q(ue)xierimus, tunc in duplum eadem vendita, ut supra l(egitur), vobis restituamus sic(uti) pro te(m)pore fuerint melioratis aut valuerint sub estimac(ione) s(upra)s(crip)tis casis, castris et capellis sive (h) casis masariciis et omnibus rebus territoriis illis in conximiles (i) locis, sive predictis servis vel ancillis in conximiles persones, nam si de meo qui supra Berici datum aut factum vel colibet scriptum exinde in aliam partem non apparuerit cui ego dedisem aut feci(s)sem, nixi quod ut supra anteposuit, nichilt vobis defendere nec restaurare promitto, exepto ut supra, et nichilt m(i)h(i) ex ipsum precium a(m)plius aliquit reddere dixi. Actum loco Corizavirde. Feliciter.
Signum manum s(upra)s(crip)to Berici qui hac car(ta) vendic(ionis) fieri rogavi ut supra.
Signum manibus Odoni et Giselberti seu Benno testes, legem Langobardorum viventes.
Ego Aribaldus notarius scripsi, post tradita co(m)plevi et dedi.


(a) B Ihu senza segno abbr.
(b) -d- corr. da altra lettera, come pare.
(c) -i- corr. da altra lettera principiata, come pare.
(d) -o corr. su u.
(e) -o corr. su i.
(f) La terza e corr. su a.
(g) Segue lettera principiata, non cassata.
(h) Segue servis erroneamente anticipato e depennato.
(i) B conxiles.

(1) Non si č reperito il doc. relativo.

Edizione a cura di Gianmarco Cossandi
Codifica a cura di Gianmarco Cossandi

Informazioni sul sito | Contatti