Lombardia Beni Culturali
45

Carta commuationis

1190 novembre 19, Brescia.

Guido Ardezoni di Poncarale, di legge romana, dà a titolo di permuta a prete Oldo, preposito della chiesa di S. Pietro in Oliveto, di legge romana, un appezzamento di terra di sua proprietà, sito nella curtis di Poncarale, in luogo detto ad Cesalongam, insieme ai beni, ovunque siano ubicati, per i quali la predetta chiesa gli corrispondeva un fitto <annuo> di nove mezzani, ricevendo in cambio due appezzamenti di terra, di proprietà della predetta chiesa, siti rispettivamente ad Roncas e in Casaletulo.

Originale, ASVat, FV, I, 1994 (SPO, 33) [A]. Nel verso, di mano coeva, visibile soltanto con la luce di Wood: In Poncarali; di mano del sec. XIII-XIV: Carta de Pont(ecarali); segnatura del sec. XVI: 30, 1190 12 novembris.

Regesto: GUERRINI, Di alcune chiese, p. 103.
Cf. MENANT, Campagnes, p. 659 (nota 333).

La pergamena presenta la rigatura a secco.

(SN) In Christi nomine. Anno ab incar(natione) domini nostri Iesu Christi .MCLXXXX., indic(ione) octava, die lune .XII. exeunte | mense nove(m)bris. In civitate Brixia, in claustro Sancti Petri Oliveti (a). | Comutacio bone fidei noscitur esse contractus ut vice epcionis obtineat firmitatem, eodemque nesxu (b) obligant inter | se contrahentes (1). Placuit itaque et bona voluntate convenit inter dominum pre' Oldum, prepositum prefate ecclesie, | qui lege Romana vivere videtur, necnon et Guidonem Ard(e)zoni de Pontecaralo, qui lege Romana vivere | videtur, ut in Dei nomine debeant dare sicuti a presenti deder(unt) ac tradider(unt) in comutacionis nomine. In primis | dedit et tradidit idem Guido in ia(m)dictum prepositum, vice et nomine ecclesie Sancti Petri, hoc est petiam unam terre | sui iuris que iacet in curte Pontecarali, loco ubi dicitur ad Cesalongam, cui coheret: a mane filii Pelati, a meridie | similiter, a ser(a) et monte res predicte ecclesie. Et insuper dedit totum illud de quo ecclesia reddebat ei fictum novem (c) mezanos | ubicumque scit et inveniri possit cum omni iure et actione et honore, cedendo et mandando ei omnes actiones et raciones | sibi co(m)petentes. Et ad invicem recepit idem Guido in co(m)mutacionis nomine a predicto preposito, presentibus et con|sentientibus fratribus sui, s(cilicet)pre' Iunio et Martino et Teutaldo de Offolaga, id est duas petias terre iuris ecclesie; prima | pecia iacet ad Roncas: a mane via, a ser(a) Corciulus, a meridie et monte idem Guido; secunda pecia iacet in Casaletulo: a mane quidam | h(om)o de Baniolo, a meridie et ser(a) et monte res ecclesie de Pontecarali et cum quantum ei pertinet infra has coherentias et inveniri potest | de nostro iure et cum omni actione et iure et honore, totum ei tradidit, cedendo ei omnes actiones et raciones sibi co(m)petentes; | has autem iamdictas res insimul co(m)mutatas, una cum accessionibus et ingressibus seu cum superrioribus (d) et inferi|oribus suis, qualiter superius legitur, inintegrum, ab hac die inter se tradider(unt) in co(m)mutacionis nomine; ita quod unaqueque pars | de hoc quod accepit faciat quicquid voluerit, sine omni contraditione; quidem inter se ad invicem promiser(unt) per se et suos heredes | ac successores et cui dederit ab omni homine defensare; quod si defendere non potuerint vel si se subtrahere voluerint per quodvis | ingenium (e) vel si contra hanc comutationem venire seu agere presu(m)pserit aut si apparuerit aliquod datum | vel factum quod in alteram partem dedissent aut fecissent et ipsi non expedierint, tunc obligaver(unt) se insimul promittendo per sti|pulationem co(m)posituros predictas res insimul co(m)mutatas in duplum, sicut pro t(em)pore fuerint meliorate aut valuerint | sub estimatione in consimilibus locis. Actum est hoc. Feliciter. Signa + (f) pro inpositione manuum co(m)mutatorum qui hanc (g) | car(tam) fieri rogaver(unt). Interfuer(unt) Addamus (h) de Pontecarali et Manfredinus Zoanne et Martinus cocus et Acordinus Verdelli testes. |
(SN) Ego Conradus notarius domini inperatoris Friderici interfui et rogatus scripsi.


(a) Segue die lune .XII. exeunte mense nove(m)b(ris) iterato e non depennato.
(b) Così A.
(c) nove(m) su rasura.
(d) Così A.
(e) Segue subt(re)here iterato e depennato.
(f) Signa + è reso mediante una stilizzazione costituita da tre linee dentellate parallele, ad andamento ricurvo, unite da una linea trasversale, con l'aggiunta di gna
(g) Segue comutator(um)| q(ui) ha(n)c iterato e non depennato.
(h) Segno abbr. superfluo (a guisa di cappio) intersecante l'asta della seconda d

(1) Cod. Iust. 4.64.2.

Edizione a cura di Mirella Baretta
Codifica a cura di Mirella Baretta

Informazioni sul sito | Contatti