Lombardia Beni Culturali
34

Cartula offertionis pro anima

1045 gennaio, Maderno.

Durnigo arciprete e Guido germani, Martino e Donuldo chierico pure germani, Buontempo, Vinderada, Ingeza e Giovanna, abitanti in Griziniho, nella pieve di Toscolano, tutti di legge romana, donano per la propria anima al monastero di S. Pietro in Monte un appezzamento di terra arabile con alberi di olivo, pure sito in Griziniho, non lontano dal torrente <Toscolano> , di settanta tavole.

Originale, ASVat, FV, I, 2625 (SPM, 24) [A]. Nel verso, di mano che pare coeva, tracce di annotazione; di mano del sec. XII: [Carta d]e Grexnenigo (cosė, con qualche incertezza nella lettura della -x-); di mano forse del sec. XII: Tusculano, ricoperta da mano moderna che ripete il toponimo; altre annotazioni tarde, tra cui segnatura del sec. XVI: 1045.

Cf. VARANINI, L'olivicoltura, pp. 150 (nota 10), 126-8, 152 (nota 62); MENANT, Campagnes, p. 159 (note 474, 475).

Non compaiono nell'elenco finale degli autori l'arciprete Durnigo e il chierico Donuldo. I due ecclesiastici, di certo alfabetizzati, avrebbero dovuto intervenire con sottoscrizioni autografe, anche se lo spazio bianco (tra testo ed escatocollo) che avrebbe dovuto accoglierle pare inadeguato.

(SN) Hanno ab incarnatjone domini nostri Iesu (a) Cristi milleximo qua(n)dragieximo quinto, | mens(e) gienuarius, inditjone tercia decima. Monesterio Sancti Petri que dicitur Monte nos | Durnigus arhipresbiter et Vuido gierm(ani)s seu Martino et Donuldo clericus itemque g[ie]r|m(ani)s adque Bonotempus et Vinderada seu Ingeza et Ioanna, qui sunt abitatores in ple|be Toscolano, locus Griziniho, qui profesi summus ex natjone nostra legie vivere Romana, | ofertoris et ofertrices, datoris et datrices ipsius (b) monesterio, p(resentes) p(resentibus) diximus: quisquis in sanctis | ac in venerabilibus locis et (c) suis aliquit contulerit rebus, iusta Octori voce, in oc seclo cen|tuplum accipiad, insuper, cod melius est, vita posidebit eternam (1). Ideoque nos qui supra obfertoris | et ofertrice donamus et oferimus in eodem monesterio a presenti die pro anime nostre me|rcedis id est pecia una de terra aratoria cum arboris aulivarum super abente iuris nost|ris quam abere vixi summus in eodem loco Griziniho, non logne a flumen, et est pecia | ipsa de terra per mensura (d) iusta tabul(e) septuahita; coerit ei: a m(ane) via et in parte rebus | Sancti Grisanti, a meridie rebus Sancti Benedicti, a muntis Comano, et si de nostris iuris re|bus infra ipsas coerencias plux inventum fuerit quam ut ssupra (e) mensura l(egitur) per anc cartul(am) ofer|sionis persistad in s(upra)s(crip)to monesterio proprietario iuri. Que autem s(upra)s(crip)ta pecia de terra iuris nostris | superius dicta, una cum accesione et egreso seo cum superiore et inferiore suo qualiter superius | mensura et coerencias l(egitur), inintegrum, ab (f) ac die in eodem monesterio donamus et oferimus et per pre|sente cartul(a) ofersionis ibidem abendum cofirmamus, faciendum exinde parx ipsius mo|nesterio a presenti die proprietario nomine quiquit voluerit, pro anime nostre mercedem (g), sine omni | nostra et heredibus nostris (h) contraditjone. Quidem et sspondimus adque promittimus nos qui supra ofer|toris et ofertrices, una cum nostris heredibus, parx ipsius monesterio (i) s(upra)s(crip)ta pecia de terra | qualiter ssuperius (j) l(egitur), inintegrum, ab omni (k) ominem defensare; quit si defendere non potuerimus | aut si exinde aliquit per covix ingienium subtragere quexierimus, tunc in duplum | eadem ofersio, ut ssupra l(egitur), parx predicto monesterio (l) restituamus sicut pro tempore fuerit | melioratis aut valuerit sub exstimatjone in consimilis locis; et nec nobis licead | uullo tempore nolle quod voluisemus, set quod ad nobis semel (m) factum vel consicriptum (n) est sub | iuxurandum (o) inviolabiliter conservare promittimus cum stipulatjone subnixa. Actum locus |Maderno. Feliciter.
Signum + manibus s(upra)s(crip)ti Vuidoni et Martini seo Bonotempi adque (p) Venderada et Inge|za seo Ioanna, qui ancartul(a) oferisionis (q) fieri rogaverunt ut ssupra.
Signum + manibus Selvago et Vivaldi seo Rtoberti (r) testes legie Romana viventes.
Signum + manibus Amizoni et Laurencii testes.
(SN) Ego Teodaldo notarius sacri palaci sicriptor (s) uius cartul(e) ofersionis postradita co(n)plevi | et dedi.


(a) A Iehu senza segno abbr.
(b) -us corr. da altra lettera.
(c) Cosė A, in luogo di ex.
(d) A mrs con segno abbr. (tratto orizzontale soprascritto) qui e in seguito.
(e) A sspra senza segno abbr., qui e in seguito.
(f) a- corr. da ac.
(g) Nel sopralineo, in corrispondenza di -m, segno abbr. (tratto orizzontale) superfluo.
(h) A noris.
(i) -io corr. da altre lettere.
(j) A ssprius.
(k) o- corr. da altra lettera.
(l) A moneserio.
(m) La seconda e corr. da altra lettera.
(n) Cosė A.
(o) Cosė A.
(p) Nel sopralineo, in corrispondenza di a-, tratto di penna senza apparente significato.
(q) Cosė A.
(r) Lettura incerta.
(s) Cosė A.

(1) Cf. MATTH. 19, 29.

Edizione a cura di Ezio Barbieri ed Ettore Cau
Codifica a cura di Gianmarco Cossandi

Informazioni sul sito | Contatti