Lombardia Beni Culturali
171

Cartula investiture

1200 marzo 5, monastero di S. Pietro in Monte.

Alberto <de Cenatho> , abate del monastero di S. Pietro in Monte, investe in perpetuo Giacomo del fu Boniprando de Sirana, il quale agisce a nome proprio e di Martino suo fratello, dell'honor, del districtus e della decima che il monastero aveva sul sedime appartenente ai predetti fratelli, sito in loco Sirane, al fitto annuo di otto denari di moneta bresciana da pagare a s. Martino o nell'ottava; si stabilisce infine che il servicium < dovuto all'abate> per l'investitura ammonti a dieci soldi imperiali.

Copia autentica del 1291 maggio 23, ASVat, FV, I, 2769 (SPM, 168) [B]. Le autentiche di B sono le seguenti: (SN) In Cristi nomine. Die mercuri nono | exeunt(e) madio, anno Domini .M|CCLXXXXI., indictione quarta. | Sub pallacio maiori co(mun)is | Brix(ie). Presentibus d(omi)no Ottone | Cillioincapite iudice et Petro de Rusa(n)celis (lettura probabile) | notario et Andriolo de Gaydo notario testibus rogatis. | Ibi coram d(omi)no Redulfo de Caçago iudice, | consule iusticie Brix(ie), ego Cigogninus de Pasturellis notarius, una cum infrascriptis Anselmino | Floris et Iohanne de Serlis nota(ri)is, autenticum huius exempli | vidi, legi et ascoltavi et sicut (segue i(n) depennato) continebatur in illo, ita et | in isto scriptum reperri, nil additum vel diminutum quod | sensum vel sent(entiam) muttet nisi fortasse litera vel sillaba, | et me verbo et auctoritate s(upra)s(crip)ti consulis subscripsi. | (SN) In Cristi nomine. Die mercu|rii, predicto loco, testibus, mill(esim)o | et indictione. Ibi coram | dicto d(omi)no Redulfo de Cazago iudice, consule (-e corr. da altra lettera) iusticie Brix(ie), et eius | auctoritate et decreto, ego Anselminus Floris notarius autenticum huius exempli vidi, legi et abscultavi una | cum suprascripto Cigognino de Pasturellis notario et infrascripto | Iohanne de Serlis et sicut (-t su rasura) in illo continebatur ita et in isto | scriptum inveni, nil additum nec diminutum quod sensum | vel sententiam mutet, et me quoque verbo et auctoritate dicti | consulis subscripsi. | (SN) In Cristi nomine. Die mercu|rey, predicto loco, testibus, mill(esim)o | et indictione. Ibi coram (segue d(omi)no cassato mediante sottolineatura) | dicto d(omi)no Redulfo de Caza|go iudice, consule iusticie Brix(ie), | et eius auctoritate et decreto, ego Iohannes de Serlis notarius hunc autenticum (A auteticu(m) con -c- corr. da altra lettera, come pare) exe(m)plavi et vidi et legi | et abschultavi una cum s(upra)s(crip)tis Cigognino de Pasturellis et Anselmino Floris notariis, | et sicut in illo continebatur ita et in isto scripsi, nil addens nec diminuens quod sensum | vel sent(entiam) mutet, et me quoque verbo et auctoritate dicti consulis subscripsi. Nel verso, di mano di poco posteriore alla copia: Pro parte decime in teritorio de Paitono; di due mani del sec. XIV: § Martinus condam Iacobi de Boniprandis et Conzardus eius nepus; .VIII. i(m)perr(ialium) de duobus annis, De Paytono; altre annotazioni tarde, tra cui segnatura del sec. XVI: 1200 5° martii.

Cf. MENANT, Campagnes, pp. 702 (note 115, 116), 723 (nota 203), 728 (nota 224).

La pergamena, oltre a modeste rosicature nel margine esterno e a qualche macchia di umidità, presenta una lacerazione nell'angolo destro superiore, sanata con striscia cartacea sul verso. Nella banda superiore e inferiore si osservano forellini di cucitura.
Circa il contenuto cf. docc. 167, 172.

(SN) In Cristi nomine. Die dominico quinto intrante mense m[arc]ii. In camara d(omi)ni Alberti, Dei gr(ati)a monasterii Sancti Petri in Monte abatis. Presentibus d(omi)no Iohanne priore et d(omi)no Gregorio et d(omi)no pri Otto et du(n) Petro [[....]]ahe (a) et du(n) Oberto atque fratre Bonacurso, fratribus eiusdem monasterii, prenominatus d(omi)nus abbas, per parabolam atque consensum omnium predictorum fratrum suorum, per lignum quod in sua manu tenebat, in Dei nomine investivit Iacobum, filium condam Boniprandi, de Sirana, per se et per Martinum fratrem suum, absentem, universaliter de omni honore et districto atque decima tocius sediminis ipsorum filiorum Boniprandi quod est scitum in loco Sirane, infra has coher(encias) quas inferius continentur, scilicet: a mane Sancta Iullia, a meridie filii Vere, a sera via publica, a monte Belenzanus. Eo vero modo fecit iamdictus d(omi)nus abbas hanc investituram ut predictus Iacobus et frater eius Martinus suique heredes dehinc in antea usque in perpetuum habeant et teneant predictum honorem et districtum atque decimam et omne ius et accionem quod vel quam predictum monasterium habebat in illo honore et districto atque decima, unde ipsi inde quicquid voluerint faciant sicuti supra legitur, omni alienatione remota, sine contradictione alicuius, solvendo atque reddendo omni anno in festo sancti Martini vel ad .VIII. predicto d(omi)no abbati aut suo successori .VIII. denarios bonos Brixiensis monete nomine ficti; quo ficto ita dato et designato, alia superinposita esse nec fieri debet. Penam vero inter se posuerunt ut quisquis eorum vel suorum heredum seu successorum respectu (b) monasterii omnia supradicta non adinpleverint vel non observaverint, tunc conponat pars parti stipulanti fidem servanti predictum fictum in duplum, et post pena cu(m)posita cartula firmam (c). Ad hec promisit d(omi)nus abbas, per se et per suos fratres et successores, vice monasterii, predicto Iacobo atque Martino suisque heredibus hanc investituram, sicuti supra legitur, integraliter ac r(aci)onabiliter ab omni contradicente persona defendere et warentare sub (d) pena duple evictionis, stipulatione promissa. Servicium huius investiture .X. s(olidi) i(m)per(ialium) fuit. Unde due cartule uno tenore sunt rogate. Actum est hoc anno Domini mill(esim)o .CC., indictione .III. Interfuerunt Bellottus atque Moruntus de Kerpegno, Vitalis Gazoli ac Gigus de Paytono rogati testes. Ego Iohannes domini Henrici inperatoris (1) notarius de Serlis interfui, rogatus hanc cartulam scripsi.


(a) Così A, con segno abbr. (tratto orizzontale) intersecante l'asta di -h-.
(b) -p- corr. da altra lettera.
(c) -a(m) su rasura; si intenda firma permaneat.
(d) -b corr. da p.

(1) Enrico VI.

Edizione a cura di Ezio Barbieri ed Ettore Cau
Codifica a cura di Gianmarco Cossandi

Informazioni sul sito | Contatti