Lombardia Beni Culturali
83

Instrumentum venditionis

1180 dicembre 23, Spinedi.

Giovanni, figlio del fu Vuidone B(er)ecenoris, di Spinedi in Val d'Intelvi, e sua moglie Bonessa, ambedue professanti legge romana, vendono a Ottone, abate del monastero di San Benedetto dell'Isola Comacina, i beni che a suddetto Giovanni pervennero in virtů dell'acquisto della terra di San Salvatore, effettuato per suo conto da Arderico, Carnelvale, Pietro e Ottobono de Torlino e da Nigrone de Puteo, beni che sono siti a Spinedi e in tutta la citata Val d'Intelvi, con i diritti ad essi pertinenti, per il prezzo di nove lire di denari di Milano, che vengono contestualmente versate ai suddetti venditori da parte di Martino de la Porta, dell'Isola Comacina, il quale a sua volta doveva detta somma al cenobio di San Benedetto, quale parte del prezzo della vendita delle terre di Nabia e di Cassinella, che Martino aveva acquistato dal medesimo sopra citato abate. Contestualmente l'abate Ottone investe per massarizio il sopradetto Giovanni delle terre testé vendute, per il fitto annuo di dieci soldi di denari di Milano e di sei denari per il districtum.

Originale, BAMi, Pergamene, n. 1454 [A]. Trascrizione: Bonomi, Diplomatum, BBMi, AE.XV.33, n. 85, pp. 178-180. Regesti: Ferrario, Sommario cronologico, c. 450r (ma in data 1180 dicembre 9); Bonomi, Synopsis cronologica, BBMi, AE.XV.33, c. 404r; Ceruti, BAMi, I 145 suss., n. 74, cc. 13v-14r; Bianchi, Inventario, BAMi, K 202 suss., n. 1454, e nella relativa scheda mobile dell'ordinamento cronologico.
Nel margine superiore sinistro del recto segnatura, pure di mano del Bianchi, che rimanda all'Inventario: "1454".
Nel verso, di epoca medievale, probabilmente del sec. XIII: "De Pona, de Scabricis | sive Spinedi"; pure di epoca medievale, ma di diversa mano seriore, come pare: "Carte aq(ui)sti de Spinedi". Inoltre: segnatura di fase C: "E/D/Q, n. 2"; regesto Ferrario. Infine: segnatura Bonomi, accompagnata da indicazione dell'anno: "85, 86, 87, 88, 89, 90 .MCLXXX."; segnatura Ceruti in pastello rosso: "74/1".

Cf. Tabella cronologica, p. 119 (da Bonomi).

La pergamena (mm 725/722 x 275/260) presenta delle rosicature lungo il margine laterale destro dalla riga 1 sino alla 34, che tuttavia interessano la scrittura solo in modo marginale. Lievi macchie sono individuabili nella parte superiore del supporto, soprattutto nella parte superiore a sinistra.
Tracce di rigatura a mina di piombo.
Si fa notare che questa membrana funge da supporto per sei documenti, quelli compresi tra il presente, n. 85, sino al n. 90.
In questo documento si rileva la presenza di linee tipo chiudiriga nell'escatocollo (righe 10-13).

(S) Anno dominice incar(nacionis) mill(esimo) cent(esimo) oct(ua)g(esimo), nono die exeunte dece(m)b(ris), indic(ione) quartadecima. Venditionem et traditionem, pro accepto pretio lib(ras) novem d(e)n(ariorum) Mediol(anensium), fecerunt Iohannes, filius quondam Vui|donis B(er)ecenoris, de loco Spinezio de Valle Intellavi, et Bonessema, iugal(es), qui professi sunt vivere lege Romana, ipsa Bonessema renuntiante omni iuri pignoris et ypothece et | omni alii iuri sibi competenti vel competitorio in infrascriptis rebus, in manu domni Ottonis, abbatis monasterii Sancti Benedicti de Insula, ad partem et utilitatem ipsius monasterii, | nominative de omnibus illis rebus territoriis, cultis et incultis, divisis et indivisis, q(ue)cumque ipsi Iohanni venerunt de emptione terre Sancti Salvatoris, quem fuit adquisita (a) per eius consortes et, ad eius partem, ab | Arderico et filiis eius et Carnelvale et Petro et Ottobono de T(or)lino et a Nigrone de Puteo, in suprascripto loco Spinezio et in tota suprascripta valle de Intellavo ubique, cum finibus et | accessionibus et usantiis et conditionibus, fodris, districtis, albergariis, pastis et cum omnibus aliis honoribus et conditiis, prout in cartis aquisti legitur (1), ad suam partem pertinentibus, ita quod rec|tores et servitores suprascripti monasterii ab hinc in antea usque in perpetuum habeant et teneant suprascriptas res, ut supra legitur, et faciant exinde, ad utilitatem suprascripti monasterii, quicquid sibi placuerit eo iure | quo sunt penes ipsum Iohannem eiusque consortes, sine contradic(ione) suprascriptorum iugal(ium) suorumque heredum. Et sic ipsi iugal(es), pro se et suis heredibus, obligaverunt se vuarentare suprascriptas res, ut supera legitur, | ab omni homine omni tempore rectoribus et servitoribus suprascripti monasterii usque in perpetuum, in pena duple evictionis; et insuper hoc instrumentum semper incorruptum tenere spoponderunt. Et predictos d(e)n(arios) solv(it) Mar|tinus de la Porta, de Insula, iussu suprascripti abbatis (b) pro pretio terre de Nabia et de Cassinella, q(uam) ipse abbas vendidit ei. Actum in predicto loco Spinezio. |
Prenominati Iohannes et Bonessema iugal(es) venditores hoc instrumentum scribere rogaverunt. |
Martinus de la Porta, Petrus et Oldefredus de T(or)lino, Boccavaria, Petrus Pensamale (c), Bonussenior, Iohannesbonus de Arva suprascripti interfuerunt testes. |
(S) Ego Iohannes de Papa iudex hoc instrumentum tradidi et scripsi. |
Et ibi presentia predictus abbas investivit suprascriptum Iohannem per massaricium de suprascriptis rebus territoriis, ad fictum solvendum in omni anno sol(idos) decem d(e)n(ariorum) Mediol(anensium) et pro districto d(e)n(arios) s[ex] (d).

(a) adq(ui)sita add. nell'interlineo con segno d'inclusione.
(b) solv(it) - abbatis su rasura.
(c) -m- corr. da l o b.
(d) L'integrazione č probabile, per analogia ai docc. n. 84 e n. 87, ma non del tutto certa.

(1) Il documento di vendita menzionato non č stato reperito.

Edizione a cura di Rita Pezzola
Codifica a cura di Rita Pezzola

Informazioni sul sito | Contatti