Lombardia Beni Culturali
2

Memoria investiturae

1100 ottobre 8, Sondrio.

Rodolfo, Uberto e Guido de Vizzolla insieme ad Alberto prete, Bernardo, Alberto, Giovanni e Pietro, canonici della chiesa dei Santi Gervasio e Protasio di Sondrio, rendono noto a tutti gli uomini di Sondrio di aver dato in investitura perpetua a Bonizza, badessa del monastero dei Santi Lorenzo e Giorgio di Sondrio, e alle sue consorelle le decime gravanti su due clausure di terra arabile site subtus Sanctum Laurentium, terre che un tempo furono dei seniores di Sondrio e che ora sono del predetto monastero.

Copia semplice (sec. XVI ex. - sec. XVI in.) di copia autentica inserta nella pagina corroborationis (del 1329 settembre 18) rogata dal notaio Bertramo de Asnago (di cui un esemplare era conservato presso l'archivio del monastero di San Lorenzo [B] ed un altro presso l'archivio dell'arciprebenda nella chiesa dei Santi Gervasio e Protasio di Sondrio [B'], ambedue attualmente deperditi), APSo, Carte del Capitolo, busta senza numero, fasc. 'Distintivi del capitolo di Sondrio', cc. 1r-v [C]. Copia semplice di Gian Antonio Paravicini (1638 circa), APSo, Memorie, 'Stato della pieve', cc. 29r-v [C']; copia semplice coeva, APSo, 'Beni della sagrestia', cc. 272r-273r [C'']. Altra copia semplice secentesca (mutila) in ASSo, Fondo Romegialli, b. 22, fasc. 3, subfasc. 1, c. 1v [C''']. Transumptum in lingua italiana in APSo, 'Beni della sagrestia', cc. 206r-v. Ampi stralci nella 'Cronaca historiale' (sec. XVII ex.- sec. XVIII prima metà), in copia semplice del XIX sec. in ASSo, Fondo Romegialli, b. 22, fasc. 6, c. 2r, e in copia semplice di Antonio Giussani del 1918 in ASDC, Curia, Religiosi, b. 34, p. 4. B e B' sono così autenticati: Ego Bertramus de Asnago filius quondam Andreę de Asnago de Cumis, notarius et scriba domini episcopi Cumarum, has duas cartas mei rogatu dedi ad explendum infrascripto Maffeo de Lomeno notario et me subscripsi. Ego Maffeus de Lomeno notarius Cumanus, filius quondam ******* de Lomeno de Cumis, has duas cartas rogatu suprascripti Bertrami de Asnago notarii et cancallarii dicti domini episcopi ex autentico explevi et scripsi, non demutatas litteras vel sillabas nec in aliqua parte vitiatas, cancellatas nec abolitas, nec substantiam dictarum duarum cartarum commutatam.
Al verso, C reca regesto e segnatura coeva (a).


Trascrizione: SALICE, Stato della pieve di Sondrio e altri scritti, pp. 96-97.
Cf.: QUADRIO, Dissertazioni, I, pp. 168-169; II, pp. 534; MONTI, Atti della visita pastorale, p. 301n; BESTA, I Capitanei, pp. 274-275; BUSTAFFA, Monastero di San Lorenzo; GUSMEROLI, Io stesso le zappai, p. 110-111.


Per una presentazione analitica delle copie riferite nella tradizione del documento e del loro contesto di redazione, si rimanda alla nota introduttiva del doc. 1.

Considerata la storia di trasmissione di C e al fine di garantire uniformità editoriale rispetto al doc. qui edito al n. 1, C - con le sue peculiarità formali ed ortografiche - viene assunto come punto di riferimento della presente edizione. Nell'apparato critico si dà sempre conto delle varianti di C', C'' e di C''', segnalando anche le semplici varianti ortografiche.

Notum sit vobis omnibus hominibus de Sondrio et de aliis locis, in pręsentia bonorum hominum, quorum nomina subter leguntur, investituram fecerunt Rodulphus (a) et Ubertus (b) et Vidus de Vizzolla (c) et canonici Sanctorum Gervasii et Prothasii (d), Albertus pręsbiter et Bernardus et Albertus et Ioannes et Petrus, in abbatissa (e) Bonizza (f) Sanctorum Laurentii et Georgii et in suis (g) sororibus de decimis de duabus clasuris (h) de terris, quę iacent subtus Sanctum Laurentium (i) de mane, ipsa terra (j) fuit antea de senioribus de Sondrio et nunc est Sancti Laurentii, pro animę (k) eorum morendo (l). Et modo debet tenere et habere et possidere ipsa terra (m) et decimas abbatissa (n) cum (o) sororibus suis (p), quę hodie est et in antea (q) debet venire usque in perpetuum, sine lite (r) et sine omni contradictione de ipsis senioribus et suis hęredibus et de ipsis clericis (s) qui hodie sunt (t) et in antea (u) debent (v) venire usque in perpetuum (w). Et hanc volumus ego Rodulphus (x) et Ubertus et Vidus et canonici Sanctorum Gervasii et Prothasii confirmare in vobis abbatissa et vestris sororibus (y) istas prę nominatas ut supra (z), hoc est decimas de duabus clasuris de terris araturis. Ad huius facti memoriam interfuerunt Ribaldus Castaldone (aa) et Zanone (bb) et Arnaldus de Cruce (cc) et Aldephredus (dd) et Peregrinus et Albricus (ee) et [[Germanus]](ff) fratres (gg), testes de his (hh) rebus quę supra leguntur (ii) in ho[[c ......]] (jj). Ego indignus (kk) perrogo (ll) et pręcor (mm) vos omnes sorores (nn) ut oretis pro me peccatore sempiterne ad dominum patrem omnipotentem: Deus omnipotens nobis vobis omnia nostra peccata ***** (oo). Anno millesimo centesimo, octavo mensis octobris, indictione octava (pp). Actum in loco (qq) Sondrii.

(a) C' Redulfus; C'' Redulphus; C''' Rodulfus
(b)C''' Ubtus privo di segno abbreviativo, qui e in seguito.
(c) C', C'' de Vizolla; C''' de Vizola
(d) C''' Protasii, qui e in seguito.
(e) C' abatisa
(f) C', C''' Boniza; C'' Boniza in interlineo su parola ill. depennata.
(g) C' eius
(h) C'' e C''' clausuris, qui e in seguito.
(i) C', C'', C''' S(ancto) Laurentio
(j) C''' terra quę fuit
(k) C'' animabus; C''' anima
(l) C' moriendę; C'' moriend(orum); in C''' lacuna in corrispondenza della parola.
(m) C'' ipsas terras
(n) C' et
(o) in C'' segue Boniza depennato.
(p) C''' ipsa terra et decimę ab abbatissa et sororibus suis
(q) C''' omette in antea
(r) C' sine litis
(s) C'' clerici
(t) C', C'' est
(u) C' ripete et in antea
(v) C', C'' debet
(w) C''' omette qui hodie sunt ... in perpetuum
(x) C' Redulfus; C'' Redulphus; C''' Rodulfus
(y) C'' sororibus vestris
(z) C''' nominates res
(aa) C' Castaldonus
(bb) C'' Zenone
(cc) C', C''' Arialdus de Curte
(dd) C' Aldefredus; C'' Aldefredus; C''' Albertus
(ee) Albricus???
(ff) Così in C', C'' e C'''; lacuna in C.
(gg) C', C'' fratribus
(hh) C' hanc
(ii) C' legitur
(jj) C''' hoc brevi; in C' parola illeggibile; in C'' lacuna.
(kk) In C segue parola ill. depennata.
(ll) In C', C'' e C''' lacuna in corrispondenza di per
(mm) C' precor
(nn) C', C'' e C''' vobis omnibus sororibus
(oo) C' ripete nostra; C''' come C senza indicazione di lacuna.
(pp) In C'' indic(tion)e nona, a cui segue ecclesia depennato; in C''' seguono due parole depennate.
(qq) C' locum; C'' loci

Edizione a cura di Rita Pezzola
Codifica a cura di Rita Pezzola

Informazioni sul sito | Contatti