Lombardia Beni Culturali

Notitia pro securitate

997 settembre 9, Pavia.

Nel placito che si tiene a Pavia, nella residenza del vescovo di Cremona, sito presso il monastero della Regina, presieduto da Alberico, giudice e messo dell'imperatore, che giudica unitamente a Cuniberto, conte e giudice, a Raidolfo, Ermanno, Ebbo, Andrea, Papio, Petro, Adalberto, giudici del sacro palazzo, Ardoino e Iso, notai del sacro palazzo, Ermaldo monetiere, Adelgiso e Pandolfo e altri non nominativamente indicati, è riconosciuta all'episcopio cremonese la proprietà di un appezzamento di terreno, sito in Pavia, presso il monastero della Regina, ed è confermata la cartula offersionis rogata in quello stesso giorno e presentata in giudizio, contro le pretese di Vualando notaio e della moglie Cristina.

Originale, BSCr, LC, pergg., n. 19 [A]. Inserta cartula offersionis con la stessa data. Copia sec. XIX, Cereda, sc. 1, sec. X, n. 63 (tre esemplari). Regesto sec. XIX, Ferragni, n. 95 (con data 996).
Sul verso annotazione di mano del sec. XI: De casa de Papia; annotazione del sec. XII-XIII: Domus episcopi Cremonensi in Papia; annotazioni di mano del sec. XIX: dal 973 al 1004 (scritto 2 volte); Anno III Ottone imperatore vescovo Odelrico; annotazione di mano del primicerio Antonio Dragoni: Carta di ragione del prelato primicerio di Cremona don Antonio Dragoni; annotazione di mano di Ippolito Cereda: 997 9 septembris inditione X.

Edizione: Cod. dipl. Lang., col. 1613, n. DCCCCXVII; Manaresi, II/1, p. 351, n. 231; Falconi, I, p. 256, n. 94.
Regesto: Robolotti, Delle pergamene, p. 46 (con data 997 settembre); Robolotti, p. 9, n. 75 (con data 996 settembre 9); Astegiano, I, p. 40, n. 64; Savio, p. 36 (con data 996 settembre 6).

La pergamena presenta un ampio strappo nell'angolo superiore destro che interessa le prime 13 righe, e uno strappo lungo il margine destro (righe 33-35), che hanno causato la perdita di parte del testo; lungo i margini laterali vi sono inoltre diffuse sbiaditure dell'inchiostro.

(S) Dum, in Dei nomine, civ(itat)e Papia, in solacio p(ro)p(ri)o episscopio S(an)c(t)e Cremonens(is) Ecl(esi)e q(ue) est prope pusterla q(ue) est de monasterio Regine,[per data licentia]| dom(n)i Odelrici episscopi ipsius ep(isscop)ii, in iuditio resideret Albericus iudex et missus dom(n)i inperatoris iustitias fatien[das ac deliberandas], [re]|sedentibus cum eo Cunibertus comes et iudex, Raldulfus, Armannus, Ebbo, Andreas, Papius, Petrus, Adelbertus, et [Marcus] (a), [iudices sacri pallatii], | Ardoinus et Isus notariis idem sacri palatii, Ermaldus mone(ta)rius, Rolandus, Adelgisus et Pandulfuset reliqui plures, [ibique eorum venerunt]|[presentia][pre]dictus Odelricus episscopus et Riprandus avocato suo et ip(siu)s episscopii et ostenserunt ibi car(tula) una off[ersionis ubi con]|[tinebatur in ea] ab ordine sicut ic subter l(egitur): (1). Car(tula) ipsa offersionis osten|sa et ab ordine lecta interrogati sunt ipsi Odelricus ep(iscop)us et Riprandus avocato suo et ip(si)us ep(iscop)ii p(ro) q(ui)t car(tula) ipsa ibi ostenderent. Q(ui) dixer(un)t: Vere ideo cartula ista | ic vestra ostensimus presentia ut, ne silens aparead (b) et nunc petia una de terra q(ue) e(ss)e videtur foris et iusta anc urbem Ticinemsem prope [pusterla que dicitur]| de monasterio Regine iussta ista offersionis car(tula) a parte ip(si)us ep(iscop)ii abemus et detinemus p(ro)p(ri)etatem et si quislibet adversus nos vel parti ip(si)us ep(iscop)ii aliquit | dicere vult, parati sumus cum eo inde in ratione standum et legitime finiendum et, q(uod) plus est, q(ue)rimus ut dicant isti Vualandus notarius, [filius quondam]| Martini iudici, et Cristina iugalibus, filia p(re)dito Isoni notarii, q(ui) ic a p(re)sens sunt, si car(tula) ista offersionis qua(m) ic ostensimus bona [et vera est et]|[eam] fieri rogaverunt et firmaverunt vel si nobis aut parti ian dicti episscopii predicta petia de terra contradicere aut [subtraere querunt]| aut si p(ro)p(ri)a ip(si)us ep(iscop)ii est et e(ss)e debent cum lege an non. Cum ipsi Odelricus ep(iscop)us et Riprandus avocato suo et ip(si)us ep(iscop)ii ta[liter retulissent, ad ec responderunt]| ipsi Vualandus notarius et Cristina iugalibus, consentiente ipse Vualandus eidem Cristine coniungi et mundo[alde sue diserunt et professi sunt]: | Vere car(tula) ipsa offersionis qua(m) vos ipsi Odelricus episscopus et Riprandus avocati tuo et ipsius ep(iscop)ii ic ostensistis bona et vera est et nos iugalibus | eam fieri rogavimus et m(an)us n(ost)ras p(ro)prias firmavimus et vob(is) seu parti ip(si)us ep(iscop)ii ian dicta petia de terra non contradicimus nec contradicere | querimus, quia cum lege n(on) possumus eo q(uod) iussta ipsa car(tula) p(ro)pria (c) ip(si)us ep(iscop)ii est et esse debet cum lege et nob(is) ad abendum nec requirendum nihil perti|nent nec pertinere debet cum lege pro eo q(uod) exinde nullam firmitatem nec scriptionem nullamq(ue) rationem abemus nec abere possumus |[per quam] vob(is) aut parti ip(si)us ep(iscop)ii ipsam contradicere possimus, set, ut dissimus p(ro)pria (c) ip(si)us ep(iscop)ii est et e(ss)e debent cum lege. Et sponderunt se ipsi Vua|landus et Cristina iugalibus, ut, si umqua(m) in tenpore ipsi aut eorum eredibus adversum parti ian dicti episcopii de ian dicta petia de terra | agere aut causare vel removere p(re)sunserint (d) per se ipsi aut eorum submitantes personas et taciti exinde omni tenpore non perman|serint vel si aparuerit ullum datum aut factum vel colibet scriptum q(uod) ipsi exinde in aliam partem fecisent et claruerit [ut tunc]|[con]ponant ipsi Vualandus et Cristina iugalibus suorumque eredibus parti ian dicti ep(iscop)ii aut cui pars eiusdem ep(iscop)ii dederit pena argentum | libras viginti, insuper eadem petia de terra in dublum sicut pro tenpore fuerit meliorata aut valuerit sub estimatione foris et | prope anc urbem in consimile loco. His actis et manifestatio ut sup(ra) facta rectum eorum iudicum et auditoribus paruit e(ss)e et iudicave|runt ut iusta eorum altercaptione et ipsorum iugalibus professione et manifestatione ut pars ian dicti ep(iscop)ii (e) ian dicta petia de ter|ra ad proprietatem abere et detinere debere et ipsi iugalibus manerent exinde taciti et contenti et finita est causa. Et anc notitia |[pro] securitate pars ipsius ep(iscop)ii fieri amonuerunt. Quidem et ego Adam notarius sacri palatii ex iussione p(re)facto misso et iudicum amo|nitionem scripsi. Anno inperii tertii (f) Ottoni inperatoris augusti Deo propitio s(e)c(un)do, nono die mens(is) septenbris, ind(ictione) decima.
(S) Albericus iudex et missus dom(n)i imperatoris interfui.
(S) Cunibertus comes et iudex domni inperatoris interfui.
(S) Redulfus iudex sacri palacii interfui.
(S) Ebbo iudex dom(n)i imperatoris interfui (g).
(S) Armannus iudex sacri palacii interfui.
(S) Andreas iudex sacri palatii interfui. (S) Petrus iudex sacrippalacii interfui.
(S) Papius iudex sacri palacii interfui. (S) Adelbertus iudex sacri palacii interfui.
(S) Marcus iudex sacri palacii interfui.


(a) Il nome è stato integrato, come già proposto dal Manaresi sulla base delle sottoscrizioni.
(b) -e- corretto da l
(c) -a corretta su altra lettera.
(d) La seconda -s- corretta da altra lettera.
(e) -i finale corretta su s
(f) -r- in sopralinea.
(g) Seguono note tachigrafiche per Eb-bo iu-dex (cf. Schiaparelli, Tachigrafia sillabica I, p. 46, n. 33).

(1) Segue cartula offersionis con la stessa data.

Edizione a cura di Valeria Leoni
Codifica a cura di Valeria Leoni

Informazioni sul sito | Contatti