Lombardia Beni Culturali

Cartula venditionis

1006 febbraio, Monterione (cascina presso Genivolta)

Giovanni, prete della pieve di S. Lorenzo di Genivolta, figlio del defunto Pietro, di legge longobarda, vende ai fratelli Benedetto ed Andrea ed ai nipoti Pietro e Benedetto un terzo di un appezzamento di terra con bosco, in precedenza acquistato dai fratelli Ascerio e Guazo, figli del defunto Brandulfo, sito in località Popleda, che misura sette iugeri e sei pertiche, al prezzo di sessanta denari d'argento.

Originale, BSCr, LC, pergg., n. 24 [A]. Regesto sec. XVIII, ASDCr, Mensa Vescovile, Istromenti, cart. 13, Genivolta, fasc. Genivolta. Possesso de Beni. Parte prima. Cartella n. 41, reg. n. 5. Trascrizione parziale inizio sec. XIX, Dragoni, p. 189 e copia completa, ibidem, p. 358. Copia sec. XIX, Cereda, sc. 1, sec. XI, senza numero (due esemplari, dei quali uno di mano di Odoardo Ferragni); sc. 15, non numerata. Regesto sec. XIX, Ferragni, n. 114.
Sul verso annotazione di mano del sec. XI: Cartula venditionis quam fecit Iohannes presbiter ordinarius in plebe Iovisalta in manus Benedicti et Andree german(orum) et et (così) Peto (così) et item Bedicto (così) germ(anis); segnatura archivistica del sec. XVI: n° 72; segnatura archivistica del sec. XVII: In coelis; annotazione di mano moderna, probabilmente del sec. XVIII: Instrumentum venditionis de petia quadam terrę sitę in territorio Iovisaltę de presbitero laico; annotazioni di mano del sec. XIX: n° JJ, JJ, 1006 mense februarii, n°5.

Edizione: Astegiano, I, p. 43, n. 6; Falconi, I, p. 300, n. 111.
Regesto: Robolotti, p. 17, n. 127.

La pergamena presenta uno strappo lungo il margine sinistro che ha causato la perdita di parte della scrittura della riga 8 e di alcune lettere all'inizio delle righe 9-12.
Il notaio è molto scorretto.
Il notaio segue probabilmente lo stile dell'incarnazione pisano.

(SN) Angni ab incarnacione d(om)ni nostri Iesu Christi mileximo sex, me(n)se februarius, ind(ictione) quarta. Consta me Ioh(ann)e, p(res)b(ite)r | de ordine S(an)c(t)i Laurenci plebe, sita locus Iovenalta, et filio q(uon)da(m) Petri, qui visit legem Langobardorum, accepisem, | sicuti ad in presencia(m) testium accepimus, ad vos Benedicto, Andream germ(ani)s mei et Petro seu Benedicto item ger[manis]| et nepotibus nostris q(ui) s(upra) ger(mani)s argentum q(uan)t(u)m valente per d(e)n(ario)s bon(os) sol(idos) sexaginta, finitum precium, sicut inter nob(is) convenit, pro trex porcione(m) q(uo)d (a) est tercia(m) pars de pecia una de t(er)ra cum silva superabente iuris mei quabere (b) viso sum in loco et [fun]|do Popleda, q(ue) m(i)h(i) advener(unt) per car(tu)l(am) vind(icionis) (1) da vos Ascerio et Vuazo ger(mani)s, filis q(uon)da(m) Brandulfi, na(m) reliquam [duas]|[[....]] porcione seu quarta(m) pars de trex porcione(m) q(uo)d reliquerit de s(upra)s(crip)ta pecia de t(er)ra cu(m) silva superabente reservo in mea |[potestate]. [Que autem][trex porcione], q(uo)d sunt (c) tercia(m) pars, p(er) m(en)s(u)ra iusta iugies sebte(m) cu(m) perticas sex; coerit ei super [a]| mane et sera seu mu(n)tes fluvio percorrit q(ui) d(icitur) Olio. Et si amplius de meo iuris rebus in eodem loco qui d(icitu)r Popleda plus [in]|[ven]tum fuerit ad ipsas trex porcione(m) qua(m) ut sup(ra) m(en)s(u)r(a) l(egitur) in ista vind(icionis) car(tu)l(a) p(er)maneatq(ue) pro s(upra)s(crip)to precio. Que autem s(upra)s(crip)tas trex | porcione(m) de ipsis rebus, qual(iter) sup(ra) l(egitur), iuris mei deode(m) loco q(ui) d(icitu)r Popleda (d) sup(ra) nominatis una cum accesionibus et ingressora[s]|[earum] seu cum superioribus et inferioribus suis, qual(iter) sup(ra) m(en)s(u)r(a) et coerencias l(egitur), inin(tegrum) ab ac die vob(i)s q(ui) s(upra) ger(mani)s, barbani et nepotibus | pro s(upra)s(crip)to argento vindimus, tradimus et ma(n)cipamus nuli aliis vindutis, donatis, alienatis, obnu(n)siatis vel traditis nisi [vobis]. | Et faciatis exinde a presenti die vos et h(ere)d(i)b(us) v(est)ris aut cui vos dederitis iure proprietario nomine q(ui)q(ui)t volueritis sine omni [nostr]|a et h(ere)du(m) meorum q(ui) s(upra) Iohanni (e) presbiter contradicione vel defensione asque me restauracionem. Exp(onde)o si de meo datu(m) aut factu(m)| scriptu(m) in alia(m) parte(m) aparuerit et claru(m) factu(m) fuerit da illa(m) parte(m) unde oc aparuerit vob(i)s defende[re]| et restaurare p(ro)mito. Q(ui)t, si defender(e) non potuerimus aut si vob(i)s exinde aliq(ui)t per covix (f) genium subtraer(e) quesierimus, | tunc in duplu(m) eadem vindita, ut sup(ra) l(egitur), vob(i)s restituamus sicut pro te(m)por(e) fuerit meliorata aut val(uerit) sub esti[maci]|one in consimiles loco, nam non si de meo datu(m) aut factu(m) scriptu(m) in alia(m) parte(m) non aparuerit cui ego d(e)d(i)se(m)|[aut] fecisem, nihil m(i)h(i) vob(i)s defendere nec restaurare promito. Et pro onore sacerdocii mei ut nec m(i)h(i) lice|ad ullo t(em)p(o)r(e) nule quod voluit, set quod ad me ic semel factum vel conscriptum est sub iusiurandu(m) inviolabil(iter) con|servare p(ro)mito cu(m) stipulacione subnixa. Actum in loco Mu(n)terioni, fel(iciter).
+ Ioha(nne)s p(res)b(ite)r a me facta s(ub)s(crips)i.
Sign(um) ++ (g) ma(ni)b(u)s Farulfi et Evrardi, lege(m) vivente Romana testes.
Sign(um) ++ (g) ma(ni)b(us) Ardoni et item Ardoni seu Petri, testes.
(SN) Lanteri not(arius) sacri palacii scrips(i), postradita, complevi et d(e)d(i)t.


(a) q(uo)d corretto su altre lettere, come pare.
(b) Così A.
(c) A sut
(d) -l- corretto da altra lettera, come pare.
(e) q(ui) s(upra) Ioh(ann)i su rasura.
(f) A covx
(g) Il numero delle croci non corrisponde al numero delle persone.

(1) Documento non reperito.

Edizione a cura di Valeria Leoni
Codifica a cura di Valeria Leoni

Informazioni sul sito | Contatti