Lombardia Beni Culturali

Breve <investiture>

1088 giugno 21, Cremona.

Negro detto Pasquale presbiter e la moglie Negra, abitanti presso la città di Cremona, investono Bonobello, figlio del defunto Mainardo Stilio, di un appezzamento di terra, sito presso Porta Natali, non lontano dalla chiesa di S. Vitale, che misura due tavole, ed è dotato di una casa dal tetto di legno e di un passaggio che collega l'appezzamento alla strada pubblica, di proprietà dell'episcopio cremonese, che riceve nel mese di novembre un canone annuo di mezzo denaro.

Originale, BSCr, LC, pergg., n. 61 [A]. Copia sec. XIX, Cereda, sc. 1, sec. XI, n. 119 (trascrizione di mano di Odoardo Ferragni). Regesto sec. XIX, Ferragni, n. 231. Sul verso annotazione di mano del sec. XII: Breve de casa in civitate Cremone; annotazione di mano del sec. XIV: Unius domus in vicinia Sancti Vitallis.

Edizione: Falconi, II, p. 36, n. 233.
Regesto: Robolotti, p. 30, n. 251; Astegiano, p. 89, n. 186.

La pergamena presenta tre strappi: uno lungo il margine sinistro che interessa le righe 13-15; uno al centro delle righe 21-23; ed infine uno strappo particolarmente ampio che interessa l'elenco dei nomi dei testimoni e la completio notarile.
Per l'integrazione della qualifica del notaio cf. il documento datato 1067 luglio 22.
Il notaio è molto scorretto.

(SN) Die mercoris q(uo)d est undecimo k(a)l(en)d(as) iulii, in civitate Cremona. Presencia bonorum ho|minum, corum no(min)a subt(er) leguntur, Negro q(ui) di(citu)r Pascali p(res)b(ite)r et Negra iugalibus, abitatores in bur|go istius civitatis, ipse Negro eide(m) conius sua c(on)sentivit et subt(er) confirmavit p(er) bergame|na, q(ue) ips(is) iugalibus suorum teneba(n)t manibus, investier(un)t Bonobello, fil(ius) q(uon)da(m) Mainardi Stilio, de ipsa | civi(tat)e Cremona, nominative de pecia una de terra i(n) parte c(um) casa lignam(en) sup(er)abente et in parte | terra aperta uno se tene(n)te iuris ep(iscop)io S(an)c(t)e Cremone(n)s(is) Eccl(esi)e, q(ue) ips(is) iugalibus detine(n)t p(er) investitura(m)| a ficto retde(n)du(m) annual(iter) pars predicto ep(iscop)io de m(en)se nove(m)b(ris) d(e)n(a)rio dimidio Mediolane(n)sis, | c(um) suorum porc(ione) de via q(ui) p(er)git de via publica usque at s(upra)s(crip)ta pecia de terra, q(ui) iacet intra ac civita|te Cremona, da porta Natali (a), iacet non multum longe deccl(esi)a (b) S(an)c(t)i Vitalis et est p(er) m(en)s(u)ra iusta ta|bules due, vel si amplius fuerit, et s(upra)s(crip)ta casa lignam(en) desup(er) ipsa terra est iuris ipsorum iugalibus, co|eret ei a mane Bonardi et Prevedelli et Negroboni, a sera simil(iter), a m(e)r(idie)Borningi, a mo(n)t(e)s predic|ta via comuna, si ibiq(ue) alie s(un)t coerentes. Ea vero rac(ione) (c) ut ipse Bonobello et suos ered(e)s [vel]| cui ipsi dederint s(upra)s(crip)ta casa lignam(en) a presenti die abere et detinere debeant ad prop[rietatem et suprascripta]| pecia de terra et preno(min)ata via comuna una cu(m) accessione et ingresso seu c[um superioribus]| et inferioribus suis om(n)ia q(uo)d a part(e) (d) s(upra)s(crip)ti iugalibus pertinet abere et detinere debeant [futu]|ris tunc te(m)poribus et faciant q(ui)cq(ui)t voluerit sine om(n)i eisdem iugalibus et de suorum eredibus | contradic(ione), ita ut ipse Bonobello et suos ered(e)s vel suorum misso persolvere exinde debea(n)t (e) simgu|los annos p(er) om(n)i m(en)se nove(m)b(ris) ficto denario dimidio, sicut supra l(egitur), pars p(re)dicto ep(iscop)io alia sup(er)inposi|ta eis non fiad. Et insuper promiser(un)t et expo(n)der(un)t se ips(i) Negro et Negra iugalibus et | suorum eredibus c(on)tra ipse Bonobello suique eredes aut cui ipsi dederint de predicta pecia de terra | et de ian dicta casa et s(upra)s(crip)ta via comuna [et omni]a q(ue) ad suorum porcione(m) pertinet si agere | aut causare vel removere presu(m)seri(n)t [per se aut] eorum sumita(n)tes p(er)sonas et tacitis et co(n)te(n)|tis exinde om(n)i te(m)p(o)r(e) no(n) permanseri(n)t vel si [aparuerit] ullum datum aut factum vel colibet scrip|tum q(ue) exinde in alia(m) parte(m) fecisent aut emisisent et claruerit et ab om(n)i homine non | defensaverint, tunc obligaverunt se ips(is) iugal(i)bus et suorum eredibus conponere eide(m) Bo|nobelli suique eredes aut cui ipsi dederint s(upra)s(crip)ta terra et casa et via q(uam) s(upra) l(egitur) in dublu(m) sicut p(ro) te(m)|pore fuerit meliorata aut valuerit sub es[ti]mac(ione) in c(on)simile loco. Et insuper pe|na arge(n)tu(m) d(e)n(a)rios bonos sol(idos) ce(n)tu(m). Factum est oc anno ab incarnac(ione) d(omi)ni nostri Iesu | Christi millesimo octoagesimo octavo, s(upra)s(crip)to die, indic(tione) umdecima.
Signu(m) ++ manibus s(upra)s(crip)torum Negroni et Negrani iugalibus q(ui) oc breve ut fieri | rogaverunt et s(upra)s(crip)ta pena obligaverunt et ipse Negro eide(m) conius sua c(on)se(n)sit ut supra.
Signu(m) +++++ manibus Ioh[anni][[..............]]zoni atque Bernardi | eciam Vivaldi int(er)f[uerunt rogati testes].
(SN) Ego Oddo [notarius sacri palacii][oc] breve scripsi.


(a) Segno di abbreviazione su -i, forse per -s
(b) Così A.
(c) -ac- scritte su altre lettere, come pare.
(d) part- corrette su altre lettere.
(e) La prima -e- resa illeggibile da una macchia di inchiostro.

Edizione a cura di Valeria Leoni
Codifica a cura di Valeria Leoni

Informazioni sul sito | Contatti