Lombardia Beni Culturali

Cartula vendicionis

1114 marzo 10, 'Pozolto'.

Guarnerio, figlio del defunto Ogerio, e la moglie Spendore, figlia del defunto Oldo, di legge longobarda, dichiarano di aver ricevuto da Pietro detto Axilio e figlio del defunto Leone due lire e dodici soldi di denari buoni milanesi d'argento quale prezzo per la vendita della metà di cinque appezzamenti di terra aratoria, siti nel territorio di Maleo, nelle località di le Vites, Ledosa e Rustico, che misurano complessivamente circa quattro iugeri.

Copia autentica seconda metà sec. XII, BSCr, LC, pergg., n. 67 [B]. Regesto prima metà sec. XVII, Inventario Mensa sec. XVII, c. 44v, carniero 21, VVVV. Copia sec. XIX, Cereda, sc. 2, sec. XII, fasc. 1, n. 10 (due esemplari, uno dei quali di mano di Odoardo Ferragni). Regesto sec. XIX, Ferragni, n. 247.
B è così autenticata: (SN) Ego Andreas, Frederici imperatoris notarius, autenticum huius exempli vidi et legi et sic in eo continebatur ut isto legitur exemplo nil plus minusve preter litteras vel sillabas et signa et nomen notarii et hoc exemplavi.
Sul verso annotazione di mano del sec. XIII: Exemplum emptionis in Maleo; annotazione di mano del sec. XIV-XV: De loco Malei; segnatura archivistica del sec. XVII: VVVV; annotazione di mano moderna, probabilmente del sec. XVIII: Instrumentum venditionis secutum inter quosdam de laicis de quibusdam bonis sitis in loco Malei et non spectat ad episcopatum; annotazione di mano del sec. XIX: Non spectat [[..]]pro bonis Malei e 1114 10 marzo.

Edizione: Falconi, II, p. 83, n. 259.
Regesto: Robolotti, p. 33, n. 265 (con data marzo 10); Astegiano, I, p. 98, n. 25 (con data marzo 10).

Sulla stessa pergamena seguono un documento, datato 1114 aprile 12, e un altro, datato 1114 maggio 1.
Nonostante quanto dichiarato nel documento, l'anno è computato secondo lo stile della natività.
Il notaio è piuttosto scorretto.

(SN) Anno ab incarnacione domini nostri Iesu Christi millesimo centesimo quarto decimo, decimo die mensis martii, indic(tione) septima. Constat nos Warneriu(m), | filius condam Ogeri, et Spendore iugalibus, filia condam Oldi, qui professo sum (a) ex natione nostra lege vivere Longobardorum, ipso namque iugale et mundoaldo meo mihi consentien|te et subter confirmante et iusta legem una cum noticia de propinquioribus parentibus meis suprascriptę feminę, ip (b) sunt Marruardo germano meo et Ugo consobrino meo, in quorum | presentia vel testium certam facio professionem quod nullam me pati violentiam a que(m)piam ho(m)i(n)e, nec ab ipso iugale et mondoaldo meo, nisi mea bona et spontanea volun|tate acepissemus nos ipsi iugalibus co(m)uniter sicuti et in presentia testium accepi ad te Petro qui dicitur Axilio et filius condam Leoni argenti denariorum bonorum Mediolanensium libras dua|s et solidos duodecim, finitum precium, pro petias (c) quinque de terra aratoria q(uod) est iugeras (d) quattuor de terra et si amplius fuit iuris nostri q(ui) s(upra) iugalibus, quę est medietatem meam portio|nem quam habere viso sum in loco et fondo Maleo. Prima petia de terra iacet (e) a le Vites de Maleo et est per mensura iusta perticas decem et novem et si amplius fuit, da tres | partes terra donica, a meridie via. Secunda petia iacet a Ledosa et est per mensura iusta perticas sedecim vel si amplius fuit; coheret ei a mane et a meridie via, a sera tua c(ui) s(upra) comperatori (f)|, a mu(nte) terra donica. Tercia petia iacet ibi prope et est per mensura iusta perticas tres, a mane Arderico, a meridie Ugo, a sera terra donica, a mo(nte) via. Quarta petia iacet a Rustico, est | per mensura iusta perticas septem; coheret ei a mane et a mu(nte) via, a meridie Sancti Stevani. Quinta petia petia de terra iacet ibi prope et est per mensura iusta perticas quinque, da quattuor parte | terra de com(un)es, si ibique (g) ali sunt ab omni coh(e)r(entes). Que autem suprascriptas petias quinque de terra iuris nostri q(ui) s(upra) iugalibus in eodem loco Maleo supradicta una cum accessione et ingresso | seu superioribus et inferioribus earum rerum, qualiter supra legitur, inintegrum ab hac die tibi c(ui) s(upra) (h) Petro pro suprascripto precio vendimus, tradimus, emancipamus, nulli aliis venditis, donatis, | alienatis, obnoxiatis vel traditis nisi tibi. Et faciatis exinde a presenti die tu et heredibus tuis iure proprietario nomine quicquid (i) volueritis sine omni nostra qui supra iugalibus et | heredum nostrorum contradicione. Quidem et spondimus atque promittimus nos qui supra iugalibus una cum nostros heredes tibi c(ui) s(upra) (h) Petri tuisque heredibus aut cui tu dederis suprascriptam vendicionem, | qualiter supra legitur, inintegrum ab omni homine defensare. Quit si defendere non potuerimus aut si vobis exinde aliquid per covis ingenium subtragere quexierimus, tunc in duplum eandem | vendicionem, ut supra legitur, vobis restituamus sicut pro tempore fuerit meliorata aut valuerit sub estimacione in consimili loco et nichil nobis q(ui) s(upra) iugalibus ex ipso pretio | dare debes dico. Actum in loco Pozolto, feliciter. Signum ---- manus suprascriptorum Vuarneri et Spendore iugalibus qui hanc car(tulam) vendicionis ut supra fieri rogaverunt et suprascripto | pretio acceperunt et ipse Vuarnerio eadem Spendore conius et mundoalda sua consensi ut supra. Signum manum Maruardi et Ugoni qui eadem Spendore germana | et consobrina eorum interogaverunt ut supra. Signum (j) --- manum (k) Arioldi et Eboni seu Ugo, testes. Ego Askerius notarius, scriptor uius car(tule) vendicionis, post | tradita complevi et dedi.


(a) professo sum: così B.
(b) Così B.
(c) Così B.
(d) Così B.
(e) -c- forse corretta da altra lettera.
(f) Segni di espunzione, non di mano del redattore di B, sotto c(ui) s(upra) c(om)p(er)atori
(g) La seconda -i- corretta da -e-
(h) Segni di espunzione, non di mano del redattore di B, sotto c(ui) s(upra)
(i) La seconda -q- corretta da -d-
(j) B gnum
(k) B manu senza segno di abbreviazione.

Edizione a cura di Valeria Leoni
Codifica a cura di Valeria Leoni

Informazioni sul sito | Contatti