Lombardia Beni Culturali
22

Carta commutacionis

1122 settembre, Crema.

Girardo, abate del monastero di S. Pietro in Cerreto, cede a Giovanni, figlio del fu Lamberto di Chieve, un terreno di nove pertiche a Chieve, in Glera, in cambio di ciò che Giovanni aveva comprato nella curtis di Cerreto da Oddo e Adamo, figli del fu Oddo de Rovoreto, e dalle rispettive consorti Oliza e Gisla (v. n. 24).

Copia autentica in registro del 1284 da c.a. del 1257, BCLo, Liber iurium, c. 50v [D].
Il gruppo di documenti di cui D fa parte è così autenticato a c. 60v: EGO Bregondius Rufinus, notarius et missus regis (rgis nel testo) , autenticum huius exempli vidi et legi et sic in eo continebatur ut in hoc legitur exemplo preter litteras plus minusve et hoc exemplum exemplavi et me subscripsi, parabola et precepto michi dato per dominum Azonem de Pirovano, potestatem Laude, MCCLVII, die dominico XV die aprilis, inditione XV, presentibus domino Sozone de Vistarino, Petro Codecasa, Montenario Nigro et Bertramo de Salarano, civibus Laude, testibus rogatis. (SN) EGO Anselmus de Mellese, notarius imperialis, predicta omnia instrumenta et scripturas monasterii predicti de Cereto, prout sunt, ab autentico eorum per dictum Bregondium Rufinum notarium exemplata in duobus quaternis comunis Laude, vidi et legi et, precepto domini Loth de Aleis de Florentia, militis et doctoris legum, potestatis Laude, in hoc registro registravi et me subscripsi.

Edizione: VIGNATI, Codice diplomatico, I, n. 81; GROSSI, Il Liber iurium, n. 80.

D fa parte di un gruppo di cinquanta documenti che abbracciano un arco cronologico che va dal 1084 circa al 1223 e pervenuti attraverso il Liber iurium del comune di Lodi (ed. GROSSI, Il Liber iurium, nn. 65-114 e app. n. 1): essi derivano da un perduto cartulario del monastero del Cerreto attraverso due 'quaterni comunis Laude' redatti da Bregondius Rufinus nel 1257, anch'essi perduti ma trascritti nel Liber iurium da Anselmo de Mellese nel 1284 (cfr. ibidem, in particolare pp. X, XXXI, XLI). Tale gruppo costituisce un blocco tematico che riguarda i beni del monastero cerretano situati nel territorio al confine tra Lodi e Crema: le ragioni dell'inserimento di tali documenti nel Liber iurium vanno ricercate nella protezione accordata dal comune di Lodi al monastero nel 1233 dietro sollecitazione di Gregorio IX (ibidem, app. n. 1), anch'essa un tempo contenuta nel Liber iurium, in carte oggi perdute, e nel tentativo condotto dal comune di Lodi di avanzare pretese in materia di dazi e tributi sui beni situati in quella particolare area (cfr. ibidem, pp. XLI-XLIII).
D è preceduta dalla seguente rubrica: Carta cuiusdam nobilis de Clevo. A questo documento va riferita inoltre la rubrica che precede il n. 6 Carta (così per carte) de acquistis castri et ville Cereti a dominis quorum erat cum honoribus et districtis et sediminibus et ceteris huiusmodi optime notate, che riguarda in blocco i nn. 6-9, 11-14, 17, 18, 20-26, 28.
Indizione greca, diversamente dall'uso cremasco.

§ ANNO ab incarnatione domini nostri Iesu Christi MCXXII, mense septembri, inditione prima. Comutacio bone fidei noscitur esse contrata ut vim emptionis obtineat firmitatem eodemque nexu obligent contrahentes (1). Placuit itaque atque bona convenit voluntate ut dominus Girardus, abbas monasterii Sancti Petri de Cereto, et Iohannes, filius condam Lamberti de loco Clevo, comutaverunt inter se et ipse Girardus abbas dedit Iohanni comutatori suo petiam unam de terra vidata iac(entem) in loco Clevo, et dicitur ibi in Glera, et est per mensuram iustam novem pertice et amplius si ibi sunt iuris Sancti Petri infra ipsas coherentias: coherentia est ei a mane via, a meridie heredum Iohannistoni, a sera ipsius Sancti Petri, a monte Vitardi et Conradi. Et ipse similiter Iohannes dedit domino abbati Girardo, commutatori suo, quicquid advenit sibi per cartulam emptionis (2) a parte Oddonis et Adam, filii condam Oddonis de Rovoreto, et Olize et Gisla iugalibus in curte Cereto, omnia ex omnibus in integrum, ita videlicet ut ipse dominus abbas et [offic]iales ecclesie Sancti Petri, tam presentes quam futuri, faciant de ipsa comutatione quicquid facere voluerint [et i]pse Iohannes similiter cum suis heredibus aut cui ipsi dederint faciant quicquid facere voluerint sine [alteri]us parte (a) contraditione. Quidem sponderunt atque promisserunt ipsi commutatores inter se unus alteri, [una cum] suis heredibus et successoribus, suprascriptas commutationes ab omni contradicente homine deffendere, et si deffen[der]e pars parti non potuerit, tunc pars que non potuerit deffendere componat alie parti suprascriptam com[muta]tionem in duplum. Quia sic inter eos commutaverunt. Actum in loco Crema, feliciter. + manum [suprascriptorum] Girardi abbatis et Iohannis, qui hanc cartam fieri rogaverunt. + manum Oddonis et Adam, filiis quondam [Od]donis de Rovoredo, et Benzonis de Sablono et Conradi de Stazano et Girardi Trabaco et [Iohann]is de Muscazano et Otto de Lumetho et Oldrati et Iohannis Batalia, testium rogatorum. Ego Ugo, notarius et [iu]dex, hanc car(tam) scripsi.


(a) Così D.

(1) Cfr. Cod. Iust. 4.64.2.
(2) V. n. 24.

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi

Informazioni sul sito | Contatti