Lombardia Beni Culturali
26

Cartula promissionis

1127 novembre 3, Crema.

I germani Melior e Alberto Greco, figli del fu Pagano, abitanti di Crema, di legge longobarda, promettono a Girardo, abate del monastero di S. Pietro in Cerreto, e al suo messo Arnolfo di non mettere in discussione il possesso dei beni in quel luogo provenienti dall'eredità del padre.

Copia autentica in registro del 1284 da c.a. del 1257, BCLo, Liber iurium, c. 51v [D].
Il gruppo di documenti di cui D fa parte è così autenticato a c. 60v: EGO Bregondius Rufinus, notarius et missus regis (rgis nel testo) , autenticum huius exempli vidi et legi et sic in eo continebatur ut in hoc legitur exemplo preter litteras plus minusve et hoc exemplum exemplavi et me subscripsi, parabola et precepto michi dato per dominum Azonem de Pirovano, potestatem Laude, MCCLVII, die dominico XV die aprilis, inditione XV, presentibus domino Sozone de Vistarino, Petro Codecasa, Montenario Nigro et Bertramo de Salarano, civibus Laude, testibus rogatis. (SN) EGO Anselmus de Mellese, notarius imperialis, predicta omnia instrumenta et scripturas monasterii predicti de Cereto, prout sunt, ab autentico eorum per dictum Bregondium Rufinum notarium exemplata in duobus quaternis comunis Laude, vidi et legi et, precepto domini Loth de Aleis de Florentia, militis et doctoris legum, potestatis Laude, in hoc registro registravi et me subscripsi.

Edizione: VIGNATI, Codice diplomatico, I, n. 89; GROSSI, Il Liber iurium, n. 83.

D fa parte di un gruppo di cinquanta documenti che abbracciano un arco cronologico che va dal 1084 circa al 1223 e pervenuti attraverso il Liber iurium del comune di Lodi (ed. GROSSI, Il Liber iurium, nn. 65-114 e app. n. 1): essi derivano da un perduto cartulario del monastero del Cerreto attraverso due 'quaterni comunis Laude' redatti da Bregondius Rufinus nel 1257, anch'essi perduti ma trascritti nel Liber iurium da Anselmo de Mellese nel 1284 (cfr. ibidem, in particolare pp. X, XXXI, XLI). Tale gruppo costituisce un blocco tematico che riguarda i beni del monastero cerretano situati nel territorio al confine tra Lodi e Crema: le ragioni dell'inserimento di tali documenti nel Liber iurium vanno ricercate nella protezione accordata dal comune di Lodi al monastero nel 1233 dietro sollecitazione di Gregorio IX (ibidem, app. n. 1), anch'essa un tempo contenuta nel Liber iurium, in carte oggi perdute, e nel tentativo condotto dal comune di Lodi di avanzare pretese in materia di dazi e tributi sui beni situati in quella particolare area (cfr. ibidem, pp. XLI-XLIII).
D è preceduta dalla seguente rubrica: Carta domini Melioris gastoldi et domini Alberti Greci, fratris eius. A questo documento va riferita inoltre la rubrica che precede il n. 6 Carta (così per carte) de acquistis castri et ville Cereti a dominis quorum erat cum honoribus et districtis et sediminibus et ceteris huiusmodi optime notate, che riguarda in blocco i nn. 6-9, 11-14, 17, 18, 20-26, 28.
Indizione romana secondo l'uso cremasco.

§ ANNO ab incarnatione domini nostri Iesu Christi MCXXVII, tercio die intrante novembri, inditione quinta. Basilice monasterii Sancti Petri de loco Ceredo nec non et Girardo, abbati monasterii, nos in Dei nomine Melior atque Albertus, germani, filii condam Pagani, liberi homines, habitatores in castrum Crema (a), qui professi sumus lege vivere Longobardorum, presentes presentibus diximus, promittimus atque spondemus nos qui supra germani, cum nostris heredibus, tibi qui supra abbati tuisque successoribus ad partem ipsius ecclesie aut cui vos dederitis ut amodo in antea unquam in tempore non habeamus licentiam nec potestatem per ullum ius, ingenium nullamque occasionem que fieri potest agendi nec causandi nec placitum fatigandi nominative contra tuam personam nec contra tuos successores vel contra ecclesiam vel contra quem pars ecclesie dederit nominative de omnibus universis rebus territoriis illis quas nunc ecclesia monasterii Sancti Petri suprascripti tenet et modo in tenuta esse videtur, que fuerunt de hereditate patris nostri, aut feudum aut proprium, reiacentibus in loco et fondo Ceredo et in eius territorio, tam infra castrum quamque foris, campis, vineis, pratis, caretis, silvis, omnia ex omnibus in integrum, dicendo quod nobis exinde aliquid pertinere debeat, sed omni tempore taciti et contenti permaneamus. Quod si unquam in tempore nos qui supra germani vel nostri heredes per nos vel per nostras submissas personas contra te qui supra Girardum abbatem vel contra tuos successores vel contra quem (b) dederitis ad partem suprascripti monasterii de supradictis rebus agere aut causare presumpserimus et omni tempore taciti et contenti non permanserimus aut si apparuerit ullum (c) datum vel factum seu quodlibet scriptum quod nos in aliam partem factum habeamus et claruerit, promittimus cum nostribus (d) heredibus querimoniam componere in duplum et insuper penam argenti nomine denarios bonos libras X, et post duplum penam solutam taciti et contenti permaneamus. Ad hanc firmandam cartulam promissionis accepimus nos qui supra germani a te qui supra abbate, per missum tuum Arnulfum, exinde launachild crosinam unam et insuper argenti denarios bonos solidos quatuor ut hec nostra promissio firma et stabilis permaneat atque persistat. Quia sic inter eos (d) convenimus. Act[um] loco Creme, feliciter. + manus ipsorum germanorum qui hanc promissionis cartulam (b) fieri rogaverunt ut supra. + manus Teutaldi de Caravazo seu Alberti et Orestani atque Frogerii de Clivo seu item Frogerii, qui (b) dicitur de Carobio, vel Ottonis agugerii, testium. Ego Bregondius notarius tradidi, post traditam complevi et dedi.


(a) castrum Crema: così D.
(b) Om. D.
(c) illum in D.
(d) Così D.

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi

Informazioni sul sito | Contatti