Lombardia Beni Culturali
42

Preceptum Eugenii III pape

<1146> novembre 28, Viterbo.

Eugenio III assolve il monastero di S. Pietro in Cerreto dalle pretese sulla curia di Piazzano avanzate dal vescovo di Lodi, sospeso dall'ufficio episcopale.

Copia semplice del XIII sec., ASMi, AD, Bolle e brevi, cart. 2 [B]. Regesto del XVIII sec. in., Registro de' documenti, B. n. 2.

Nel verso, di mano del XVI sec., Copia sententie serenissimi pontificis nequiter facte per episcopum Laude pro curte Plazani; di mano settecentesca, la segnatura B. n. 2; annotazioni archivistiche moderne a matita e a penna di data e contenuto; segnatura a matita 28.
Edizione: PFLUGK-HARTTUNG, III, p. 81, n. 80.
Regesto: KALTENBRUNNER, n. 6194a (con data 1145-1146); JAFFÉ - LÖWENFELD, II, n. 8960; KEHR VI/1, p. 254, n. 13.

Buono stato di conservazione. Si vede la rigatura.
Per la datazione si considerino la lite tra il vescovo di Lodi e il monastero del Cerreto (cfr. in particolare il n. 40 dell'8 aprile e altri documenti del 1145-46 non appartenenti a questo archivio e per i quali si rimanda al KEHR VI, pp. 253-254), oltre alla presenza del pontefice a Viterbo (il 17 novembre 1146, cfr. BRACKMANN, I, p. 110, n. 1; il 4 dicembre 1146, cfr. KEHR III, p. 446, n. 7). Alla corte di Piazzano (oggi Corte Palasio), probabilmente in ottemperanza alle presenti disposizioni, il vescovo Lanfranco rinuncia poi in favore del monastero il 5 marzo 1147.

Eugenius episcopus, servus servorum Dei, dilectis filliis M(atutino) abbati et fratribus de Cerreto, salutem et apostolicam ben(edictionem). | Super iniuriis et oppressionibus que a fratre nostro L(afranco), Laudensi episcopo, et complicibus suis iam diu vobis illate sunt, | paterno affectu dolemus et ad pacem et tranquillitatem vestram pro nostri officii debito libenter intendimus. | Manifestum siquidem est quod idem episcopus et sui super possessionibus ad curiam de Plaçano pertinentibus, quas | Ogerus et Dondeus cum religionis habitum in vestro susceperunt monasterio vobis concesserunt, et quas etiam fratres | qui ante vos in eodem loco fuerunt acquisierant, vos ante R(obaldum), bone memorie Mediolan(ensem) archiepiscopum, in causam dux|erunt et cum primum omnia in questionem posuissent, tandem ad VII campos et VII sedimina (a) et advocatiam Sancti | Naboris redacta est, que omnia per eiusdem archiepiscopi sententiam eidem episcopo adiudicata sunt: set cum huiusmodi sententie occa|sione de capite curie, districto et honore de Plaçano sententiam nequiter scripta esset et causa ipsa ad predecessoris nostri felicis | memorie pape Luc(ii) noticiam pervenisset, sententiam illam scriptam eiusdem archiepiscopi (b) test(mon)io fraude et dolo scriptoris factam | recognovit, atque scripti sui actoritate precepit ut sententiam de VII campis, de VII sediminibus et de advoca|cia ab eodem archiepiscopo data teneretur. Cetera vero de quibus questio agebatur, in presentia venerabilis fratris | nostri L(itifredi), Novariensis episcopi, fine debito terminarentur, set quia in eiusdem episcopi presentia causa ipsa (c) terminari non potuit ab eodem | episcopo, ad prefati predecessoris nostri presentiam apellatum est, quo interim, sicut Domino placuit, viam universe carnis ingresso, | statuto termino, nostro conspectui qui licet indigni ipsi successimus vos presentastis. Ipse vero episcopus nec venit nec misit | nec aliquam excusationem pretendit. Unde nos ipsum iterato ad presentiam nostram evocavimus, sed non venit nec se canonice | excusavit. Cum itaque tercio (d) a nobis vocatus nec venisset nec se canonice excusasset, pro contemptu et inobed(ient)ia ipsum ab | offitio episcopali suspendimus, tandem vero sua et clericorum suorum malicia solus venit, set super eadem controversia nec agere | nec respondere ordine iudiciario voluit et licet nos pro tam manifesta nequitia gravem in eum ex rigore iust|icie possemus protulisse sententiam: ex mansuetudine tamen Sedis Apostolice ipsum tunc supportavimus, viva sibi voce | precipientes ut in festivitate Omnium Sanctorum tunc i(m)minenti, nunc vero preterita, super eadem controversia que inter vos et ipsum agitur, paratus agendi et respondendi nostro se conspectui presentaret; et si tunc non veniret, vocem suam in | causa ista ulterius non admitteremus et vos ab impeticione sua super hoc omnino absolveremus, statuto vero | termino. Et post terminum XXV diebus et amplius nec ipse nec aliquis pro Laudensi Eclesia venit nec aliquam | excusationem pretendit, set se malitiose et contumaciter absentavit. Nos itaque contumaciam suam inpunitam | ulterius non ferrentes, communicato fratum nostrorum consilio ab impeticione eiusdem episcopi et omnium clericorum | suorum qui nunc in eadem Ecclesia ordinat sunt, super omnibus ad curiam de Plaçano pertinentibus, unde controversia agita|ta est, omnino (e) vos absolvimus eisque perpetuum silentium imposuimus. Dat(um)Viterbi, IIII kal(endas) decembris.


(a) sedimi- corretto su precedente scrittura erasa.
(b) La seconda -p- corretta da e
(c) causa ipsa nel sopralineo con segno di richiamo.
(d) -cio su rasura.
(e) ominino in B.

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi

Informazioni sul sito | Contatti