Lombardia Beni Culturali
56

Breve sententie

1176 dicembre 7, Cremona.

Lanfranco de Stradelvertis, giudice delegato dai consoli di giustizia di Cremona nella causa tra l'abate del monastero di S. Pietro in Cerreto, da una parte, e Manfredino, figlio del fu Zino, e Guifredino, figlio del fu Sozzo, dall'altra, in accordo con il socio Gaidone, condanna Manfredino e Guifredino a riconoscere al monastero la proprietà di un prato di due iugeri a Stagno, venduto dai loro padri allo stesso monastero al prezzo di quattro lire milanesi, e a far redigere entro due mesi lo strumento di vendita.

Copia autentica in registro del 1284 da c.a. del 1257, BCLo, Liber iurium, c. 55r [D].
Il gruppo di documenti di cui D fa parte è così autenticato a c. 60v: EGO Bregondius Rufinus, notarius et missus regis (rgis nel testo) , autenticum huius exempli vidi et legi et sic in eo continebatur ut in hoc legitur exemplo preter litteras plus minusve et hoc exemplum exemplavi et me subscripsi, parabola et precepto michi dato per dominum Azonem de Pirovano, potestatem Laude, MCCLVII, die dominico XV die aprilis, inditione XV, presentibus domino Sozone de Vistarino, Petro Codecasa, Montenario Nigro et Bertramo de Salarano, civibus Laude, testibus rogatis. (SN) EGO Anselmus de Mellese, notarius imperialis, predicta omnia instrumenta et scripturas monasterii predicti de Cereto, prout sunt, ab autentico eorum per dictum Bregondium Rufinum notarium exemplata in duobus quaternis comunis Laude, vidi et legi et, precepto domini Loth de Aleis de Florentia, militis et doctoris legum, potestatis Laude, in hoc registro registravi et me subscripsi.

Edizione: VIGNATI, Codice diplomatico, II, n. 75; GROSSI, Il Liber iurium, n. 94.
Regesto: ASTEGIANO, I, p. 147.

D fa parte di un gruppo di cinquanta documenti che abbracciano un arco cronologico che va dal 1084 circa al 1223 e pervenuti attraverso il Liber iurium del comune di Lodi (ed. GROSSI, Il Liber iurium, nn. 65-114 e app. n. 1): essi derivano da un perduto cartulario del monastero del Cerreto attraverso due 'quaterni comunis Laude' redatti da Bregondius Rufinus nel 1257, anch'essi perduti ma trascritti nel Liber iurium da Anselmo de Mellese nel 1284 (cfr. ibidem, in particolare pp. X, XXXI, XLI). Tale gruppo costituisce un blocco tematico che riguarda i beni del monastero cerretano situati nel territorio al confine tra Lodi e Crema: le ragioni dell'inserimento di tali documenti nel Liber iurium vanno ricercate nella protezione accordata dal comune di Lodi al monastero nel 1233 dietro sollecitazione di Gregorio IX (ibidem, app. n. 1), anch'essa un tempo contenuta nel Liber iurium, in carte oggi perdute, e nel tentativo condotto dal comune di Lodi di avanzare pretese in materia di dazi e tributi sui beni situati in quella particolare area (cfr. ibidem, pp. XLI-XLIII).
D è preceduta dalla seguente rubrica: Sentencia lata contra Zinos de Clevo, qui fuerunt ablatici Gufredi de Clevo, de eo quod petebant in Stagno.

§ Die martis septimo intrante decembre, in ecclesia maiori civitatis Cremone, presentia infrascriptorum testium. De lite que vertebatur inter dominum abbatem monasterii Sancti Petri de Cereto, ex una parte, nec non et inter Manfredinum et Guifredinum, filios quondam Zini et Sozzi, ex altera parte, que lis talis erat, silicet quod suprascripti Manfredinus et Guifredinus petebant possesionem de duobus iugeribus prati, sive plus sive minus, quantumque sit quod iacet intra Stagnum, quia suprascripti Manfredinus et Guifredinus dicebant patres habuisse et tenuisse in vita sua suprascriptum pratum, et hoc petebant ipsi hereditario iure, et ibidem abbas dicebat: 'Vos non (a) potestis michi dicere aliquid, quia patres suprascripti vestri vendiderunt suprascriptum pratum suprascripto monasterio pro pretio quatuor lib(rarum) Mediol(anensium)', et dicebat suprascriptum monasterium habuisse et tenuisse idem pratum ex voluntate Zini et Suzzi et etiam dicebat quod suprascripti Zinus et Suzzus fecerunt securitatem de cartula venditionis facienda (b) suprascripto monasterio in laudamento sapientis viri, dato tamen fideiussore. Et Manfredinus et Guifredinus hoc inficiebantur et dicebant: 'Patres nostri suprascripti non poterant vendere suprascriptum pratum, quia ipsi habebant et tenebant eum per feudum ab illis de Rivoltella', et etiam dicebant dominum Ardizonem de Rivoltella, qui est cardinalis sancte Romane (c) Ecclesie, sibi dedisse rationes quas habebat in suprascripto prato, sicuti continebatur in quodam publico instrumento (1) ibi ostenso, et ibidem abbas hoc non confitebatur. Et unde, rationibus et allegationibus et etiam testibus utriusque partis visis et auditis (d), Lafrancus de Stradelvertis, iudex constitutus a consulibus iusticie suprascripte civitatis, in concordia Gaidonis, socii sui, talem dedit sententiam, silicet quod absolvit suprascriptum abbatem, nomine eiusdem monasterii, ab omnibus peticionibus quas suprascripti Manfredinus et Guifredinus faciebant adversum suprascriptum monasterium, et condempnavit eos ab illo die usque ad duos menses facerent cartam venditionis suprascripto monasterio in laudamento sapientis. Factum est hoc ab incarnatione domini nostri Iesu Christi MCLXXVI, inditione decima. Ibi interfuerunt Petracius Manaria, Vinius Piliparius, Morandus de Sancto Petro et Guizardus, Oprandus Petenatus, Martinus, filius condam Romani de Prata, rogati testes. Ego Iohannesbonus, notarius a domino Frederico imperatore factus, interfui et hoc breve rogatus scripsi.


(a) vos non ripetuto.
(b) facida in D.
(c) Romana in D.
(d) visis et auditis om. D.

(1) Doc. non reperito.

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi

Informazioni sul sito | Contatti