Lombardia Beni Culturali
72

Carta venditionis

1196 gennaio 14, Lodi.

Ambrogio, figlio di Garugio Guastis di Castiglione e maggiore di diciotto anni, con il consenso del padre, Otta sua moglie e Florabella, sorella di Otta, anch'esse maggiori di diciotto anni, tutti di legge longobarda, le donne con l'autorizzazione del comes Federico, messo dell'imperatore Enrico, vendono a Omiabene, messo del monastero di S. Pietro in Cerreto, otto terreni tra terra arabile, prato, bosco, viti e sedime per complessive quarantatré pertiche e mezza <meno una tavola> a Credera e in quel territorio al prezzo di sei lire e mezza; Ambrogio e suo padre Garugio fanno consultum in favore di Otta sui loro beni e su tre lire e tredici denari e mezzo che avevano da lei ricevuto quale dote; pongono infine come fideiussori lo stesso Garugio, Pietro Piscis e Alberto Giname di Castiglione.

Trascrizione del XVIII sec. (circa metà) in Codice Dolfin, c. 292r [B].

Nell'edizione non si tiene conto dei dittonghi (indicati sistematicamente con ę) aggiunti dal redattore di B; si emendano lo scioglimento 'infrascriptus' dell'abbreviazione per 'suprascriptus' e alcuni altri evidenti errori di trascrizione.

Anno ab incarnatione domini nostri Iesu Christi millesimo centesimo nonagesimo sexto, quarto decimo die ianuarii, indictione quarta decima. Fecerunt venditionem ad proprium Ambrosius filius Garugii Guastis de Castelliono, qui manifestavit se habere etatem decem et octo annorum et plus, et Otta (a) eius uxor et Florabella soror ipsius Otte, que manifestaverunt se habere etatem decem et octo annorum et plus, qui professi sunt omnes se lege vivere Longobardorum, infrascripto Garugio patre iam dicti Ambrosii ibidem presente et ei consentiente, et ipso Ambrosio predicte Otte uxori sue consentiente atque iuxta legem (1), una cum auctoritate domini comitis Frederici, missi domini Henrici Romanorum imperatoris, a quo infrascripte femine, videlicet Otta et Florabella, interrogate professe sunt (b) se nulla pati violentiam a quopiam homine nec ipsa Otta a suprascripto viro suo, in monasterio Sancti Petri de Cereto, per Omiabene missum eiusdem monasterii, nominatim de perticis quadraginta et tres et media inter terram aratoriam et pratum et buscum et vites et sedimen que iacent in loco et territorio de Credaria in petiis octo: prima petia est sedimen et iacet in loco Credarie supra costam et est tabule novem, cui est a mane Lafranci Sereni a meridie et a monte via, a sero filiorum Ysachi; secunda petia est sedimen et iacet in Valle, pertica una et tabule sex, cui est a mane via, a meridie Guilielmi Gati, a sero communis loci, a mone Lanfranci Sereni; tertia petia est terra aratoria et iacet in Braida Gualperti et est pertice quatuor et tabule sex, cui est a mane Lanfranci Sereni, a meridie Everardi Bonsegnori, a sero suprascripti monasterii, a monte filiorum Ysachi; quarta petia iacet ibidem et est pertice quatuor et tabule novem, cui est a mane Lanfranci Sereni, a meridie similiter, a sero via et a monte suprascripti monasterii; quinta petia est pertice viginti et duo et tabule tredecim et iacet ibidem, cui est a mane filiorum Ysachi, a meridie suprascripti Lanfranci, a sero suprascripti monasterii et in parte filiorum Ysachi, a monte ecclesie de Credaria; sexta petia est vites et est pertice quatuor et tabule quatuor et iacet apud villam, cui est a mane filiorum Ysachi, a meridie suprascripti monasterii, a sero via, a monte Everardi de Rovereto; septima petia est buscum et iacet in Frato, pertice tres, cui est a mane co(mun)eli (c), a meridie Lantelmi Renurii, a sero suprascripti Lanfranci, a monte Manfredi Chiroldi; octava petia est buscum et est pertice tres et media et iacet in Cornale, cui est a mane Guilielmi Gatti, a meridie similiter et in parte Gariardi de Rovereto, a sero smiliter, a monte filiorum Ysachi, vel sic ibique in omnibus alie sunt coherentie. Quas autem suprascriptas res superius dictas ipsi venditores vendiderunt suprascripto monasterio per iam dictum Omiabene, et monasterii et domini abbatis missum, pro libris sex et media denariorum imperialium, quod pretium manifestaverunt se recepisse ab eo monasterio sive domino abbate per suprascriptum Omiabene, renuntiantes exceptioni non numerati et dati pretii (2). Et faciat ab hodie in antea dominus abbas et eius successores et cui dederint de infrascripta venditione una cum accessionibus et ingressionibus seu cum superioribus et inferioribus suis qualiter superius legitur, omni meliori modo, iure, quicquid voluerint sine omnium suprascriptorum venditorum et suorum heredum contradictione, manifestantes ipsi venditores quod nulli alii habeant suprascriptam venditionem venditam, donatam, alienatam, obnoxiatam vel traditam nec ipsi monasterio per suprascripto accepto pretio. Ibidem suprascriptus Ambrosius venditor et Garugius eius pater, patre consentiente, fecerunt consultum suprascripte Otte uxori ipsius Ambrosii et eam investiverunt in omnibus suis bonis que non habent aut amodo habere potuerint nomine pignoris et consulti de libris tribus et solidis tresdecim et medio imperialium quos manifestaverunt se ab ea recepisse de dote eius et phadelfio, renuntiando exceptioni non numerate et date dotis, et ei Otte promiserunt et guadiam dederunt ita ut quisque illorum teneatur et conveniri possit in solidum, renuntiantes legi iubenti plures debendi reos pro parte fore conveniendos, quod reddent ei predictos denarios in tempore legitimo. Et eadem Otta renuntiavit omni suo iure et omni exceptioni et omni auxilio legis in suprascripta venditione. Et etiam promiserunt et guadiam dederunt ita ut quisque illorum teneatur et conveniri possit in solidum, renuntiantes legi iubenti plures debendi reos pro parte fore conveniendos, nomine dicti emptoris suprascripti Omiabene, vice et nomine suprascripti monasterii, obligantes ei omnia sua bona pignori et specialiter ips femina Otta dotem suam, renuntiando auxilio senatus Velleiani (3) et nove (d) constitutioni et omni exceptioni et omni auxilio legis, quod defendent ei et dispiliabunt suis propriis expensis suprascriptam venditionem ab omni homine, omni tempore, usu et ratione in pena dupli sicut pro tempore fuerit (e) meliorata aut valuerit (f) sub extimatione in consimili loco et spetialiter a creditoribus in perpetuum; et posuerunt ei fideiussorem suprascriptum Garugium et Petrum Piscem et Albertum Giname de Castellione, qui obligaverunt se et omnia sua bona pignori pro suprascripta defensione facienda, suis propriis expensis, pro controversiis que apparuerint semper et spetialiter a suprascriptis feminis et creditoribus, in perpetuum, et ita ut quisque illorum teneatur et conveniri possit in solidum, renuntiantes legi iubenti plures debendi reos pro parte fore conveniendos. Actum in Laude. Affuerunt ibi Albertus Incignadrus et Lanfrancus de Fara, rogati testes. Ego Albertus palatinus notarius rogatus hanc cartam tradidi et scripsi.


(a) Lucia in B.
(b) professunt in B.
(c) Lettura incerta.
(d) nomine in B.
(e) fuerint in B.
(f) valuerint in B.

(1) Cfr. Liutpr. 22.
(2) Cfr. Cod. Iust. 4.30.
(3) Cfr. Cod. Iust. 4.29; Dig. 16.1.

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi

Informazioni sul sito | Contatti