Lombardia Beni Culturali
64

Carta venditionis

1178 giugno 3 e 20, Milano.

I germani Gonzone e Lanfranco, figli del fu Bregongio, Bregongio, figlio del fu Sasso, tutti detti Lita, con il consenso e l'autorizzazione di Manfredo, Ottone, Nazario e Ariprando detti Vicecomites, vendono a Urso, converso del monastero di Chiaravalle, diciassette terreni dettagliatamente elencate e descritti che detengono in feudo dai Vicecomites nel territorio di Torre al prezzo di ventiquattro lire di denari buoni di terzoli,, ponendo come fideiussori se stessi, reciprocamente; il giorno 20 Ottone Vicecomes, anche a nome del fratello Mazocus, dei suoi figli e dei figli dell'altro fratello Guglielmo Visconti, conferma la vendita e promette di farla rispettare dai suddetti.

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 555, n. 129 [A]; estratto del XIV sec. (post 1316), ASMi, AD, pergg. cart. 578, n. 23, f. 3 [R]. Trascrizione del XIX sec. in.: Bonomi 20, p. 475, n. 172. Regesto del XVII sec., Moroni, Index locupletissimus, f. 114, H, n. Dd30 e f. 295, Dd, Dd30; del XIX sec. in Catalogo, III, fasc. 54.

Nel verso, di mano del notaio, Car(ta) quam Liti fecerunt monasterio de Caravalle de terra in loco Turri; della mano X del XIII sec., Car(ta)vendicioni quam fecerunt monasterio quidem nobiles de Litis de terris iacentibus in territorio loci de Turri, facta .MCLXXVIII.; di mano successiva .MCLXXVIII., die .III. iunii, indic(ione) .XI. ab incar(nacione); di mano del XIII-XIV secolo,.f.; segnatura XIIIIor; di mano cinquecentesca, riferimento non corretto Turrisvegie; segnatura Moroni Dd. 30; annotazione settecentesca dell'anno e richiamo alla segnatura Moroni; anno e segnatura Bonomi MCLXXVIII. 129; a matita, 74.

Discreto stato di conservazione, alcune macchie.

(SN) In nomine Domini. Anno ab incar(nacione) domini nostri Iesu Christi milleximo centesimo septuag(esim)o octavo, tercio die mensis iunii, indic(ione) undecima. Placuit atque | convenit inter Gonzonem et Lanfrancum germanos, filios quondam Bregongii, et Bregongium, filium quondam Saxii, qui dicti sunt Lita, consensu et par[abola]Mainfredi et Otto|nis et Nazarii et Ariprandi qui dicuntur Vicecomites, seniorum eorum, nec non et ex altera parte fratrem Ursum, conversum monasterii Beate Marie de Caravalle, ut in Dei nomine debeant | dare ipsi monasterio (a) omnia sedimina et res territorias quas habere visi sunt in loco Turri et eius territorio sicut infra scripte fuerint et quas res tenebant per feudum | ab ipsis senioribus: prima petia est pratum et dicitur ad Lavatore de Turri, coheret ei a mane Vinciguerre, filii quondam Lanfranci Curti de Papia, a meridie Lamber Merdarius, a sero | Boniiohannis Calzanibio, a monte ipsius monasterii, de quo campo medietas pro indiviso est de suprascriptis Littis, alia medietas est iam dicti Boniiohannis; secunda est pratum ibi non longe | et dicitur in Ripa Lavatoris de Turri, a mane Iohannis Codepevere, a meridie Lamber, a sero et monte suprascripti Iohannis Clazanibio, - iste due petie iacent inter Lambrum et Valleram et Montem -; | tercia est sedimen, a mane suprascripti Codepevere, a meridie (b) ipsius Colzanibii, a sero Lanfranci Arduini, a monte Ardengi de Turrexella, et ista petia debet accessiare foris per terram de suprascripto Cal|zanibio usque in via publica; quarta iacet prope ecclesiam Sancti Martini de Turri et dicitur in Cesa de Ferraria, a mane Salvarisii Medici et Clolamontis Sicci, a meridie Gualterii de Canonica, a sero et monte via, - ex parte mane suprascipti campi sunt pertice tres et tabule tres quas ipse Calzanibio dedit eidem Littis pro cambio sediminum duorum de Binda -; | quinta est campus et dicitur ad Vallem de Eirola et Sablono et est in petiis duabus, coheret ad supertotum a mane Petri de Turtexella, a meridie Calzanibii, a sero ipsius Iohannis Code|pevere, a monte eiusdem Codepevere et in parte ipsius Crolamontis; sexta petia dicitur ad Longum de Brugo, a mane suprascripti Calzanibii, a meridie ipsius Codepevere, a sero suprascripti Salva|risii et Calzanibii, a monte Lanfranci Arduini et ipsius Salvarisii; septima dicitur ad Quinque Vias de la Cirexe, a mane et monte suprascripti Crolamontis, a meridie Codepevere, | a sero eiusdem Lanfranci; octava dicitur in Cesa de Ferraria prope vineam ipsius Iohannis Codepevere, pertice tres, a mane suprascripti Codepevere, a meridie via de Cesa de Ferraria, a sero ipsius | Gualterii, a monte Petri Russi de Turrexella, - et suprascriptas (c) perticas tres dederunt ipsi Litti eidem Gualterio pro cambio de illa terra quam ipse Gualterius dedit (d) eisdem Littis intus campum de Cesa de Ferra|ria qui est prope ecclesiam Sancti Martini de Turri -; nona petia est buscus et dicitur Buscus de Prato Mar, a mane Calzanibii, a meridie Codepevere, a sero Sancti Apolinaris, a monte via; | decima dicitur ad Longoriam de Berzio, a mane ipsius Lanfranci, a meridie Calzanibii et Codepevere, a sero Crollamontis, a monte Colzanibii; undecima dicitur in Valle Donega, | a mane et meridie via, a sero Sancti Viti de Broilo de Papia, a monte de suprascriptis Littis, - et iste campus de Valle Donega receperunt ipsi Litti pro cambio de perticis quatuor illis de Berzio que sunt in | petiis duabus a Bonoiohanne de Calzanibio et que fuit de illa de Marrono de Pairana, prima quarum est pertice due, a mane et a monte ipsius Gualterii, a meridie et sero Calzanibii, alia ibi | prope et dicitur ad Boschetum, a mane et meridie Calzanibii, a sero et monte de suprascriptis Medicis -; duodecima dicitur ad Fossam de Berziis, a mane Mussonis de Palazio, a meridie Calzanibii, a sero | via, a monte Guidonis Guercii, et senterium vadit foris per medium; tercia decima dicitur in Valle Donega, a mane et sero Sancti Viti, a monte ipsius Mussi; quarta decima | dicitur in Busco Sabadino, a mane buscus Sabadini qui est Sancti Viti et in parte Calzanibii, a meridie Calzanibii et de Littis, a sero braida Guidonis de Torrexella, a monte | Codepevere et Calzanibii; quinta decima est ibi in capite et dicitur ad la Guastam, a mane Codepevere, a meridie ipsius Lanfranci, a sero Calzanibii, a monte Calzanibii, | et de suprascripta venditione de Littis; sexta decima dicitur in Ariganza, a mane Lamber Merdarius, a meridie suprascripti Codepevere et in parte de Arduinis, a sero via, a monte Codepevere; | septima decima est pratum in ripa Lambri subtus costam de Boale, a mane Lamber et ultra Lambrum de Littis de eadem venditione, a meridie de suprascriptis Medicis et Crollamonte, | a sero Guidonis de Turrexella, a monte Lamber; et hec tota terra sic data est inbreviata m(ih)i quare in hac car(ta) sic scripsi. Quia sic convenerant ita ut | amodo in antea habere et titulo emptionis tenere debeat prefatum monasterium de Claravalle seu cui pars ipsius monasterii dederit suprascriptas res et facere | exinde debeat, cum omnibus suis finibus et accessionibus et iure et usu eisdem rebus pertinentibus, libellario iure, quicquid voluerit, sine alicuius contradictione. | Preterea suprascripti Gonzo et Lanfrancus et Bregongius qui dicuntur Litti promiserunt et omnes res suas pignori obligaverunt ita ut quisque in solidum teneatur eidem fratri Ur|so, ad partem ipsius monasterii, ita quod omni tempore defendere et guarentare habent supradictas res venditas ab omni homine usque in pena dupli si lis aut placi|tum inde ullo tempore apparuerit; et pro sic adtendere estitit vicissim unus pro alio fideiussor. Et pro pretio ipsarum rerum confessi fuerunt (e) predicti venditores se accepisse | ab eodem monasterio libras viginti et quatuor den(ariorum) bon(orum) terciol(orum). Quia sic inter eos convenit. Actum in civitate Mediol(ani).
Sign(a) + (f) manuum suprascriptorum Gonzonis et Lanfranci et Bregongii, qui hanc car(tam) fieri rogaverunt ut supra.
Sign(a) + (f) manuum ipsorum seniorum, qui hanc venditionem firmaverunt et ad confirmandum manus posuerunt.
Interfuerunt pro testibus Iohannes iudex qui dicitur Bastardus, Tolomeus de Porta Iobia atque Gualterius de Binasco. Postea, duodecimo kal(endas) iulii, in presentia | Cavalchi Fanti et Cavalcanis de Terciago et Ambr(osii) Panati et Gariardi Aroe, ipse Otto Vicecomes, pro se et Mazoco fratre suo et filiis eius et filiis quondam Gui|lielmi Visconti fratris sui, firmavit suprascriptam venditionem et promisit quod fatiet eos omni tempore in predicta venditione esse tacitos et contentos, in duplo.
(SN) Ego Ambrosius de Valnexio, sacri palatii notarius, hanc cartam tradidi et scripsi.


(a) dare - monasterio corretto su precedente scrittura erasa.
(b) mer(idie) corretto su precedente scrittura erasa.
(c) -as corretto da e
(d) Aggiunto nel sopralineo.
(e) Om. A.
(f) Il numero dei segni non corrisponde a quello delle persone.

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi

Informazioni sul sito | Contatti