Lombardia Beni Culturali
92

Carta commutacionis

1184 febbraio 18, Chiaravalle.

Alberto, monaco e canevario del monastero di Chiaravalle, alla presenza e con il consenso di Ardengo detto ser Oddoni di Milano, da lui eletto avvocato in questo negozio giuridico, dà a Ottone detto Plato, anch'egli di Milano, che li riceve anche a nome del fratello Burro, due appezzamenti di campo nel territorio di Bagnolo, rispettivamente di una pertica in Oriolo e di quattro pertiche e dieci tavole in Valle de Gairardo, ricevendo in cambio la metà pro indiviso di un appezzamento di prato e bosco di dieci pertiche e diciannove tavole in Valle de Spinedo; la permuta viene perfezionata alla presenza degli estimatori Arderico Rubeus detto de Palazo e Pietro Mazocchus; Otto dà guadia ad Alberto di far rispettare e confermare la permuta ad Burro e Alberto dà guadia ad Otto di farla confermare dall'abate e dal priore.

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 313, n. 214 [A]. Regesto del 1738: Giorgi, Registro, c. 769; del 1739: Giorgi, Rubrica, c. 28r.

Nel verso, di mano del XIII sec., in un cartiglio, .XXX[[...]]um, o[ctavi] fasiculi; di mano del XIII sec., Car(ta) commutationis facta inter Ottonem qui dicitur Plato et monasterium Carevallis; della mano X del XIII sec., § Car(ta) permutacionis facte cum Otto qui dicitur Plato de terris loci de Baniolo, facta [.MC]LXIIII.; annotazione moderna erronea della data (1284); annotazioni sei-settecentesche di data e oggetto e segnatura n. 46; riferimenti all'Exemplaria Diplomatum del Giorgi; data di mano del Bonomi MCLXXXII; segnatura a matita 202.

Buono stato di conservazione, lievi macchie, sottolineature a matita rossa del nome degli attori del negozio giuridico.

(SN) Anno dominice i[ncarnacionis milleximo] centeximo octuageximo quarto, die sabati qui est octavo decimo die mensis februarii, indic(ione) secunda. Co|mutacio bone fidei noscitur esse contractus ut ad vicem emptionis obtineat firmitatem eodemque nexu obligat contrahentes (1). Placuit | itaque bona convenit volontate inter do(m)num Albertum, monachum et canevarium ecclesie et monesterii Sancte Marie de Caravalle scitum foris non | multum longe a civitate Mediol(ani), ex parte suprascripti monesterii, ibi adstante et laudante Ardengo qui dicitur ser Oddoni de predicta civitate, electo ad|vocato in hoc negocio a suprascripto do(m)no Alberto, nec non et inter Ottonem qui dicitur Plato de suprascripta civitate, ad suam partem et ad partem Burronis fratris sui, ut | in Dei nomine debeant dare sicut a presenti dederunt sibi invicem unus alteri in causa comutacionis. In primis dedit ipse do(m)nus Albertus eidem Ottoni et (a) ad partem suprascripti fratris sui, in | causa comutacionis, presenti die iure suprascriptorum germanorum habendum, hoc est camporum petias duas iuris suprascripti monesterii quas habere videtur in territorio de loco | Baniolo, non longe a suprascripto monesterio: primus campus dicitur in Oriolo, coheret ei a mane et a monte monesterii Aurone, a meridie et a sera suprascriptorum Ottonis et Burri, | et est per mensuram iustam pertica una; secundus dicitur in Valle de Gairardo cum incisa sua, coheret ei a meridie de ipsa incisa monesterii Aurone, ab omnibus aliis partibus suprascriptorum | Ottonis et Burri, et est cum ipsa incisa pertice quatuor et tabule decem. Unde adinvicen recepit ipse do(m)nus Albertus, ad partem suprascripti monesterii, ab eodem Ottone | et ex parte suprascripti Burri, similiter in causa comutacionis, presenti die iure suprascripti monesterii habendum, hoc est eorum por(cionem) que est medietas pro indiviso de petia | una terre que est buschus et pratus insimul tenente, alia vero medietas pro indiviso est suprascripti monesterii de Caravalle, et dicitur in Valle de Spinedo et est in capite | Braide de Bulliis, coheret eis supertotum a mane de Caravalle, a meridie Caspar Menclocii et in parte de Caravalle et in parte de ipsis Platis, a sera de ipsis Platis et de Caravalle, | a monte de Caravalle et in parte suprascripti monesterii Aurone, et est supertotum ipsa petia pertice decem et tabule decem et novem. Quidem et ut ordo legis (2) expossit, ad | hanc videndam comutacionem accesserunt duo Deum timentes homines exstimatores quorum nomina subter leguntur, qui exstimaverunt et dixerunt quod hec comutacio legibus | fieri posset et quod predictus monesterius meliorem et utiliorem reciperet rem quam daret. His autem rebus superius dictis et comutatis, cum superioribus et inferioribus | seu cum finibus et accessionibus suis inintegrum, taliter ipsi comutatores sibi in nomine unus alteri in causa comutacionis tradiderunt, ut faciat unaquaque | pars cum eorum heredibus et successoribus et cui dederint, iuris proprietarii nomine, quicquid voluerint, sine omni unius eorum alterius eorumque heredum et successorum contradic(ione). Et | spoponderunt se ipsi comutatores invicem unus alteri cum eorum heredibus et successoribus hoc quod supra in comutacione dederunt inintegrum ab omni homine defensare, iusta | legem et usum; de quibus inter se penam posuerunt ut quis ex ipsis aut eorum heredibus vel successoribus se de hac comutacione removere presumpserit et non permanserit | in his omnibus que superius l(eguntur), tunc compnat illa pars que hoc non servaverit parti fidem servanti, pene nomine, suprascriptas res que supra in comutacione dederunt in duplum sicut pro tempore | fuerint aut valuerint sub estimatione in consimilibus locis. Quia sic inter eos convenit. Unde due car(te) uno tenore scripte sunt. Actum in ipso monesterio.
Sign(a) + (b) man(uum) suprascripti Ottonis, qui hanc car(tam) ut supra fieri rogavit, et suprascripti Ardengi, qui advocatus estitit ut supra, et Arderici Rubei qui dicitur de Palazo, filii quondam ------, | et Petri Mazocchi, qui estimatores fuerunt ut supra.
Interfuerunt ibi rogati testes Petrus Denarius et Pedronus Girardi et Cone de la Marca et Filippus de Spa(n)nia. Ibique statim dedit guadiam ipse Otto et se et omnia | sua bona pignori obligavit eidem do(m)no Alberto, ad partem suprascripti monesterii, ita quod amodo in antea faciet esse et permanere tacitum et contentum omni tempore in hac | comutacione et habere ratam et firmam hanc comutacionem suprascriptum Burrum, germanum suum. Et ipse do(m)nus Albertus, ex parte suprascripti monesterii (c), dedit guadiam eidem Ottoni et ad partem suprascripti Burri ita | quod faciet firmare hanc car(tam) do(m)num abbatem et priorem suprascripti monesterii.
(SN) Ego Girardus qui dicor de Vineate, missus domini regis, hanc car(tam) tradidi et scripsi.


(a) Aggiunto nel sopralineo.
(b) Il numero dei segni non corrisponde a quello delle persone.
(c) ex - monesterii aggiunto nel sopralineo con segno di richiamo.

(1) Cfr. Cod. Iust. 4.64.2.
(2) Cfr. Ahist. 7 (16).

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi

Informazioni sul sito | Contatti