Lombardia Beni Culturali
140

Cartula investiture

1189 febbraio 18, Pavia.

Pietro, rettore e officiale della chiesa di S. Maria Venetica <di Pavia> , con il consenso del chierico Giovanni e dei vicini Olderico Mazonus, Pietro e Guglielmo Mazonus, Giacomo de Ardengis, Torello Sclafenatus e Uberto Glue, dà a Sozzo Regucius di Valera, ai suoi legittimi discendenti maschi e alle femmine purché sposino uomini del luogo e risiedano sui beni in questione, due iugeri di vigneti e due di terra coltivata a Valera e in quel territorio, che in precedenza erano state del fu Perzanus, al fitto annuo di due congi pavesi di puro mosto proveniente dai medesimi vigneti o, se essi non danno frutto, di mosto della campagna, oltre a un moggio pavese di frumento da consegnare a Pavia, presso la chiesa, a s. Michele; Pietro dovrà dare da mangiare a chi effettua materialmente la consegna, fino a un massimo di quattro persone, mentre Sozzo e i suoi discendenti dovranno ospitarlo con uno scudiero e due cavalli al tempo della vendemmia .

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 555, n. 168 [A]; originale, ASMi, AD, pergg., cart. 555, n. 169 [A']. Trascrizione del XIX sec. in.: Bonomi 21, p. 737, n. 235, in riferimento ad A, e Bonomi 21, p. 739, n. 236, in riferimento ad A'. Regesto del XVII sec., Moroni, Index locupletissimus, f. 287, Bb, n. Bb20 e f. 305, Gg, Bb20, in riferimento ad A, f. 287, Bb, Bb66 e f. 305, Gg, Bb66 , in riferimento ad A'; del XIX sec., Catalogo, III, fasc. 55.

Nel verso di A, della mano X del XIII sec., § Car(ta) investiture ad fictum quam (om.) fecit presbiter Petrus, officialis ecclesie Sancte Marie Venetice, nomine ipsius ecclesie, Suzonum Reguçium de Vallera de omnibus illis rebus quas ipse habet in territorio Vallarie, dando congios decem .VIIII. omni anno, facta .MCLXXXIX.; segnatura Moroni Bb. 20; annotazione sei-settecentesca dell'anno; anno e segnatura Bonomi MCLXXXIX. 168.
Nel verso di A', della mano X del XIII sec., § Car(ta) investiture quam fecit Petrus, rector et officialis ecclesie Sancte Marie Venetice, in manu Suzonis Reguçii de Vallera de iugeribus .IIII. terre iacentibus in territorio Vallarie, facta .MCLXXXIX.; segnatura Moroni Bb. 66; annotazioni sei-settecentesche dell'anno; anno e segnatura Bonomi MCLXXXIX. 169.

A è in buono stato di conservazione, lievi macchie nel margine inferiore.
A' è in buono stato di conservazione, lievi macchie, una modesta lacerazione nel margine sinistro.
Diamo l'edizione di A collazionato con A': la segnalazione delle barrette di fine rigo si riferisce ad A.

(SN) Anno dominice incar(nacionis) mill(esim)o cent(esim)o octuag(esim)o nono, indicione septima, die sabbati duodecimo k(a)l(endas) marcii, in Papia. Presbiter Petrus, rector et offi|cialis ecclesie Sancte Marie Venetice, a parte ipsius ecclesie et consensu Iohannis, clerici ipsius ecclesie, et consensu Olderici Mazoni et Petri atque Guilielmi Ma|zoni et Iacobi de Ardengis et Torelli Sclafenati et Uberti Glue (a), vicinorum ipsius ecclesie, investivit Suzonem Regucium de Vallaria nominati|ve de omnibus illis rebus quas ipsa ecclesia habet in loco et fundo Vallarie et in eius territorio et sunt ipse res supertotum iugera due de vinea et iugera due de terra | colta, aut si plus vel minus fuerint, que vinea et terra fuerunt quodam P(er)zani, eo modo ut de cetero ipse Suzo et eius heredes masculi legitimi tantum | desendentes et femine legitime desendentes - ad hoc ut femine ille maritentur (b) ibi in illo loco et super ipsas res habitarent (c) cum viris suis - et cui | dederint, preter ecclesie, hospitali, capitaneo et valvasori et civi, et preter quod non debent ipsas res vendere nec dare nisi tali persone que sit habitator ipsius lo|ci et que respondeat et racionem faciat suprascripto presbitero suique (d) sucessoribus sub Pap(ienses) consules, si conquestus aliquo tempore esset de ipso de aliqua re et non aliter, et ita | ut predicte res meliorentur et non deteriorentur et taliter ut supra dictum est habeant et detineant suprascriptas res omnes simul cum accessionibus et ingressibus | et omnibus suis (e) pertinenciis et faciant exinde prout supra dictum est et inferius legitur quicquid voluerint, sine contradictione ipsius presbiteri suique (d) successorum et partis ipsius | ecclesie, et cum eorum defensione ab omni persona cum racione, ita tamen quod debent exinde omni anno, tempore vindemiarum, dare fictum suprascripto presbitero suique (d) successoribus et cui dederint | congios decem Pap(ienses) puri musti de musto ipsarum vinearum si affuerit et, si non affuerit in ipsis vineis, debent eis dare de musto campanie nec de meliori nec deteriori, | tracto et conducto omni anno ipso musto infra begundias ipsius Suzonis in Papia, ad domum ipsius ecclesie, in festo sancti Michaelis vel antea et modium unum Pap(iensem) pulcri | frumenti in eodem die omni anno, tracto et conducto (f) ipso frumento et suprascripto musto ad predictam ecclesia omni anno insimul et non divisim (g), ad eorum expensas et sine expensis ipsius ecclesie, | preter quod ipse dominus vel eius successores debent omni anno dare ad comedendum deferentibus suprascriptum fictum, silicet quatuor personis supertotum et non ad plus omni anno (h), et ipsi | debent omni anno, cum vindemiare voluerint, denunciare domino suprascripte ecclesie et ipsum dominum debent super ipsas vindemias recipere ut dominus et cum uno scutifero et duobus equis et pas|scere ipsum dominum et scutiferum cum duobus equis onorifice (i) donec haberet ipsas vineas vindemiatas (j); et ita ut fictum istud nullo modo dividatur, nisi tantum in duabus personis (k); et si a termi|no in antea pro suprascripto ficto petendo aliquod dispendium fecerit (l), placitatura vel iudicatura vel aliquo alio modo, totum ei restituere promisit; et si guerra fuerit inter (m) | Papiam et Mediolanum ita ut res guaste remanerent, tunc non teneantur dare suprascriptum fictum donec illa guerra (n) duraret, nisi laborarent et gauderent ipsas res; et | si ipse Suzo vel eius heredes ipsas res relinquerint, promisit ipsi presbitero dare penam sol(idorum) sexaginta d(e)n(ariorum) bon(orum) Pap(iensium), rato manente pacto, obligando ei pro suprascripta pe|na et dispendio bona sua pignori; et si ipse presbiter vel eius successores ipsi Suzoni vel suis heredibus ipsas res aufferrent, promisit ei dare penam sol(idorum) sexa|ginta d(e)n(ariorum) bon(orum) Pap(iensium), rato manente pacto, obligando ei bona ipsius ecclesie pignori pro suprascripta pena. Et hoc stetit inter eos quod si ispe Suzo vel eius heredes suprascriptas res | vendere voluerint, requirere debent seniori et dare eas per (o) minus supertotum sol(idos) duos quam ab alio habere potuerint et, si emere noluerit, infra quindecim dies | proximos post requisicionem factam, tunc vendant postea cui voluerint, preter exceptatis personis: ad suprascripta omnia adtendenda et adinplenda et ille qui emerit det | seniori per investituram denarios duodecim de unaquaque libra precii. Unde due cartule uno tenore sunt scripte. § Suprascriptus presbiter et Suzo hanc cartulam | fieri preceperunt. Interfuerunt testes Galferius Astarius et Galferius Cabutellus, Perruzo, Paullus de Vallaria et Andrinus.
(SN) Ego Oldericus imperialis aule notarius interfui et hanc cartulam tradidi et scripsi.


(a) Gluve in A'
(b) -tentur corretto su precedente scrittura erasa in A.
(c) Corretto su precedente scrittura erasa in A.
(d) Così A, A'.
(e) -is corretto su precedente scrittura erasa in A, A'.
(f) et conducto aggiunto nel sopralineo con segno di richiamo in A'.
(g) -im corretto su precedente scrittura erasa in A.
(h) omni anno: om. A'.
(i) onorifice (onofice in A) - vineas corretto su precedente scrittura erasa in A.
(j) vindemiatas: aggiunto nel sopralineo con segno di richiamo in A; vindemiatas ipsas vineas in A'.
(k) in duabus personis tantum in A'.
(l) factum fuerit in A'.
(m) in- corretto su precedente scrittura erasa in A.
(n) guerra illa in A'.
(o) dare ei ipsas res per in A'.

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi

Informazioni sul sito | Contatti