Lombardia Beni Culturali
181

Carta venditionis

1192 ottobre 7, Torrevecchia.

Le sorelle Adelasia e Ricca, figlie del fu Pietro Plumatius detto Teizonus, di Torrevecchia, entrambe di legge longobarda, vendono a Pietro detto Horembelli, che la riceve anche a nome di Reffudatus detto de Dromazio de Beccaria Maiori di Milano la metà pro indiviso di sei appezzamenti di campo siti nel territorio di Torrevecchia di cui al n. 180, al prezzo di dodici lire di denari buoni milanesi d'argento, e pongono come fideiussori Uberto e Ambrogio Teizoni, loro consanguinei, e Pietro e Gualterio germani detti de Pascario, tutti di Torrevecchia; le sorelle investono infine Pietro, anche a nome di Reffudatus, dei diritti sulle dodici lire che il fu Andrea Teizoni, loro zio, aveva lasciato per la loro dote.

Copia autentica del 1297, ASMi, AD, pergg. cart. 578, n. 22, n. 20 [B]. Trascrizione del XIX sec. in.: Bonomi 21, p. 822, n. 271.
B fa parte di un gruppo di 30 documenti compresi tra il 1150 e il 1222 e autenticati collettivamente il 27 aprile 1297 per mandato di Antonio de Gualdinis, giudice, assessore e vicario del capitano del comune e del popolo di Milano. Il documento del 1297, nel quale è inserto B insieme ai nn. 22, 23, 25, 26, 39, 68, 93, 116, 134, 145, 157, 158, 159, 161, 164, 166, 180, 182, 187, 199, 208, 219 e 226 (e ad altri sei che esulano dai limiti cronologici imposti a questa edizione), è così introdotto: (SN) In nomine Domini. Anno a nativitate eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo septimo, die sabati vigesimo septimo die mensis aprilis, indictione decima, in pallatio veteri communis Mediolani. Presentibus Beltramo filio quondam domini Filipi de Cixate civitatis Mediolani, porte Cumane, et Thomaxio filio quondam domini Mainfredi Samaruge civitatis Mediolani, porte Ticinensis, et Montino filio quondam domini Alberti de Lampugniano civitatis Mediolani, porte Vercelline, testibus ad hoc vocatis et rogatis, dominus Antonius de Gualdinis, iudex et assessor ac vicarius domini .. capitanei communis et populi Mediolani, precepit michi infrascripto Guillielmo Carbono notario ut autenticarem et insinuarem et registrarem et in publicam formam redigerem infrascripta instrumenta et scripturas ita ut perpetuo valleant et teneant et eis fides plena adhibeatur tanquam publicis et autenticis instrumentis et (instrumentis et aggiunto nel sopralineo) scripturis, quorum instrumentorum et scripturarum tenores tales sunt, ut inferius plenius continetur, a cui segue il testo dei documenti autenticati, ciascuno preceduto da Tenor (segue l'ordinale corrispondente al singolo documento, in riferimento alla successione in cui sono presentati i testi, che non è quella cronologica, in questo caso decimi noni) instrumenti talis est, ed è così sottoscritto: (SN) EGO Guillielmus notarius, filius domini Iacobi Carboni civitatis Mediollani, porte Vercelline, hec instrumenta autenticavi et in publicam formam redegi de mandato suprascripti iudicis, tradidi et scripsi (il precetto di autenticazione è edito in M.F. BARONI, Gli atti del comune di Milano, III, n. 705).

Nel recto, di mano del Bonomi, è ripetuto 20. MCXCII.
Nel verso, di mano del Bonomi, * MCCXCVII. Triginta instrumentorum transumpta, a cui seguono i regesti dei documenti autenticati in cronologico, ciascuno preceduto dall'anno espresso in numeri romani. B è così identificato: 20. MCXCII.

Discreto stato di conservazione. La pergamena che contiene B è costituita da 7 membrane cucite fra loro.
Sulla questione v. anche n. 182.

Anno dominice incarnationis millesimo (a) centesimo nonagesimo secundo, septimo die mensis octubris, indictione undecima. Hanc cartam venditionis fecerunt ad libellum Adelaxia et Richa puelle, sorores filie quondam Petri Plumatii qui fuit dictus Teizonus, de loco Turrevegia, que professe (b) sunt (c) lege vivere Longobardorum, ipsisque sororibus consentientibus Uberto et Ambroxio qui dicuntur Teizoni de eodem loco, eorum consanguineis et mondoaldis, in Petro qui dicitur Horembelli, ad suam partem et ad partem Reffudati qui dicitur de Dromazio de Beccaria Maiori, de civitate Mediollani (d), pro pretio de argento (e) denariorum bonorum Mediollani libr(arum) duodecim, quas ipse sorores manifestaverunt accepisse ab ipsis Petro et Reffudato, nominatim pro indiviso (f) de medietate de camporum petiis sex iacentibus in territorio (g) suprascripti loci. Primus campus dicitur in Via de Landriano, coheret ei ad supertotum a mane via, a meridie Ambroxii Teizoni (h), a sero tenet Cavredus, a monte Uberti Teizonis, et est pertice novem et tabule quinque; secundus campus iacet ibi prope in dosso de via de Landriano, ad supertotum (i) a mane Uberti Teizoni, a meridie Cavredi et Petri Mutto, a sero Ambroxii Tezoni, a monte emptorum, et est pertice decemnovem minus tabule due et media; tertius campus dicitur item in Via de Landriano, ad supertotum a mane via, ab aliis partibus suprascripti Uberti, et est pertice sedecim et tabule tres; quartus campus dicitur in Sessenuga in via de Aziello, ad supertotum a monte Sallei et Anselmi Drosacco, a mane Alberti de Baxillicapetri, a meridie suprascripti Uberti, a sero via, et est pertice vigintiseptem et tabule septem; quintus campus dicitur in Cassaregio, ad supertotum (i) a mane Ambroxii Teizonis, a meridie Oldradi de Baxillicapetri, a sero similiter, a monte via, et est pertice septem; sextus campus iacet ibi iusta, a mane suprascripti Uberti, a meridie suprascripti Oldradi, a sero suprascripti Ambroxii, a monte via, pertice due et tabule sex; et sunt mensurati ad perticam Papiensem, vel si amplius infra ipsas coher(entias) inventi erunt cum omnibus utillitatibus et accessionibus suis pro ipsa medietate in presenti maneant venditione. Eo tenore ita quod de cetero omni tempore debeant iam dicti Petrus et Reffudatus habere et tenere et titulo emptionis possidere iam dictam camporum medietatem ut supra legitur et facere exinde cum suis heredibus et cui dederint (j) libellario nomine ad fictum exinde solvendum omni anno ecclesie Sancti Ambroxii de Gibidi medietatem de stariis duobus sicalis et millii, quicquid voluerint, sine alicuius contradictione. Et promisserunt ac guadiam dederunt iam dicte Adelaxia (k) et Richa sorores queque in solidum, obligando omnia sua bona pignori, eidem Petro et ad partem suprascripti Reffudati pro deffensione suprascripte camporum medietatis ab omni persona omni tempore, iure et usu; et sic posuerunt fideiussores predictos Ubertum et Ambroxium Teizoni et Petrum et Gualterium, germanos qui dicuntur de Pascario, de suprascripto loco, qui unusquisque in solidum, obligando omnia bona sua pignori, fideiusserunt omni tempore. Ac insuper ipse sorores investiverunt ac in suum locum per omnia posuerunt predictum Petrum et ad partem suprascripti Reffudati de omni iure et actione sibi aliquo modo in omnibus suprascriptis campis pertinenti pro suprascriptis libris duodecim, quas libras duodecim quondam Andreas Teizoni, patruus suprascriptarum sororum, disposuit ipsis sororibus ut ibi apparuit per cartam, ex quibus vero libris duodecim ipse sorores debent dotari. Quia sic inter eos convenit. Actum in isto loco Turre. Signum manu(um) suprascriptarum Adelaxie et Riche, que hanc cartam fieri rogaverunt, et suprascriptorum Uberti et Ambroxii et Petri et Gualterii, qui fideiusserunt ut supra. Interfuerunt testes Cavredus, Petrus, Massarengus. Ego Petrus Abbas notarius tradidi et scripsi.


(a) -esi(m)o corretto su precedente scrittura erasa.
(b) profe- corretto su precedente scrittura erasa.
(c) Segue depennato le (e corretta da inizio di g)
(d) La seconda -l- corretta su i
(e) -o corretta da i
(f) pro indiviso aggiunto nel sopralineo con segno di richiamo.
(g) territo in B.
(h) Segue lettera erasa.
(i) ad supertotum corretto su precedente scrittura erasa.
(j) dederit n B.
(k) -a corretta da e

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi

Informazioni sul sito | Contatti