Lombardia Beni Culturali
218

Carta commutacionis

1198 settembre 18, Milano.

Agostino, monaco e canevario del monastero di Chiaravalle, e i conversi Polliano e Faxatus, a nome dell'abate Anselmo, danno a Roberto Villanus di Milano tre appezzamenti di terreno e un sedime a <Melegnano> , dettagliatamente elencati e descritti <per complessivi due iugeri, una pertica, meno nove tavole e mezza pił cinque piedi> , ricevendone in cambio altri sei <per complessivi due iugeri, una pertica, meno nove tavole e mezza pił undici piedi> .

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 555, n. 204 [A]; estratto del XIV sec. (post 1322), ASMi, AD, pergg., cart. 578, n. 23, f. 137. Trascrizione del XIX sec. in.: Bonomi 21, p. 903, n. 302. Regesto del XVII sec., Moroni, Index locupletissimus, f. 204, P, n. Y17 e f. 277, Y, Y17; del XIX sec., Catalogo, III, fasc. 55.

Nel verso, di mano del notaio, Comutatio facta inter m[ona]sterium Cl[areva]llense et ex altera parte Robertum Villanum; di mano del XIII sec., in un cartiglio, quasi completamente eraso, .LXIIII., secundi fas[cicu]li de [Vicomaio]re; della mano X del XIII sec., § Car(ta) permutacionis facte cum Roberto Vilano pro terris de Vicomaiori, facta .MCLXXXXVIII., a cui una mano del XIV-XV sec. ha aggiunto erroneamente .XIIII. octubris; di mano del XIV sec., facta est; segnatura Moroni Y. 17; annotazioni sei-settecentesche di anno e oggetto; anno e segnatura Bonomi MCIIC. 204.

Discreto stato di conservazione, lievi macchie nella parte inferiore, lieve caduta dell'inchiostro in quella superiore.

(SN) Anno dominice incar(nacionis) mill(esim)o cent(esimo) nonag(esimo) octavo, quarto decimo k(a)l(endas) octubris, indicione secunda. Comutationem bone fidei | inter se fecerunt don Agustinus, monacus et canevarius monasterii de Cleravalle, et frater Pollianus et frater Faxatus, ipsius mona|sterii conversi, in vice domini Anselmi, abbatis illius monasterii, ex parte predicti monasterii, ex una parte, et ex altera parte | Robertus Villanus de civitate Mediolani. In primis dederunt suprascripti don Agustinus et frater Pollianus et frater Faxatus, ex parte ipsius monasterii, | eidem Roberto comutatori suo, in causa comutationis ad habendum et (a) tenendum, hoc est scilicet petias tres terre: | prima dicitur in Clauso Bernardi et est pertice decem minus tabulis tribus et pedibus tribus, coheret ei a mane suprascripti Roberti et Rogerii fratris sui, | a meridie suprascripti monasterii et Sancti Stephani, a sero Uberti Villani, a monte via, reservando in eo monasterio accessio per ipsam petiam | unius zicade, sicut est parificatum; secunda dicitur ibi prope et est pertice tres minus tabulis tribus et media, coheret ei a mane illius Roberti, a meridie | Guifredi Villani, a sero et a monte prefati monasterii; tertia dicitur Campus de Ecclesia et est pertice undecim minus tabulis quinque, coheret ei | a mane Sancti Stephani, a meridie iam dicti monasterii, a sero buschus, a monte illius Roberti; et sedimen unum quod est iusta illud ipsius Roberti | et est pertica una et tabule due et pedes octo, coheret ei a mane suprascripti Roberti, a meridie via, a sero Guifredi Villani, a monte illius mo|nasterii. Quidem et adinvicem receperunt ipsi tres, ad partem suprascripti monasterii, ab ipso Roberto in causa comutationis ad habendum | et tenendum, hoc est videlicet campum unum qui dicitur ad Glariam, pertice quinque minus tabulis septem, coheret ei undique suprascripti mona|sterii; et campum unum qui dicitur in Roveniascha, pertice quattuor minus tabulis tribus, coheret ei a mane Uberti Villani, a meridie et a sero | memorati (b) monasterii, a monte Guifredi Villani; item ad Glariam pertice quinque et tabule undecim et pedes tres, coheret ei | undique de sepe dicto monasterio; item in Roveniascha pertice septem et tabule due et media, coheret ei a mane suprascripti Uberti, a meridie | ipsius Guifredi, a sero illius Roberti, a monte via; item alium campum in Poescana, pertice due (c) et tabule novem, coheret ei a mane | suprascripti Guifredi, a meridie via, a sero illius monasterii, a monte de Villanis; item in Vineate perticam unam et tabulas duas et pedes | octo, a mane et a monte ipsius monasterii, a meridie dicti Roberti, a sero Uberti. Tali modo quod de cetero ipsi comutatores habeant | et titulo comutationis possideant suprascriptas res omnes inter se comutatas, videlicet ipsi conversi tres, ad partem illius mo|nasterii, et ut fatiant de ipsis, scilicet ipsi conversi cum suis successoribus et ipse Robertus cum suis heredibus et cui dederint, | una cum accessionibus et ingressionibus seu cum superioribus et inferioribus suis et cum omni usu et utilitate eis | pertinentibus, iure proprietario vel libellario nomine sine ficto reddendo, quicquid facere voluerint, sine unius | alteri contradictione suorumque successorum. Insuper quoque ipsi don Agustinus et fr(atres) Pollianus et Faxadus promiserunt et guadiam dederunt | ac omnia bona suprascripti monasterii pignori obligaverunt ita quod defendere et guarentare habent eidem Roberto et suis heredibus | et cui dederit predictas res omnes quas ex parte illius monasterii ei in comutationem dederunt ab omni contradicente perso|na omni tempore, expensis semper illius monasterii; versa vice idem Robertus promisit et guadiam dedit ac omnia sua bona | pignori obligavit eis, ad partem prefati monasterii, ita quod defendere et guarentare habet eis, ad partem illius monasterii et cui dederint, | prefatas res omnes quas ipse Robertus eis, ad illius monasterii partem, dedit in comutatione ab omni | homine omni tempore et semper similiter suis expensis. Quia sic inter eos convenit (d). Actum in suprascripta civitate. Unde due car(te) uno te|nore scripte sunt.
Interfuerunt testes Iacobus Gambarus et Rogerius et Pettrus Villani et Protaxius de Carnago atque Albertus.
(SN) Ego Guido de Puteobonello, notarius domini Henrici imperatoris, tradidi et scripsi.


(a) Segue lettera erasa.
(b) -m- corretta da n
(c) -e corretto da precedente scrittura erasa.
(d) eovenit in A.

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi

Informazioni sul sito | Contatti