Lombardia Beni Culturali
226

Carta venditionis

1199 luglio 31, Milano.

Anselmo Sachus di Milano vende a Reffudatus de Magio e a Pietro de Horembellis, anch'essi di Milano, la metà pro indiviso di tutti i beni che Anselmo detiene con il fratello Saco da vent'anni a questa parte a Torrevecchia, venticinque appezzamenti <per complessive trecentotredici pertiche, diciannove tavole e mezza e undici piedi> , al prezzo di quarantotto lire di denari buoni milanesi di terzoli e pone come fideiussore suo figlio Rambotto.

Copia autentica del 1297, ASMi, AD, pergg. cart. 578, n. 22, n. 26 [B]. Trascrizione del XIX sec. in.: Bonomi 21, p. 910, n. 308.
B fa parte di un gruppo di 30 documenti compresi tra il 1150 e il 1222 e autenticati collettivamente il 27 aprile 1297 per mandato di Antonio de Gualdinis, giudice, assessore e vicario del capitano del comune e del popolo di Milano. Il documento del 1297, nel quale è inserto B insieme ai nn. 22, 23, 25, 26, 39, 68, 93, 116, 134, 145, 157, 158, 159, 161, 164, 166, 180, 181, 182, 187, 199, 208 e 219 (e ad altri sei che esulano dai limiti cronologici imposti a questa edizione), è così introdotto: (SN) In nomine Domini. Anno a nativitate eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo septimo, die sabati vigesimo septimo die mensis aprilis, indictione decima, in pallatio veteri communis Mediolani. Presentibus Beltramo filio quondam domini Filipi de Cixate civitatis Mediolani, porte Cumane, et Thomaxio filio quondam domini Mainfredi Samaruge civitatis Mediolani, porte Ticinensis, et Montino filio quondam domini Alberti de Lampugniano civitatis Mediolani, porte Vercelline, testibus ad hoc vocatis et rogatis, dominus Antonius de Gualdinis, iudex et assessor ac vicarius domini .. capitanei communis et populi Mediolani, precepit michi infrascripto Guillielmo Carbono notario ut autenticarem et insinuarem et registrarem et in publicam formam redigerem infrascripta instrumenta et scripturas ita ut perpetuo valleant et teneant et eis fides plena adhibeatur tanquam publicis et autenticis instrumentis et (instrumentis et aggiunto nel sopralineo) scripturis, quorum instrumentorum et scripturarum tenores tales sunt, ut inferius plenius continetur, a cui segue il testo dei documenti autenticati, ciascuno preceduto da Tenor (segue l'ordinale corrispondente al singolo documento, in riferimento alla successione in cui sono presentati i testi, che non è quella cronologica, in questo caso vigesimi quinti) instrumenti talis est, ed è così sottoscritto: (SN) EGO Guillielmus notarius, filius domini Iacobi Carboni civitatis Mediollani, porte Vercelline, hec instrumenta autenticavi et in publicam formam redegi de mandato suprascripti iudicis, tradidi et scripsi (il precetto di autenticazione è edito in M.F. BARONI, Gli atti del comune di Milano, III, n. 705).

Nel recto, di mano del Bonomi, è ripetuto 26. MCIC.
Nel verso, di mano del Bonomi, * MCCXCVII. Triginta instrumentorum transumpta, a cui seguono i regesti dei documenti autenticati in cronologico, ciascuno preceduto dall'anno espresso in numeri romani. B è così identificato: 26. MCIC.

Discreto stato di conservazione. La pergamena che contiene B è costituita da 7 membrane cucite fra loro.
L'antigrafo di B era scritto su una pergamena che conteneva anche un documento del 30 giugno 1206.

Anno dominice incarnationis (a) millesimo centesimo nonagesimo (b) nono, pridie kal(endas) augusti, indictione secunda. Vendidit et tradidit ad proprium vel ad libellum sine ficto reddendo et libere ab omni ficto, conditione et districto Anselmus Sachus civitatis Mediolani Reffudato de Magio et Petro de Horembellis (c), suprascripte civitatis, nominat(im)medietatem pro indiviso omnium infrascriptarum rerum territoriarum quas suprascriptus Anselmus cum Sacone fratre eius habere videbatur et habuerunt ab annis viginti infra in loco et fundo Turrisvegie et in eius territorio et finita per omnia sicut habere et tenere visi sunt et per eorum massarios erant tenute et laborate (d) inintegrum et que medietas erat suprascripti Anselmi et sicut infrascripto Obizoni in scriptis date et consignate fuerunt per quantitatem et coher(entias), preter buschum quod tenet Oldradus de Baxillicapetri, quem si inveniretur esse suprascripti Anselmi in eadem venditione permaneat inintegrum. Que vero rex (e) sunt hec: prima petia est campus et buschus et dicitur ad Albaredum et est pertice decem et tabule due et pedes tres; secunda petia est campus et dicitur in Clausum de Fontana et est pertice quindecim et tabule decemocto; tertia petia est campus et dicitur ad Albaredum et est pertice quindecim et tabule decem; quarta petia est campus et dicitur ad Albaredum et est pertice tres et tabule sex (f); quinta pecia est pratum et dicitur ad Vallem de Cirexa et est pertice quatuor et tabule decemseptem, coheret ei a mane illorum de Baxillicapetri et Anselmi de Rezollo, a meridie et a sero et a monte flumen Lambri; sexta petia est pratum et dicitur ad Guadum de Cerbo et est pertice undecim et tabule decem cum tabulis vigintisex de discordia, coheret ei a mane Bregonzii Amblatoris et de Beciciis et Oldrici de Parazio, a meridie et a sero et a monte Lambrum; septima petia est pratum et dicitur ad Vallem de Morto et est pertice tres (b) et tabule sex cum coca, coheret ei a mane illorum de Baxillicapetri, a meridie Anselmi de Rizollo, a sero et a monte Lambrum; octava petia est pratum et dicitur ad Vallem de supra et est pertice tres et tabule octo, coheret ei a mane suprascripti Anselmi, a meridie et a sero et a monte Lambrum; nona petia est campus et dicitur ad Turrexellam et est pertice quinque et tabule due et media (g), a mane de Butraffis, a meridie via Giofredi Rogiati, a meridie her(edum)Alberti de Baxillicapetri et Guilielmi Boldizoni; decima petia est campus et dicitur ad Bruxadam et est pertice septem et tabula una, a mane suprascriptorum Petri et Reffudati, a meridie suprascripti Anselmi, a monte heredum de Baxillicapetri; undecima petia est campus et dicitur in Sugarono et est pertice duodecim minus tabule due (b), coheret a mane Beltrami de Baxillicapetri, a meridie suprascripti Reffudati, a sero via, a monte Petri Ferrarii; duodecima est campus et dicitur in Via de Azello et est pertice decemseptem et tabule (h) sedecim, coheret a mane via, a meridie suprascripti Reffudati et Petri, a sero suprascripti Reffudati et Guilielmi de Boldizono, a monte suprascripti Guilielmi; tertia decima petia est campus et dicitur in Via de Papia et est pertice undecim et tabule tresdecim, coheret a mane via, a meridie via de Papia, a sero illorum de Pairana, a monte hospitalis (i) de Broido; quarta decima petia est campus et dicitur ad Guastum et Affossatum de Moreto et est pertice vigintiquatuor et tabule quinque, coheret ei a mane Oldradi de Baxillicapetri, a meridie suprascripti Petri et Reffudati, a sero Reffudati, a monte Corvini Baroni de Landriano; quinta decima petia est zerbus et dicitur ad Guastum et est pertice vigintiocto et tabule duodecim, coheret a mane Beltrami de Baxillicapetri, a meridie illorum de Baxillicapetri, a sero illorum de Pozobonello et Guidonis Lanzii, a monte Amizonis de Landriano; sexta decima est zerbus et dicitur in Via de Papia et est pertice undecim minus tabule tres, coheret ei a mane Guilielmi et Loterii qui dicuntur Boldizoni, a meridie via de Papia, a sero suprascripti Guilielmi, a monte suprascripta terra; decima septima petia est campus et dicitur in Pomario de Marcone et est pertice quinquaginta tres et tabule septem, coheret a mane via, a meridie suprascripti Reffudati, Petri et Oldradi, a sero via, a monte Ambroxii Polvarii et Taversi Menchotii et Beltrami de Baxillicapetri; octava decima petia est campus et dicitur in Via de Papia et est pertice triginta sex et tabulle duodecim, coheret ei a mane suprascripti Reffudati, Petri et Beltrami, a meridie Anselmi de Rizollo, a sero illorum de Pozobonello et Oldradi, a monte via de Papia; nona decima petia est sedimen et dicitur in Cantone et est pertica una et tabule quindecim et pedes duo, coheret ei a mane Sancti Michaellis de Baxillicapetri, a meridie hospital(is) de Broido, a sero accessium, a monte Rogerii de Brayda; vigesima petia est similiter sedimen et dicitur in Cantone et est pertice due et tabule quinque et pedes duo, coheret ei a mane accessium, a meridie Sancti Michaellis, a sero Rugerii de Brayda, a monte Ottonis Ferrarii; vigesima prima est campus et dicitur in Brayda depost Casam et est pertice sex et pedes quatuor, coheret a mane hospitalis (i) de Broido, a meridie fossatum ville, a sero Oldradi de Baxillicapetri et illorum de Pozobonello, a monte via; vigesima secunda petia (b) est campus et dicitur in Via de Laude et est pertice novem et tabule duodecim, coheret ei a mane suprascriptorum Petri et Reffudati, a sero Beltrami de Baxillicapetri, a monte via de Laude; vigesima tertia est campus et dicitur in Via de Laude et est pertice sex minus tabule quatuor, coheret ei amane Anselmi de Rozollo, a meridie via de Laude, a sero et a monte illorum de Baxillicapetri; vigesima quarta petia est buschus et dicitur (j) ad Vallem et est pertice duodecim, a meridie et a monte suprascripti Oldradi, a meridie et a sero suprascripti Petri; vigesima quinta (k) est pratum et dicitur in Guittaranda et est pertice due et tabule decemnovem, coheret ei a mane suprascripti Reffudati, a meridie suprascripti Petri et Reffudati, a sero Anselmi de Rezollo, a monte Obizonis de Osa. Tali (l) modo quod suprascripti Reffudatus et Petrus habeant et titulo emptionis possideant suprascriptas res omnes et ut faciant de eis cum suis heredibus et cui dederint, una cum accessionibus et ingressionibus seu cum superioribus suis et cum omni usu et utillitate ipsis rebus pertinente, proprietario vel libellario iure sine ficto reddendo et libere ab omni ficto et conditione et districto, quicquid facere voluerint, sine contradictione suprascripti Anselmi suorumque heredum. Insuper quoque suprascriptus Anselmus memoratis Reffudato et Petro promisit et omnia sua bona pignori obligavit ita ut si lis aut intentio de toto sive de parte de suprascriptis rebus omnibus venditis suprascriptis Reffudato et Petro vel suis heredibus aut cui dederint advenerit, quod deffendere et guarentare habet omni tempore ab omni persona (m), usu et ratione ut venditor emptori in penna dupli infrascripti pretii et spetialiter ab (n) usore sua et a nuribus suis, suo dispendio, si predicte res excosse fuerint per successionem quod dabit eis libras quinque tertiollorum; et pro his omnibus adimplendis posuit fideiussorem et principallem debitorem Rambottum, filium suum, qui obligavit se et omnia sua bona pignori ipsis emptoribus suprascriptas res omnes venditas ut supra legitur omni tempore ab omni persona in eadem penna deffendere et spetialiter a suprascriptis feminis, suis expensis. Promisit etiam ipse Anselmus dictis emptoribus ita quod faciet obligare suprascriptum Sacconem fratrem et Guilielmum filium suum pro deffensione suprascriptarum rerum sicut ipse Rambottus est obligatus. Preterea dictus Anselmus prenominatis Reffudato et Petro cessit, dedit atque iura omnesque actiones hutilles, dirrectas, realles et personalle sive ypotacharias, exceptiones, retemptiones atque replicationes que et quas in ipsis rebus et pro ipsis habebat ita ut exinde in omnibus et per omnia in eius loco sint. Et pro suprascriptis rebus omnibus venditis confessus fuit dictus Anselmus accepisse a suprascriptis Reffudato et Petro argen(ti) denariorum bonorum Mediolani terciollorum libras quadraginta octo, exceptioni non numerate peccunie (1) renuntiando. Et quam medietatem suprascriptarum rerum confessus fuit ipse Anselmus nomine suprascriptorum Reffudati et Petri possidere, quam possessionem eis remisit et de ea finem fecit. Quia sic inter eos convenit. Actum in suprascripta civitate. Signum manu(um) (b) suprascripti Anselmi, qui hanc cartam ut supra fieri rogavit. Signum suprascripti Rambotti, qui fideiussor estitit ut supra. Signum man(uum)Guidoti Petenie, Mainfredi de Bollate atque Arderici qui moratur in domo suprascripti Anselmi Sacci, testium (2). Ego Obizo Samaruga, iudex et missus domini Henrici imperatoris, hanc cartam tradidi et subscripsi. Ego Guilielmus Castellus notarius sacri pallatii hanc cartam, iussu suprascripti Obizonis (o) Samaruge, scripsi.


(a) dominice incarnationis su rasura.
(b) Aggiunto el sopralineo con segno di richiamo.
(c) -rem- corretto da ram
(d) Segue depennato in
(e) Così B.
(f) -x corretta da s
(g) mediam in B.
(h) Segue depennato sep et
(i) hospitali in B.
(j) Ripetuto e depennato.
(k) -ta corretto su precedente scrittura erasa.
(l) Segue depennata i
(m) Segue depennata s
(n) Segue inizio di altra lettera.
(o) Segue depennato not

(1) Cfr. Cod. Iust. 4.30.
(2) Segue doc. del 30 giugno 1206.

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi

Informazioni sul sito | Contatti