Codice diplomatico della Lombardia medievale
(secoli VIII - XII)

(ST) Anno ab incarnacione domini nostri Iesu Christi millesimo centesimo vigesimo, mense novembris, indicione quartadecima. Stetit et convenit inter domnum Olricum vicedominum et archipresbiterum et Amizonem diaconum de ordine maiore sancte Mediolanensis ecclesie et domnum |Nazarium presbiterum ac primicerium presbiterorum decumanorum ipsius sancte Mediolanensis ecclesie, per consilium et laudationem aliorum ordinariorum et presbiterorum eiusdem sancte Mediolanensis ecclesie, necnon et inter Iohannem filium quondam Mainerii et Anselmum qui dicitur Malcolzado, filium quondam Vueren|zonis de civitate Mediolani , eo tenore sicut hic subter legitur, ita ut amodo in antea ullo umquam in tempore ipsi Iohannes et Anselmus vel eorum heredes seu cui ipsi dederint non debent requirere nec tollere per aliquodvis ingenium ullum habitatorem qui modo habitat | vel deinceps habitaverit in loco Panensacco, sicut cernitur per fossatum et per rivum quod est inter Fosadoltum et Panensacco, quod pergit in mane et in sero, quod sit castellanus de loco Fosadolto, sed permittere debent omnes habitatores de ipso | loco Panensacco sicut cernitur per ipsum fossatum et rivum quiete et pacifice esse castellanos de ipso loco Panensacco, excepto si aliquis de ipsis habitatoribus voluerit venire ad habitandum in ipso loco Fosadolto liceat ei venire ita | tamen ut liceat predictis ordinariis et presbiteris vel eorum successoribus tollere terram illius hominis, si voluerint, unde solitus est facere castellantiam et aliam conditionem in ipso castro Panensacco; et si aliquis de ipsis habitatoribus vendiderit | de sua terra, non liceat predictis senioribus de ipso castro Panensacco ire post ipsam terram quamdiu ille homo qui eam vendidit aut heredes eius habitaverint in ipso loco et fecerit castellantiam et conditionem in ipso castro, et postquam ipse | venditor aut heredes eius defuerit, liceat eisdem senioribus de ipso castro ire post ipsam terram venditam tam diu quod habeant castellantiam et conditionem suam, et non liceat eisdem Iohanni et Anselmo vel eorum heredibus seu cui ipsi dederint aliquo | modo querere vel tollere castellantiam hominibus habitantibus ultra Sceleram per terram Sancte Marie et ecclesiarum Mediolanensium, quas detinent. Et hoc stetit et convenit inter eos ut, si amodo in antea ipsi Iohannes et Anselmus vel eorum heredes seu cui ipsi de|derint adquistaverint vel habuerint ipsum castrum Fosadolto in integrum, contenti debent esse et permanere debent in his omnibus que superius leguntur. Et similiter hoc convenit inter eos ut amodo in antea ullo unquam in tempore predicti ordinarii et presbiteri vel | eorum successores seu cui ipsi dederint non debent requirere nec tollere per aliquod ingenium ullum habitatorem, qui modo habitat vel deinceps habitaverit in loco Fosadolto, sicut cernitur per iamdictum fossatum et rivum, quod sit castellanus de ipso | loco Panensacco, set (a) permittere debent omnes habitatores de ipso loco Fosadolto sicut cernitur per ipsum fossatum [et rivum] quiete et pacifice esse castellanos de ipso loco Fosadolto, excepto si aliquis de ipsis habitatoribus voluerit venire | ad habitandum in ipso loco Panensacco, liceat ei venire ita tamen ut liceat predictis Iohanni et Anselmo vel eorum heredibus tollere terram illius hominis, si voluerint, unde solitus est facere castellantiam et aliam conditionem in ipso castro Fosadol|to; et si aliquis de ipsis habitatoribus vendiderit de sua terra, non liceat predictis senioribus de Fosadolto ire post ipsam terram quamdiu ille homo qui eam vendidit aut heredes eius habitaverint in ipso loco et fecerit castellantiam et conditionem in | ipso castro; et posquam ipse venditor aut heredes eius defuerit, liceat eisdem senioribus de ipso castro ire post ipsam terram venditam tamdiu quod habeant castellantiam et conditionem suam, alia superinposita inter eos exinde non fiat. Penam vero | inter se posuerunt ut quis ex ipsis aut eorum successoribus vel heredibus se de hac convenientia removere quesierit et non permanserit in his omnibus qualiter superius legitur, tunc componat illa pars que hoc non conservaverit parti fidem servanti pe|ne nomine argenti den(ariorum) bon(orum) libras centum, et insuper in eadem convenientia permaneant. Quia sic inter eos convenit.
Actum suprascripta civitate. Unde due cartule convenientie uno tenore sunt scripte.
Signum ++ manuum suprascriptorum Iohannis et Anselmi, qui hanc cartulam convenientie ut supra fieri rogaverunt.
Signum +++ (b) manuum Ariprandi de Raude, Iohannis qui dicitur Mantegacio, Landulfi qui dicitur Paliarius, Ungari de Curteducis, Gisulfi da la Pissina, Petri de Carate, Malastrevi, Benzoni qui dicitur (c) Ferrarius, Gandulfi qui dicitur Mezomantello, Landulfi filii Trasonis, Alberti qui dicitur Luganega, testium.
(SM) Ego Girardus iudex et missus domni regis interfui et rogatus subscripsi.
(ST) Ego Ugo notarius sacri palatii scripsi, post traditam complevi et dedi.

(a) Così A.
(b) Il numero delle croci non corrisponde al numero delle persone.
(c) qui dicitur nell'interlinea.

Edizione a cura di Maria Franca Baroni
Codifica a cura di Gianmarco De Angelis