Lombardia Beni Culturali
80

Carta <pro inscontrando feudo>

1196 settembre 13, Campione.

Sutius Pandulfus di Lugano e suo figlio Luganetto cedono ad Arialdo de Meragnano, monaco di S. Ambrogio, otto appezzamenti di terreno siti nei territori di Fontana, Casserina e Lugano - stimati ventidue lire di denari nuovi da Sutius Iustinus e dal prete Arialdo de Canpiliono, quali estimatori, e da Arnaldo de Bonbellis di Milano, quale avvocato del monastero -, a cui dovranno aggiungere entro il prossimo carnevale romano altra terra corrispondente al valore di cinque lire, in cambio dei beni siti nel territorio di Curio che detenevano in feudo dal monastero e che hanno venduto ad alcuni uomini di Curio, nominativamente indicati, al prezzo di ventisette lire di denari nuovi; padre e figlio deterranno gli otto appezzamenti venduti e la terra del valore di cinque lire, che acquisteranno, allo stesso titolo vel vecchio feudo di Curio.

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 313, n. 297 [A]. Regesto del 1738 in Giorgi, Registro, c. 539; del 1739 in Giorgi, Rubrica, c. 31r.
Nel verso, di mano diversa coeva, CAr(ta) Sancti Ambr(osii) de feudo Sozonis Pandulfi; di mano del XIV secolo Car(ta) de Campiliono; annotazioni sei-settecentesche di oggetto e segnatura n. 101; riferimenti all'Exemplaria Diplomatum del Giorgi; data di mano del Bonomi MCXCVI; segnatura a matita 270.
Edizione: BISCARO, Trasferimento di un diritto, p. 88; BRENTANI, I, n. 17.
Regesto: HIDBER, Schweizerisches Urkundenregister, n. 2706.

Mediocre stato di conservazione, minime lacerazioni in corrispondenza della piegatura, al centro macchie di tintura (probabilmente tannino spalmato in epoca moderna nel tentativo di agevolare la lettura). Tracce di rigatura.
L'espressione 'hinc ad carnevarium senem proximum' va probabilmente intesa in riferimento al carnevale romano in contrapposizione a quello ambrosiano. La specificazione si rende necessaria perché i feudatari sono luganesi, cioè abitano in diocesi di Como e osservano il rito romano, mentre il monastero è ambrosiano e il luogo ove viene rogato il documento è Campione, un tempo appartenente alla diocesi comasca ma da essa stralciato perché ceduto al monastero milanese.

(SN) Anno dominice incar(nacionis) mill(esimo) cent(esimo) nonag(esim)o sexsto, tercio decimo die intrante septenbris, indic(ione) quinta decima. Sutius Pandulfus de Lugano et Luganetus eius filius, per consensum patris, dederunt et tradiderunt (a) ad proprium in manum do(m)ni Arialdi de Meragnano, monachi | monasterii Beati Ambr(oxii) de Mediolano, qui recepit per missum abbatis eiusdem monasterii et ad partem suprascripti monasterii, nominative octo petias terre iacentes in territoriis de Lugano et de Fontana et de Caxerina: prima iacet in territorio de Fontana et dicitur ad Pomam, est ei a mane Petri | Gardelle, a meridie via, a sero Iohannis Patarelli; secunda petia dicitur in Credeira, bruga cum nucibus, a mane Marchixii Lanzi, a meridie Beroldi et Lafranci Gamardi, a sero Patarelli; tercia est vinea de Pero, a mane (b) Sescalcorum, a meridie Ranpazi de Navino, a sero similiter qui tenet pro Gamardis; quarta | petia dicitur ad Lacum, pratum et canpus insimul, a mane lacus, a meridie heredis condam Iohannis Medici, a sero Gamardorum; .V. petia est canpus et dicitur ad Orvielle, a mane lacus, a meridie et a mont Marchexoti (c), et sunt omnes in territorio de Fontana; .VI. petia dicitur post Casas de Caxerina et est ca|naval(e), a mane Sancti Laurentii, a meridie via, a sero Marchexoti; .VII. petia est in eodem territorio et dicitur ad Gazum, a mane Gardellorum, a meridie Gamardorum; .VIII. petia est in territorio de Lugano, pratum et vinea, et dicitur ad Pradazum, a mane Marchixii de Somoluano (d), ab alliis partibus Locarni Piperis. | Quas prememoratas petias terre ipsi Sutius et filius dederunt suprascripto domino Arialdo, ad partem suprascripti monasterii et eius abbatis, per scontrum illarum rerum territoriorum quas vendiderunt Guilielmo de Puira et Richardo et Guilielmo Gualterio et heredibus condam Duireti et Alberico et | Ottoni de Imelda et Arnaldo et Anselmo Gualteriis et Guilielmo genero Richelde et heredibus condam Viviani Gualterii, omnes de Coira, in loco et territorio de Coira, unde ab eis de Coira acceperunt libras viginti et septem den(ariorum) novorum. Quas iam dictas octo (e) petias terre | fuerunt estimate per Sutium Iustinum et per presbiterum Arialdum de Canpiliono, estimatores electos in hoc negotio, et per Arnaldum de Bonbellis de Mediolano, electum advoccatum ex parte suprascripti monasterii in hoc tantum negotio, vale(re) libras viginti et duas den(ariorum) novorum; allie | libre quinque den(ariorum) novorum que superant de iam dictis libris viginti et septem convenerunt ipsi pater et filius dare in terram, ad partem suprascripti monasterii, hinc ad carnevarium senem prox(imum) in estimo suprascriptorum presbiteris Arialdi et Sutii, ita ut amodo in antea suprascriptas .VIII. petias, terram et aliam terram | quam emerint de suprascriptis libris quinque sint et permaneant, iure proprii, eodem modo et iure aput suprascriptum monasterium et abbatem et suos successores quomodo aput eum et suos antecessores iam dictam terram de Coira venditam nunc usque esse vel permanere potuit vel esse et permanere | solet, sine allicuius suprascriptorum Sutii vel filii vel suorum heredum contradic(ione), habendo et tenendo (f) ipsi pater et filius et eorum heredes ipsam terram per feudum ab suprascripto monasterio et ab abbate et ab suis successoribus, eodem modo et iure quocumque modo et iure ipsam prenominatam de Coira venditam | habebat vel tenebat vel habere poterat, absque allicuius suprascripti abbatis vel suorum successorum contradic(ione). Quidem insuper promiserunt conveneruntque, dando guadiam et omnia eorum bona pignori obligando, suprascripti Sutius et filius eidem domino Arialdo, ad partem | suprascripti monasterii, defendendi et guarentandi cum suis heredibus amodo in antea ei suprascriptas petias terre ab omni homine omni tempore, eodem modo quod supra l(egitur), iure et usu et pro eorum dato et facto et sp(ecia)l(ite)r ab uxoribus suis, ad eorum dispendium, et dandi | pro ita atendere ut supra l(egitur) in omnibus. Unde due carte unius tenoris sunt tradite et scripte. Quia (g) sic inter eos convenit. Actum Canpiliono.
Ibi fuerunt B(re)gondius et (h) Iohannebellus et Iohannes de Vinea et Salvarixius, de Canpiliono, et Ottobellus Clericus et [[..]]redulfinus Nauta, de Lugano, testes rogati.
(SN) EGO Ospinellus iudex interfui et hanc car(tam) tradidi et scripsi.


(a) t- corretta su lettera precedente.
(b) -a- corretta su precedente lettera erasa.
(c) Marche- corretto su precedente scrittura erasa.
(d) -o corretta da e
(e) -o corretta da lettera precedente.
(f) tenenendo in A.
(g) Q senza alcun segno abbreviativo in A.
(h) Segue depennato Iohellus

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi

Informazioni sul sito | Contatti