Lombardia Beni Culturali
156

Sententia

1170 maggio 21, Varese.

Il console di Milano Guglielmo de Osa, insieme al collega Giacomo Mainerius, sentenzia nella causa che oppone il comune di Milano a Biriana, vedova di Lotario de Velate, in merito al possesso e all'uso di alcune terre.

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 131, [A]. Copia semplice del secolo XIX, ibidem, [B]. Regesto del secolo XIX, ibidem, [R]. Regesto, ASMi, Catalogo delle pergamene, IV, fasc. 66, [R']. Nel verso, di mano T del secolo XIII: Sententia d(omi)ne Biriane | quam vincit contra | comune M(ediolani) (M corr. da altra lettera); di mano A del secolo XVI: Diversa; altre annotazioni tarde.

Edizioni: Gli atti del Comune di Milano fino all'anno MCCXVI, n. LXXI, p. 101.
Regesto: Riboldi, I contadi rurali, p. 260; Id., Le sentenze, n. XXXI, p. 260; Manaresi, Regesto, n. 154, pp. 113-114.

La pergamena è in buono stato di conservazione. Piccoli fori dovuti all'usura si trovano in corrispondenza delle antiche piegature. Si notano i segni di cinque piegature nel senso della scrittura, a distanza pressoché regolare fra loro, e di quattro perpendicolari ad esse.

(SN) Die iovis qui est duodecimo kal(endas) iunii, indic(ione) tertia. Sententiam dedit Guilielmus de Osa, consul co(mun)is Mediol(ani), conscilio Iacobi Mainerii, scimiliter consulis sotii eius, de discordia (a) que erat inter co(mun)e Mediol(ani) et, ex altera parte, | Birianam relictam quondam Lotterii de Velate. Que discordia erat super rebus quas tenebat ipsa Biriana, scilicet mansaritium Iohannis Muti de Velate et Ambrosii de Colcinate et Ambrosii de Rasa et terram quam tenet (b) Lotterius Passara, que fuit Rustipecci, | et vineam quam tenet Guido Zavaté et terram quam tenet Albertus Caniole et ca(m)pum de clausura et terram quam tenet Anricus de Est, quas res omnes dicebat ipsum co(mun)e se vele deguastare et fructus ex eis excipere, pro eo quod dicebat ipsas res filiorum ipsius | Biriane, scilicet Mussonis et Guilielmoti, qui sunt in banno Mediol(ani)(c) pro eo quod in monte Sancte Marie contra honorem Mediol(ani) fuerunt, fore. E contra ipsa Biriana affirmabat predictas res suas esse et ad predictos filios suos nullo modo pertinere, quia dicebat man|saritium Iohannis Muti sibi relictum fuisse a quondam Guari(m)berto de Vercelli avo suo, qui ei omnes res quas habebat in predicto loco legavit cum rebus de Barassio et rebus de Cocco; que res de Barassio et de Cocco fuerunt vendite (1) per libras triginta per suprascriptum quondam Lotterium | maritum suum. Alias vero res dicebat sibi datas fuisse in solutum a prenominatis filiis suis antequam montem ascenderent (d) de multis diebus ante pro predictis libris triginta, qui fuerunt accepti de rebus de Barassio et de Coco, et pro aliis libris quadraginta de dote sua. Que | omnia ipsum co(mun)e infitiabatur. Et ideo (e) ipsa Biriana super his suos produxit testes, qui ad plenam probationem non fuerunt visi sufitientes, set ad presu(m)ptionem satis fuerunt visi habiles. Ideoque his et aliis auditis, laudavit ipse Guilielmus, conscilio | predicti Iacobi, quatinus, si testes iuraverint ut supra testati sunt et ipsa Biriana iuraverit predictas res quas pro ea tenet Ioh(anne)s Muttus (f) sibi evenisse ex legato suprascripti quondam Guari(m)berti et alias res supra nominatas sibi in solutum datas fuisse sine fraude a suprascriptis | filiis suis pro suprascriptis libris septuaginta (g) antequam montem contra honorem Mediol(ani) ascenderent et quod dos eius fuit usque ad libras quadraginta in denariis factis et quod ex rebus de Barassio et de Cocco, que ei fuerunt relicte a prefato quondam Guari(m)berto, fuerunt accepte | libras triginta, de quibus denariis omnibus nullam aliam solutionem preter predictam receperat, ut predictas res omnes quiete habeat (h) et teneat et non deguastentur. Qui testes statim iuraverint ut testificati erant et ipsa Biriana iuravit ut supra et etiam iuravit | quod a modo nullum [con]scilium seu adiutorium mittet predictis Guilielmotto et Mussoni filiis suis donec ad pacem et concordiam cum Mediol(ano) venerint (i). Et sic finita est causa. Anno dominice incar(nacionis) millesimo centesimo (j) septuagesimo, suprascripto die et indic(ione) predicta. In burgo Varisio.
Interfuerunt Teneblagus, Cazaguerra de Glivi, Anricus Patarinus, Arnulfus et Philipus de Busti, Albertus de Sirano, Trusso de Velate, Guifredus et Martius et Ogerius de Pozolo et alii qua(m)plures.
(SN) Ego Petrusbellus de Beccaria sacri pal(acii) notarius et iudex interfui et ex precepto predictorum consulum scripsi.


(a) La seconda -d- corr. da altra lettera principiata.
(b) Nell'interlineo in corrispondenza della prima t- segno abbr. (tratto orizzontale) superfluo.
(c) -d- pare corr. da altra lettera.
(d) ascendere(n)t (-et nota tironiana) nell'interlineo.
(e) Segue alone causato dallo spandimento dell'inchiostro della parola q(ui)a, vergata precedentemente.
(f) Segue alone causato dallo spandimento dell'inchiostro di et (nota tironiana), vergata precedentemente.
(g) Segue et (nota tironiana) depennato.
(h) Nell'interlineo, in corrispondenza di -a-,rasura di segno abbr. (tratto orizzontale).
(i) A venerit
(j) A om. centesimo

(1) Non si è reperito il documento relativo.

Edizione a cura di Patrizia Merati
Codifica a cura di Patrizia Merati

Informazioni sul sito | Contatti