Lombardia Beni Culturali
92

Carta venditionis

1181 ottobre 14, Velate

I coniugi Marronus figlio del fu Guifredo e Poisia di Velate, entrambi di legge longobarda, dichiarano di aver ricevuto dal sacerdote Uberto, messo di Pietro, arciprete della chiesa di S. Maria del Monte di Velate, e a nome della chiesa stessa, otto lire di denari terzoli milanesi d'argento quale prezzo della vendita di tre appezzamenti di terra siti in Velate: il primo è una vigna nel luogo detto ad Crausum, il secondo è un campo detto ad Braria, il terzo è un castagneto nel luogo detto ad Taxaria. I venditori costituiscono fideiussore Bertarotus figlio del fu Gerardo Ramberto di Velate. Inoltre il detto Uberto investe Marronus dei detti appezzamenti per un fitto annuo di un carro di mosto, sostituibile con una somma di denaro, da consegnarsi in Velate al tempo della vendemmia. Infine, Marronus investe per consultum la moglie di tre campi de Braria, de Posori e de Traversania, di un bosco de Crivi e del sedime in cui abita a Velate, per un valore di quindici lire di denari terzoli milanesi d'argento, pari alla dote di lei.

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 132, [A]. Regesto, ASMi, Catalogo delle pergamene, IV, fasc. 67, [R]. Nel verso, di mano A del secolo XVI: Vellate, ripetuto tre volte.

Regesto: Manaresi, Regesto, n. 244, p. 168-169.

La pergamena è in buono stato di conservazione. Si notano i segni di quattro piegature nel senso della scrittura, a distanza pressoché regolare fra loro.

(SN) Anno dominice incar(nacionis) mill(esimo) centesimo octuagesimo primo, quattuordecimo die mensis octubr(is), indic(ione) quintadecima. Con|stat nos Marronem filium quondam Guifredi et Poisiam iugalles de loco Vellate, qui professi sumus lege (a) vivere Longobardorum, michi | Poise consenciente iamdicto Marrono viro et mondualdo meo et subter confirmante et, ut legis est auctoritas (1), una co(n) notitia Iacobi iudi|cis et missi d(omi)ni (b) Fed(erici)(2) inperatoris, a quo interrogata et subtiliter inquisita ego Poisa certam facio manifestationem me nullam vim pati ad | hanc car(tam) faciendam cum iamdicto viro meo, accepisse sicuti et in presentia testium manifesti sumus quod accepimus insimul a te sacer|dote Uberto, per missum et ex parte d(omi)ni Petri, archipresbiteris ecclesie d(omi)ne Sancte Marie de Monte Vellate, et ex parte ipsius ecclesie, argen(ti) d(e)n(ariorum) tercio|l(orum) de Mediolano libras octo, finito precio sic(ut) inter nos convenit, nominative pro tribus peciis terre iuris nostri quas tenere et habere sumus visi in (c) | loco et fondo Vellate. Prima pecia est vinea co(n) harea eius et iacet ad locum ubi dicitur ad Crausum, cui coheret: a mane A(m)broxii, de meridie Lan|franci filii quondam Ugonis de Porcheria, de ser(o) eiusdem, de mont(e) via. Sec(un)da est ca(m)pus et dicitur ad Braria (d); coheret ei: a mane Guilielmi de Casgiago, de meridie | et mont(e) Botti Ra(m)berto de Vellate, de ser(o) via. Tercia est silva castanea et iacet ad locum ubi dicitur ad Taxaria, cui coheret: a mane heredum Guid|radi, de meridie suprascripti Botti, de mont(e) eiusdem, de ser(o) terra Sancti A(m)broxii; omnia et ex omnibus inintegrum. Quas autem pecias terre superrius dictas, una co(n) superrioribus et | inferioribus seu c(on) finibus et accessionibus inintegrum, ab hac die nos qui supra iugalles vobis qui supra d(omi)no Petro archipresbitero, per suprascriptum sacerdotem Ubertum missum | vestrum, vendimus, tradimus ut faciatis exinde a presenti die et hora in antea vos et cui vos dederitis vestrique successores iuris proprietarii | nomine quiquid (e) volueritis sine omni contradictione nostra et heredum nostrorum. Quidem et promitimus una co(n) nostris heredibus tibi qui supra sacerdo|ti Uberto, ad partem suprascripti d(omi)ni Petri archipresbiteris (f) et suprascripte ecclesie, defendere et gualentare et dispignorare suprascriptas pecias terre, ut supra, co(n) usu et rac|ione omni te(m)pore et ab omni contradicente persona; quod si defendere non poterimus vel si aparuerit ullum datum aut factum cui in allia parte dedissemus vel | fecissemus et crarum fuerit, promitimus tunc vobis co(m)ponere pene nomine suprascriptas pecias terre duplatas sic(ut) pro te(m)pore fuerint aut valuerint sub | exstimatione in consimili loco. Quia sic inter nos convenit. Actum suprascripto loco Vellà.
Signum + manuum suprascriptorum Marronis et Poise iugallium qui hanc cartam vendictionis ut supra fieri rogaverunt (g).
Signum + manuum Guilizonis de Puteo, Girardi de Odermario, Riste Putia, Lanfranci Zavato de loco Vellate et Ottobelli de la | Ponte de loco Barasio, testium. Ibi deder(unt) guadiam suprascripti Marronus et Pisa iugalles suprascripto sacerdoti Uberto, ad partem suprascripti d(omi)ni Petri archi|presbiteris et suprascripte ecclesie Sancte Marie, defendere et gualentare et dispignorare suprascriptas pecias (h) terre, ut supra l(egitur), co(n) usu et racione omni te(m)pore et | ab omni contradicente persona. Et inde posuer(unt) fideiussorem Bertarotum filium quondam Girardi Ra(m)berto de loco Vellate, qui obligavit exinde | omnia sua bona pignori teneri in perpetuum usque in pena dupli. Insuper ibi iuravit suprascripta Pisa senper fore tacitam et contentam c(on) suis here|dibus, ut supra legitur, in suprascripta vendictione. Et ibi statim investivit supradictus sacerdos (i) Ubertus, per missum et ex parte d(omi)ni Petri archipresbiteris et su|pradicte ecclesie Sancte Marie, supradictum Marronem per hereditatem de suprascriptis peciis terre, ut supra l(egitur), ad fictum omni anno in vendemiis de loco Vellate | redendum ia(m)dicte ecclesie carrum unum musti, et si non haberet tantum de musto eo anno quod posset dare carrum musti, det (j) quod habet et su|pleat tot d(e)narios quod det sol(idos) octo terciol(orum) de Mediolano pro carro musti. Et si steterit ipse colonus quod non dederit ipsum fictum infra annum, amm|itat suprascriptas pecias (k) tere. Et ibi investivit per consultum suprascriptus Marronus suprascriptam Pisiam uxorem suam de ca(m)po suo de Braria: a mane (l) Botti, | de ser(o) via; et de ca(m)po suo de Posori: a mane heredum Lanfranci ser Girardi, de ser(o) Guifredi de Otino; et de silva sua de Crivi: a mane et ser(o)| Sancte Marie de Monte; et de ca(m)po suo de Traversania: a mane heredum Viviani Garzolana, de ser(o) Guifredi de Otino; et de sedimine in quo (m) | habitat in loco Vellate; et si pegius forent, de quantum habet inintegrum, per argen(ti) d(e)n(ariorum) terciol(orum) Mediol(anensium) libras quindecim, sunt dos eius.
(SN) Ego Iacobus de loco Barasio iudex et missus d(omi)ni Fed(erici) inperatoris tradidi hanc car(tam) et scripsi, co(m)plevi et de|di et suprascriptam Poisam interrogavi et ex parte publica actoritatem tribui.


(a) A legege, con il secondo -ge cassato mediante sottolineatura.
(b) A d(omi)ni, con d corr. da altra lettera.
(c) Segue, all'inizio del rigo successivo, in erroneamente ripetuto.
(d) Braria nell'interlineo, in luogo di Taxaria cassato mediante sottolineatura.
(e) La seconda -q- corr. da d
(f) La seconda -s corr. da altra lettera.
(g) -a- nell'interlineo.
(h) p- pare corr. da altra lettera.
(i) Nel sopralineo, in corrispondenza di -d- , segno abbr. (tratto curvilineo) superfluo.
(j) A d(e)et, qui e avanti.
(k) Segue t(er)re, con re corr. da altre lettere, cassato mediante sottolineatura.
(l) A ma(n)e, con e corr. da altra lettera.
(m) A qu

(1) Cfr. LIUTPR. 22. (2) Federico I.

Edizione a cura di Patrizia Merati
Codifica a cura di Patrizia Merati

Informazioni sul sito | Contatti