Lombardia Beni Culturali
24

Cartula iudicati

1135 giugno 1, (Vimercate) in canonica Sancti Stefani.

Renzo detto Pillosus, chierico di S. Stefano di Vimercate, dona, mantenendo per sé l'usufrutto, alla suddetta chiesa e canonica la decima in suo possesso che aveva acquistato dai figli di Ambrogio detto Malaplanta, da Giovanni detto Daiberti e dai valvassori di Verderio; la terra situata a Vimercate che aveva acquistato da Tedaldo figlio di Cono e dai capitani di Vimercate, sita presso S. Pietro de Centiliano e lavorata da Michele detto da Magrelli, con la clausola che quest'ultimo ed i suoi eredi continuino a lavorarla al canone annuo di sei moggi di segale e panico e due polli; la terra sita ad Oreno, località Campo Malo, che rende tre stai ed è lavorata dal figlio di Ambrogio Pristinarius di Arcore. Chiede in cambio alla chiesa il rispetto di numerose e precise clausole nella distribuzione di parte del ricavato delle rendite ai chierici che officeranno in determinate festività liturgiche e garanzie per l'acquisto di cera per le candele nell'officiatura del suo annuale.

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 611, n. 251 [A]. Copia della fine del sec. XVIII, BAMi, G. C. Della Croce, Codex Dipl. Mediol., I 7, c. 33, con omissis [B]. Regesto, ASMi, Catalogo delle pergamene..., vol. IV, fasc. n. 87. Sul verso, di mano pressoché coeva: Iudicatum quod fecit Renzo Pilosus. Di mano del sec. XIV l'aggiunta: de quibusdam de [......].

Pergamena di rnm. 320/318 x 390/372 in buono stato di conservazione, cucita con altra recante gli atti XVIII e XIX. Tracce di rigatura.

(ST) Anno ab incarnatione domini nostri Iesu Christi milleximo centeximo trigeximo quinto, kalendis iunii, indicione terciadecima. Ego Renzo qui dicor Pillosus clericus eclesie Sancti | Stefani de loco Vicomercato presens presentibus dixi: Quisquis in sanctis ac venerabilibus (a) locis de suis aliquid contulerit rebus secundum Auctoris vocem in centuplum accipiet et in|super, quod melius est, vitam possidebit eternam. Et ideo ego qui supra Renzo clericus volo et iudico et statuo seu per hoc meum inviolabile iudicatum confirmo ut suprascripta | eclesia seu canonica Sancti Stefani de loco Vicomercato habeat a presenti die et hora decimam et decimariam illam quam habeo in loco et fundo Vicomercato et in eius terri|torio, omnia in integrum sicuti aquistavi ipsam decimam a filiis Ambrosii qui dicitur Malaplanta et in alia parte a Iohanne qui dicitur Daiberti et a quibusdam ex vavassoribus de | loco Verderio, omnia in integrum sicuti legitur in cartulis aquisti. Et insuper volo et iudico atque statuo seu per hoc meum inviolabile iudicatum confirmo ut suprascripta eclesia | seu canonica Sancti Stefani de Vicomercato habeat a presenti die et hora terram illam quam habeo in loco et fundo Vicomercato quam emi a Tedaldo filio quondam Cononis | et a capitaneis de Vicomercato et decimam illam que mihi pertinet in suprascripta terra; et iacet ipsa terra non multum longe ab eclesia Sancti Petri da Centiliano, et detinetur et laboratur ipsa terra per Micherium qui dicitur da Magrelli massarium ipsius loci Vicomercati, unde redit fictum annualiter inter sicalem et panicum modia sex et pullos duos (b), | omnia in integrum sicuti legitur in cartula aquisti ipsius terre; ita ut non liceat clericis suprascripte eclesie et canonice Sancti Stefani nec eorum sucessoribus tollere suprascriptam terram eidem Micherio qui | dicitur da Magrelli nec eius heredibus masculis quam diu tenere et laborare voluerint ipsam terram et suprascriptum fictum bene persolverint et de ipsa terra bene fecerint. Iterum | volo et iudico seu per hoc meum inviolabile iudicatum confirmo ut suprascripta eclesia seu canonica Sancti Stefani habeat similiter a presenti die aliquantam terram quam habere videor in | loco et fundo Opreno ad locum ubi dicitur in Campo Malo, que detinetur et laboratur per filium Ambrosi Pristinarius de loco Arcori unde redit fictum annualiter staria tria. Ita | tamen ut ego qui supra Renzo clericus habeam usumfructum omnium suprascriptarum rerum et decime et terre donec vivus ero eo ordine sicut inferius statuero, ita ut suprascripta | decima et suprascriptum fictum colligatur per quendam clericum ipsius canonice qui electus sit (c) per commune consilium ipsius canonice, et ipse clericus dispenset ipsam decimam et suprascriptum fictum pro | amore Dei et pro amore ipsius canonice sicuti inferius statuero. In primis omnium volo et statuo ut ipse clericus qui coligerit ipsam decimam et ipsum fictum | dispendat in anuali meo qui supra Renzonis de blava ipsius decime et suprascripti ficti per unumquemque annum staria viginti et duo, et de vino staria duo, eo ordine ut emat per annum in | anuali meo de cera libram (d) unam et dimidiam unde faciant candelas, cum quibus candelis omnes clerici ipsius canonice faciant michi anuale meum honorifice, | et vadant super fossam meam qui supra Renzonis; et de hoc quod remanserit de suprascripta staria viginti et duo et de suprascripta staria duo de vino, postquam suprascripta cera empta fuerit, volo et statuo (e) | ut detur pastum unum omnibus clericis ipsius eclesie et canonice Sancti Stefani qui anuale michi fecerint per unumquemque annum in anuali meo qui supra Renzonis honori|fice (f) secundum quod diei convenerit et secundum quod ex suprascripta staria viginti et duo de blava et duo de vino facere potuerit. Item volo et statuo ut ipse clericus qui ipsam blavam collige|rit prebeat panem et vinum et unum pulmentum per unumquemque diem presbitero uno et duobus clericis eiusdem eclesie per septimanam qui officium faciant in suprascripta eclesia, vici|sim unus presbiter et duo clerici per septimanam incipiendo a maioribus eundo usque ad minores; et hoc victum debet dari (g) a festivitate sancti Martini usque ad octava na|tivitatis Domini, et iterum ab introitu quadragesime usque ad pasca resurectionis Domini, si sufficiens fuerit suprascripta decima et suprascriptum fictum; et si superabundaverit, volo et statuo | ut similiter fiat et in antea quamdiu tenuerit ipsa decima et ipsum fictum; et ipse presbiter cum ipsis clericis qui septimanam tenuerint in suprascripta eclesia et qui hunc panem | et vinum et pulmentum sumpserint, volo et statuo ut faciant per unumquem que diem missam in remissionem pecatorum meorum qui supra Renzonis et patris et matris mee et omnium | parentum meorum. Et pro tenuda et posesione ipsarum rerum, id est suprascripte decime et terre, volo ut habeant clerici ipsius eclesie fictum omni anno in dedicatione ipsius | eclesie Sancti Stefani de vino minam unam ad bibendum communiter in ipsa dedicatione. Nec liceat preposito vel clericis suprascripte eclesie seu canonice Sancti Stefani aliter disponere | vel ordinare suprascriptas que superius legitur nisi ut supra legitur, nec me liceat amodo nolle quod volui, set quod hic semel a me constitutum est inviolabiliter conservetur (h) | cum stipulatione subnixa. Quia sic decrevit mea bona voluntas. Actum est hoc ut supra in suprascripta canonica Sancti Stefani.
+ Ego Renzo clericus a me facto subscripsi.
Signum + + + + + + (i) manuum Arderici de Vicomercato, Ottonis et Grosolani qui dicuntur de Vicomercato, Algerii Salamonis, Ottonis de Burgo, Renzonis | et Amizonis qui dicuntur Gualteri, Ariprandi et Anselmi de Buguriaco, Landolfini, Arderici Pilosus, Grimerii Panporro, Guifredi da Piscina, Legerii, Ambrosii Ocu|lusincapite, Petri Pilosus, Ambrosii Pilosus, Iohannes filius Algerii Salomonis testium.
(ST) Ego Petrus notarius sacri palatii hanc cartulam iudicati et ordinationis scripsi et interfui.


(a) venerabilib senza segno di abbreviazione.
(b) et pullos duos nell'interlinea.
(c) sit nell' interlinea.
(d) Segue libram depennato.
(e) et statua ripetuto all'inizio della riga seguente.
(f) In A honori|rifice.
(g) -i corretta su e.
(h) Nec liceat - canservetur su rasura.
(i) Così, senza corrispondenza fra il numero dei segni e quello dei nomi.

Edizione a cura di Liliana Martinelli Perelli
Codifica a cura di Gianmarco Cossandi

Informazioni sul sito | Contatti