Lombardia Beni Culturali
7

Notitia pro securitate

1043 aprile 19, Pavia.

Nel placito tenuto da Adalgerio, cancelliere e messo di Enrico re, essendo presente Elena, badessa del monastero di S. Felice e S. Salvatore, detto della Regina, con Alberico suo avvocato, Adalgerio pone il banno di cento libbre d'oro sopra il monastero ed i suoi beni.

Originale, ASMi, MD, cart. 16, n. 315 [A]. Sul verso solo annotazioni moderne, fra cui sigla F e regesto del 1708.

MURATORI, Antiquitates Italicae, V, col. 521; SOLMI, L'amministrazione finanziaria, p. 248, n. 5; MANARESI, I placiti, vol. III, parte I, n. 356, p. 102

La pergamena, usurata lungo le antiche piegature, presenta lievi macchie di umidità e alcune piccole lacerazioni. L'anno di regno di Enrico III è il quarto. Sul cancelliere Adalgerio, appartenente alla cancelleria tedesca di Enrico III, cf. FICKER, Forschungen, II, pp. 121 e 132 e BRESSLAU, Handbuch der Urkundenlehre, I, p. 473. Su Adelberto giudice e messo e su suo figlio Antonio cf. FICKER, Forschungen, II, p. 44. Il giudice Sigefredo sottoscrive anche in greco. Sulla sua sottoscrizione e sul significato dell'uso di lettere greche cf. SCHIAPARELLI, Tachigrafia sillabica, pp. 39-40. Si forniscono in nota le varianti dell'edizione MANARESI (M).

(SN) Dum in Dei nomine, in mon(est)erio Sancti Petri qui dicitur Cellum Aureum, in sala murata ipsius mon(est)erio que est da aquilone iusta muro ipsius mon(est)erio, per data licencia a (a) donnus Balduinus, abbas (b) ipsius mon(est)erii, in iudicio residebat donnus |Adalgerius, cancellarius et missus domni Heinrici regis (1), iusticiam faciendam hac deliberandam, residentibus cum eo donnus Aribertus (2), archiep(isco)pus Mediolanensis, et donnus Rainaldus, ep(iscopu)s Papiensis, et donnus Riuprandus (3), ep(iscopu)s | Novariensis, et donnus Litigerus (4), ep(iscopu)s Comensis, et Adelbertus comes et item Adelbertus iudex et missus dom(n)i regis et Antonio, filio ip(sius) Adelberti similique missus, et item Lanfrancus qui et Otto, Richar|dus vicecomes, Ingezo, Vualandus, Petrus, Ioh(anne)s, item Ioh(anne)s qui et item Lanfrancus, Adam, Sigefredus, item Sigefredus, Teuzo qui et Otto, Giselbertus, Stephanus qui et Ribaldus, Teudaldus (c), Arialdus et Lanfrancus, iudices sacri palacii, et reliqui | plures, ibique eorum (d) veniens presencia donna Elena, abbatissa mon(est)erio Sancti Felicis et do(mi)ni Salvatoris qui dicitur Regine, una cum (e) ************************** et ibi locum mixit predictus donnus Adalgerius cancellarius et missus dom(n)i re|gis bannum dom(n)i regis super eandem (f) donna Elena abbatissa et super omnes res ipsius mon(est)erii, ut nullus quislibet homo eandem donna Elena abbatissa eiusque successatrice vel partem ipsius mon(est)erii disvestire vel mollestare audeat | de predictis omnibus rebus iuris s(upra)s(crip)to mon(est)erii, centum libras auri. Qui vero fecerit predictis centum libras auri se co(m)poniturus agnoscat, medietatem camere domni regis et medietatem predicte donne Elene abbatissa eiusque suc|cessatrice vel partem (g) ip(sius) mon(est)erii. | Et hanc noticia, qualiter acta est causa pro securitatem, quidem et ego Bonizo notario sacri palacii ex iussione s(upra)s(crip)to donno Adalgerius, cancellario et misso dom(n)i regis, et iudicum amunicione scripsi. Hanno ab incarnacione d(omin)i nostri Iesu Christi milleximo quadrageximo tercio, regni vero s(upra)s(crip)to dom(n)i Heinrici regis [Deo][pro]picio hic in Italia anno quinto, tercio decimo kalendas madias, indic(ione) undecima.
*Adalgerus cancellarus (h) interfui et subscripsi. Feliciter amen.* (SR)
+ ADELBERTUS COMES INTERFUI.
(SN) Adelbertus iudex et missus dom(n)i regis interfui.
(SN) Antonius missus domni regis interfuit.
(SN) Vualandus iudex sacri palacii interfuit.
(SN) Petrus iudex sacri palacii interfui.
(SN) Richardus vicecomes et iudex sacri palacii interfui.
(SN) Ego Ioh(anne)s iudex sacri palacii interfui.
(SN) Ego Te[uzo] Dei adminiculo iudex sacri palacii interfui.
(SN) Lanfrancus iudex sacri palacii interfui.
(SN) Sigefredus iudex sacri palacii. interfui.


(a) A licenci a.
(b) A abba.
(c) M Teufaldus.
(d) A Ibique or(um).
(e) Segue rasura di circa ventisei lettere. M non segnala la rasura ed integra con: Albericus advocatus suo et ipsius monesterii.
(f) -e- corr. da a.
(g) M parti.
(h) M cancellarius.

(1) Enrico III di Franconia (1039-1056).
(2) Aribert, Aribertus (1018-1044), cf. SCHWARTZ, Die Besetzung, p. 78. 1018-1045, cf. GAMS, Series episcoporum, p. 796. 1018-1045, cf. SAVIO, Gli antichi vescovi, Milano, pp. 86 ss.
(3) Riprandus (1038/39-1052/53), cf. SCHWARTZ, Die Besetzung, p. 124. 1040-?, cf. GAMS, Series episcoporum, p. 820. 1040-1053, cf. SAVIO, Gli antichi vescovi, Piemonte, p. 263.
(4) Liudger, Litikerius, Litigerius (1032-1046), cf. SCHWARTZ, Die Besetzung, p. 48. 1031-1048, cf. GAMS, Series episcoporum, p. 787. 1031-1046, cf. SAVIO, Gli antichi vescovi, pp. 322-323.

Edizione a cura di Marina Milani
Codifica a cura di Andrea Bedina

Informazioni sul sito | Contatti