Lombardia Beni Culturali
38

Libellus investiture

1142 maggio 12, <Pavia>.

Berta, badessa del monastero di S. Maria del Senatore, con il consenso di Oldrado e Alberico, avvocati del monastero, dà a titolo di livello ventinovennale a Belbono, Cuniberto e Ottone germani, del fu Ottone, un appezzamento di terra arabile di venti pertiche nell'Oltrepò, nel territorio di Voghera, a la Rovorsella, al censo annuo di quattro soldi di denari pavesi d'argento da consegnare a s. Martino o otto giorni dopo, a Pavia, presso l'abitazione della badessa, garantendo inoltre di difendere l'appezzamento <dalle pretese eventualmente accampate> dall'arciprete di Voghera. Infine la badessa investe in perpetuo i suddetti germani del medesimo appezzamento di terra.

Originale, ASMi, AD, pergg., Santa Maria del Senatore, cart. 663 (fasc. 279 bis i) [A]. Regesto, Inventario (sec. XVex.), c. 76r, n. 5. Altro regesto, Catalogo, IV, fasc. 86. Nel verso, di mano del notaio: § Libellum per transhactum de pecia una de terra a la Roversella; segnatura del sec. XVex. che rimanda all'Inv.: 5; altre annotazioni moderne.

Edizione: BARBIERI, Documenti inediti, pp. 63-66, n. 5.
Regesto: CAVAGNA SANGIULIANI, Documenti vogheresi, p. 70, n. 41 (alla data 1142 maggio 11).
Cf. BARBIERI, Documenti inediti, pp. 46-47 (note 17 e 19); MERLO, Forme di religiosità, p. 64 (nota 40); ID., La nascita di una parrocchia, p. 100 (nota 68); DE ANGELIS CAPPABIANCA, Vogheria, pp. 99 (nota 4) alla data 1142 maggio 11, 149 (nota 17).

Per il contenuto cf. anche doc. n. 43.

(SN) In Christi nomine. Placuit adque convenit inter (a) donna Berta, abbatissa monasterium (b) Sancte Marie Senatoris, consencientibus ei Ildradus et | Albericus, avocati ipsius monasterii, necnon et Bellebonus et Cuniberto et Odo iermanos, filios quondam item Odonis, ut in Dei nomine debeat dare sicut a pre|senti dedit ipsa Berta abbatissa eisdem iermanis, ad fictum censum reddendum libellario nomine usque ad annos viginti novem expletos, hoc est pecia una de terra arato|ria, iuris ipsius monasterii, posita super fluvium Padi, in loco et fundo Vigueria et in eius territoria (c), et iacet a la Rovorsella, et est pertice viginti vel si am|plius fuerit; coheret ei: a duabus partibus via, de tercia Benzoni, de quarta filiorum Uberti iudicis de eodem loco, sive ibi alie s(in)t coherencie, omnia cum omni|bus, inintegrum. Ea racione uti amodo ipsi iermani et illorum heredes (d) vel cui dederint usque in is viginti novem annis expletis, suprascripta pecia una de terra cum omni sua | pertinencia, una cum accessionibus et ingressibus seu cum superioribus et inferioribus suis, qualiter superius l(egitur), inintegrum, habere debeant et faciant exinde libel|lario nomine quicquid voluerint et eis fuerit oportunum, sine contradic(ione) ipsius do(n)ne Berte abbatisse vel sue successatrices, ita tamen ut per eos non peioren|tur; et persolvere exinde debent singulis annis per omnem missam sancti Martini vel octo dies postea fictum censum argenti de suprascripta terra sol(idos) quatuor | denariorum bonorum Papiensium; dato ipso ficto et consignato eadem abbatissa vel sua successatrix et cui monasterium dederit per ipsos iermanos et illorum heredes | aut cui dederint, in Papia ad casam habitacionis ipsius abbatisse, alia superinposita eis non fiat ; penam vero inter se posuerunt ut quis ex ipsis vel illarum suc|cessoribus vel heredibus non conpleverint omnia, qualiter supra l(egitur), quod si ipsa abbatissa vel sua successatrix aut parti ipsius monasterii eis tollere | voluerint, vel si non disbrigaverint cum racione eis suprascripta terra ab archipresbitero da Viqueria sine ullo tenore et ab omni alia persona cum racione, vel si ipsi | iermani vel illorum heredibus non solverint (e) omni anno predictum fictum, componat (f) pars parti fidem servanti (g) penam (h) argenti (i) denariorum bonorum Papiensium | libras quinquaginta, et post penam solutam hic libellus in suo robore permaneat deinde in antea. Factum est hoc anno ab incarnacione domini nostri Ieh(s)u | Christi millesimo centesimo quadragesimo secundo, duodecimo die mensis madii, indic(ione) quinta. Unde duo libelli uno tenore scripti sunt.
<Si>gna ++ manuum suprascriptorum Ildradi et Alberici avocati ipsius monasterii qui eamdem abbatissam consenserunt ut supra.
<Si>gna ++++ manuum Tebaldi de Canevanova, Vuilielmi da Viminassco, Iardini Zorzi, Burgundii Caputpasta, Petri S(an)c(t)i (j) testium.
(SN) Ego Vuido notarius (k) sacri palacii scriptor uius libelli post traditum (l) conplevi et dedi.
Ibi loci, presentibus ipsis testibus, suprascripta do(n)na Berta, abbatissa ia(m)dicti monasterii, investivit predictos iermanos et illorum heredibus vel cui dede|rint nominative de suprascripta pecia una de terra aratoria, iuris ipsius monasterii, posita in suprascripto loco Vigueria et in eius territorio, unde ipsa (m) hodie fe|cit eisdem iermanis libellum et investituram per transhactum, ut expletis viginti novem annis qui leguntur in eodem libello senper deinde in antea habeant | et detineant, ad illud fictum persolvendum quod l(egitur) in eodem libello, et faciant ipsi iermani et illorum heredes vel cui dederint de suprascripta terra quicquid voluerint et eis | fuerit oportunum, sine contradic(ione) ipsius Berte abbatisse vel sue successatrices (n), ita ut si egerint aut causaverint et tacita omni t(em)pore non perman|serit, vel si aparuerit ullum datum aut factum vel quodlibet scriptum quod ipsa in aliam partem fecisset et claruerit, aut si briga vel inten|tio eis apparuerit, sive ab harchipresbitero de Vigueria disbrigare habet ab illo sine ullo tenore et ab aliis cum racione, tunc co(m)ponere | promisit per se et sue successatrices eisdem iermanis et illorum heredibus vel cui dederint suprascripta pecia una de terra cum omni sua pertinencia | in duplum, et insuper penam librarum quinquaginta denariorum bonorum Papiensium.

(a) Segue inter erroneamente iterato.
(b) Così A.
(c) Così A.
(d) A h(e)r(e)dib(us)qui e nei casi seguenti.
(e) -o- corr. da lettera principiata, come pare.
(f) A coponat senza segno abbr. per la nasale.
(g) A s(er)vati senza segno abbr. per la nasale.
(h) A peni
(i) A argentti
(j) Scioglimento probabile, ma non si esclude la lettura Sc(ar)i
(k) -s corr. su -a
(l) Primo tratto di -u- corr. da a
(m) -a corr. da e
(n) L'ultima c corr. da x

Edizione a cura di Mirella Baretta
Codifica a cura di Baretta, Mazzoleni

Informazioni sul sito | Contatti