Lombardia Beni Culturali
88

Cartula venditionis

1178 aprile 23, ottobre 17, Pavia.

Pietro Grassus vende a Omelia, badessa del monastero di S. Maria del Senatore, quattro appezzamenti di viti e un appezzamento di terra arabile con un sedime, metà del quale il medesimo giorno la badessa gli aveva dato in permuta, dell'estensione complessiva di trentacinque pertiche, nonché i relativi diritti, nel territorio di Voghera (la terra arabile e il sedime presso la porta di S. Ilario, gli appezzamenti di vite in Campo Dolenti, intra clausum, intra clausum de Lagnis, intra clausum de Temporilibus) dichiarando di aver ricevuto quale prezzo della vendita centosettantacinque lire di denari pavesi. Il 17 ottobre successivo il predetto Pietro promette alla badessa, in persona di Ugo Advocatus, avvocato e messo del monastero suddetto, di risarcirla nel caso di eventuali rivendicazioni avanzate su tali beni da sua moglie o dai suoi eredi.

Originale, ASMi, AD, pergg., Santa Maria del Senatore, cart. 657 [A]. Regesto, Inventario (sec. XVex.), c. 67v, n. 47; altro regesto, Catalogo, IV, fasc. 86. Nel verso, di mano del sec. XIII: § Aquistum monasterii Senatoris in Viqueria; segnatura del sec. XVex. che rimanda all'Inv.: 47; altre annotazioni moderne.

Edizione: CAVAGNA SANGIULIANI, Documenti vogheresi, pp. 166-168, n. 114.
Cf. MERLO, Forme di religiosità, p. 111 (nota 100); DE ANGELIS CAPPABIANCA, Vogheria, passim.

La pergamena presenta abrasioni soprattutto nella metà inferiore e piccole rosicature sul margine destro e a destra delle sottoscrizioni notarili. Rigatura a piombo.
Riguardo al contenuto cf. anche doc. n. 87.

(SN) Anno dominice incar(nacionis) mill(esim)o cent(esim)o septuag(esim)o octavo, die d(omi)nico nono kal(endas) madii, indic(ione) undecima. In urbe Pap(ie). Petrus Grassus vendidit | do(n)ne Omelie, abbatisse monasterii Sancte Marie quod dicitur Senatoris, a parte ipsius monasterii, nominative pecias quatuor de vitibus cum areis suis | et peciam unam de terra aratoria cum uno sedimine insimul tenente, iuris sui, medietatem quarum ipsa abbatissa hodie ei dederat per co(m)mutacionem, | prout in cartula (1) inde facta continetur, que iacent in loco et fundo Vigueria et in eius territorio, et sunt ad supertotum triginta quinque pertice. Predicta pecia | de terra cum sedimine iacet (a) prope portam (b) Sancti Ylarii; coheret ei: de una parte fossatum ville, ab alia via publica, a reliquis partibus suprascriptum monasterium. Prima pecia de | vitibus iacet in Ca(m)po Dolenti; coheret ei: de duabus partibus (c) ipsum monasterium, a tercia hospitale Sancti Bovis. Secunda pecia de vitibus iacet intra clausum; coheret | ei: de duabus partibus ipsum monasterium, a tercia Cevolle, a quarta via publica. Tercia pecia iacet intra clausum de Lagnis; coheret ei: de duabus partibus via | publica, a tercia ipsum monasterium, a quarta Gualfredus de Curte. Quarta pecia iacet intra clausum de Te(m)porilibus; coheret ei de omni parte ipsum mona|sterium, sive ibi alie sint coherencie, simul cum omni honore, condicione et redditu et omnibus rebus ipsis peciis de vitibus et suprascripte pecie de terra cum suprascripto sedimine perti|nentibus, inimtegrum. Eo modo ut abhinc in antea ipsa abbatissa sueque (d) successatrices et pars suprascripti monasterii et cui dederint habeant et detineant suprascriptas pecias de vi|tibus cum areis suis et suprascriptam peciam de terra aratoria cum suprascripto (e) sedimine insimul tenente, cum omnibus suis pertinenciis, ad proprium, et faciant exinde proprietario | nomine quicquid voluerint, sine omni contradic(ione) suprascripti Petri suique heredum et cum eorum deffensione ab omni homine cum racione. Et ita ipse Petrus, per se et per suos | heredes, promisit (f) suprascripte abbatisse, a parte suprascripti monasterii, adtendere in pena dupli. Et pro hac vendicione fuit confessus suprascriptus Petrus (g) se accepisse ab eadem | abbatissa, a parte suprascripti monasterii, centum septuaginta quinque libras denariorum bonorum Pap(iensium); et iuravit suprascriptus Petrus, manu sua propria ad sancta Dei evvangelia, adversus | suprascriptam abbatissam, quod medietatem de suprascriptis peciis de vitibus et suprascripta pecia de terra et suprascripto sedimine, quam non tenebat ex parte suprascripti monasterii, per allodium, se sciente, | detinebat quando ei suprascriptam cartulam faciebat, et de ipsa et de reliqua medietate, quam suprascripta abbatissa ei per conmutacionem dedit (h), cartula, scripcio, tradicio, obligacio, investitura, reffutacio vel aliqua alia securitas, se sciente, in (i) | alia parte facta non est que noceat ipsi abbatisse nec suis successatricibus nec parti suprascripti monasterii neque cui dederint ; et abhinc in antea non | habet exinde agere nec causari nec contradicere nec guerriare nec placitare adversus ipsam abbatissam nec suas successatrices nec partem suprascripti monasterii, | per se neque per suam submissam personam; et si briga vel contencio eis exinde apparuerit, in auctoritate et deffensione eis stare habet cum racione. Hec ita vera sunt et adtendere | et observare habet ipse Petrus bona fide sine fraude, se sciente, si Deus illum adiuvet et illa sancta Dei evvangelia.
§ Prenominatus Petrus hanc cartulam fieri rogavit ut supra.
Interfuer(unt) Allo de Clavica, Opizo Sachetus, Emblavatus de Clavica, pares curie, necnon Bignotus Capellus, B(re)gundius de Becaria, Ca(m)panese de Becaria, Sirus Salaris et Caracosa | Sartor testes (j).
§ Eodem anno, die martis sexto decimo kal(endas) novembris, indic(ione) undecima. Predictus Petrus promisit suprascripte abbatisse, a parte suprascripti monaste|rii, per Ugonem Advocatum, qui est advocatus ipsius monasterii, missum ipsius abbatisse, quod si de suprascriptis peciis de vitibus et terra et sedimine (k) briga vel contencio ipsi abbatisse aut | suis successatricibus vel parti ipsius monasterii aut cui dederint apparuerit ex parte uxoris ipsius Petri vel sui heredum, et da(m)pnum inde habuerint, ipse restaura|bit eis ipsum da(m)pnum. Unde obligavit ei pro pignore, per suprascriptum missum suum, tantum de sua sub(stanci)a mobili vel inmobili ubicu(m)que inveniri potuerit et ei suisque suc|cessatricibus et parti suprascripti monasterii et cui dederint magis placuerit, quod bene valeat ipsum da(m)pnum in duplum.
Interfuerunt Ubertus, filius quondam Alberti de ser Guizolo, Guido Rotundus et Clementus de Turre testes.
(SN) Ego Mignonus sacri palacii notarius interfui, tradidi et s(ub)s(crips)i.
(SN) Ego Allevatus sacri palacii notarius iussu suprascripti Mignoni hanc cartulam scripsi.

(a) A cet (-et nota tironiana).
(b) <ia>cet (-et nota tironiana) p(ro)pe porta(m) su rasura.
(c) A om. partibus
(d) -e- corr. da i, come pare.
(e) s(upra)s(cript)o su rasura.
(f) -it corr. da er
(g) A fuit co(n)fessa s(upra)s(crip)ta abbatissa
(h) d(e) ip(s)a - dedit nell'interlineo, con segno di richiamo.
(i) sciente, in su rasura; segue i espunta in principio del rigo seguente.
(j) Sartor testes aggiunto in fine del rigo, preceduto da segno di paragrafo.
(k) peciis - sedimine su rasura.

(1) Doc. 86.

Edizione a cura di Baretta, Vandone
Codifica a cura di Baretta, Mazzoleni

Informazioni sul sito | Contatti