Lombardia Beni Culturali
71

Cartula venditionis

1174 aprile 11, Olezole.

Lanfranco Caronus del fu Ottone e Pietro suo figlio, quest'ultimo col consenso del padre, ambedue di legge longobarda, vendono a Bernardo Gerla tutta la parte dei beni allodiali che possedevano sul Ticino, nella località e nel territorio di Olezola, nonché la loro parte, costituita da un sedicesimo, del mulino, dell'honor castri et ville e dell'avvocazia sulla chiesa, eccettuati un appezzamento di terra ultra Cesa e due vigne ad Albara e ad Novelli, così come Lanfranco li aveva acquistati dai de la Cruce: e ciò in seguito all'accordo intervenuto tra Bernardo e l'abate di S. Pietro in Ciel d'Oro. I predetti padre e figlio dichiarano di aver ricevuto da Bernardo quaranta lire di denari pavesi; inoltre Maria, moglie di Pietro, rinunzia al diritto di ipoteca su tutto quanto è oggetto della presente vendita.

Originale, AOSM, cart. T [A]. Regesto Comi, ivi, (Registro della cart. T), cc. 5r-5v, n. 59. Nel verso di A, di mano dello stesso notaio: Aquistum d(omi)ni Bernardi Gerle de rebus Olezole; altre annotazioni di epoca moderna tra cui, di mano settecentesca: Nichil ad monasterium; di mano Comi segnatura 59; di mano ottocentesca segnatura 59 seguita da breve regesto.

La pergamena presenta macchie diffuse dovute all'umidità, soprattutto nella parte superiore, e un piccolo foro, in alto, lungo un'antica piegatura; sul lato sinistro compaiono due rosicature, una delle quali interessa anche la scrittura. Al centro della pergamena piegata in due è stato praticato il foro di filza.
Il rogatario, che omette la completio, va identificato sulla base del signum iniziale e della grafia con il notaio Vasallus (cf. doc. 1161 gennaio 30, Pavia, in ASMi, FR p.a., cart. 6158). Il dettato è ricco di volgarismi.
Intorno al contenuto e ai rapporti tra il monastero e Bernardo Gerla cf. doc. n. 69.

(SN) Anno dominice incarn(ationi)s mill(esim)o cent(esim)o septuag(esim)o quarto, umdecimus mensis aprilis, indic(tione) septima. Lanfrancus Caronus, filius quondam Otto|nis, et Petrus filius eius, consensu ipsis genitoris sui, qui profesi sunt ex nacione eorum lege viv(er)e Longobardorum, vendiderunt d(omi)no | Bernardo Gerle nominative eorum integram porcionem de cu(n)tis casis, sediminibus, vitibus, silvis, ierbis, pratis, bosschis cum illorum areis, terris ara|bilibus et omnibus rebus iuris eorum positis super fluvium Ticini, in loco et fundo Olezole et in toto teritorio ipsis loci, et eorum integra | pars de molino et de honore castri et ville et de avogadrie eccl(esi)e, que est sestadecima pars, simul cum placitis, destretis, albergariis,| condicionibus, reditibus et omnibus honoribus qui dici vel nominari possunt s(upra)s(crip)tis rebus omnibus pertinentibus inintegrum, ecepto peciis duabus de vitibus et pecia una de | terra que est ultra Cesa, prima pecia de vinea est ad Albara, alia est ad Novelli, siculi ipse Lanfrancus aquistavit ab illorum de | la Cruce (1), et hoc fuit post conventum quod fecit d(omi)nus Bernardus cum abato Sancti Petri Celum Aurei (2); eo m(od)o ut a presenti die in antea ipse d(omi)nus | Bernardus suique heredes et cui dederint h(abe)ant et detineant s(upra)s(crip)tis rebus omnibus simul cum accessionibus et ingressibus et universis earum pertinenciis, et faciant | exinde iure proprietario nomine quicquid voluerint sine contradic(tione) s(upra)s(crip)torum patris et filii suorumque heredum et cum eorum defensione ab homni | nomine cum racione (a) pena dupli. Et insuper Maria uxor s(upra)s(crip)ti Petri, ipso viro suo ei consenciente, per consensu s(upra)s(crip)ti genitoris sui, intero|gacione et asensu Alberti fratris eius et Henrici consangineum eius, adversus d(omi)num Bernardum renunciavit iuri ipothecarum quod ipsa habebat |[i]n s(upra)s(crip)tis rebus omnibus; eo modo quod ipsa Maria suique heredes adversus s(upra)s(crip)tum d(omi)num Bernardum suique heredes et cui dederint taciti et contep|ti exinde perman(er)e debent in pena dupli. Et pro hac vendicione fuerunt confesi s(upra)s(crip)ti pater et filius se accepise ab eodem d(omi)no Bernardo | libras quadraginta denariorum bonorum Papiensium. Actum s(upra)s(crip)ti loci Olezole. Feliciter.
Signa + + manuum s(upra)s(crip)torum patris et filii qui hanc cartulam vendicionis fieri rogaverunt et s(upra)s(crip)tum precium acceperunt ut supra.
Signum (b) + manus s(upra)s(crip)te Marie que s(upra)s(crip)tam refutacionem fecit ut supra.
Signa + + + + manuum A(m)broxii, Iohannis Nasi, Alberti atque Oliverii testium.
Ibi loci, presencia s(upra)s(crip)torum testium, iuravit s(upra)s(crip)tus Petrus, per se et per parabolam s(upra)s(crip)ti Lanfranci genitoris sui et Marie coniug(is) sua, eis pre|sentibus, manu sua propria ad sancta Dei evangelia, nominative de s(upra)s(crip)tis rebus omnibus cum omnibus earum pertinenciis unde ipsi pater et fili; fecerunt | hodie s(upra)s(crip)tam cartulam vendicionis per transactum in eu(n)dem Bernardum, tunc quando ipsam cartam faciebant per alodium detinebant, cartula, | scricio, tradicio, investitura vel ulla alia securitas exinde in aliam partem facta non est que noceat eidem d(omi)no Bernardo | vel eius heredibus et cui dederint, et si briga vel intencio aliqua exinde eis aparuerit ab aliqua persona in aliquo t(em)pore in parte | vel in toto de s(upra)s(crip)tis rebus omnibus eidem d(omi)no Bernardo vel eius heredibus et cui dederint in defensione et in disbrigamento eis stare habent | ab omni persone cum racione, et ab hac bora in antea exinde hag(er)e nec causare nec placitare habent ipsi pater et filius per se | nec per eorum submisas personas eidem d(omi)no Bernardo vel eius heredibus et cui dederint. Hec omnia s(upra)s(crip)ta vera sunt et adtend(er)e et ob|servare habent s(upra)s(crip)ti pater et filius et iugales eis sientibus, si Deus illos adiuvet et illa sancta Dei evangelia (c).


(a) Si sottintenda in
(b) -u- corr. da a
(c) Manca la completio (cf. nota introduttiva).

(1) Non si è reperito il doc. relativo.

(2> Non si è reperito il doc. relativo, ma cf. doc. n. 69.

Edizione a cura di Maria Antonietta Casagrande Mazzoli
Codifica a cura di Gianluca Vandone

Informazioni sul sito | Contatti