Lombardia Beni Culturali
157

Cartula iudicati

1023 febbraio 23, Cremona.

Benedetto qui et Giovanni, suddiacono della Chiesa cremonese e figlio del defunto Gunzo, di legge longobarda, dona a Landolfo, vescovo di Cremona, tutti i beni che egli ha nel territorio della curtis di Grontardo e nelle località di Laco Martini, Silvella Ruvinata e Ponte Ariberti, a patto di esserne reinvestito da parte del vescovo dietro corresponsione del canone annuo di tre denari milanesi, da pagare il giorno di san Martino.

Copia autentica inizio sec. XIII, BSCr, LC, Codice Sicardo, p. 216, n. 156 [B]. Regesto sec. XVIII, Bonafossa, p. 49. Copia sec. XIX, Cereda, sc. 1, sec. XI, n. 39 (trascrizione di mano di Odoardo Ferragni). Regesto sec. XIX, Ferragni, n. 147.
B è così autenticata: (SN) Ego Gyrardus notarius huius exemplar vidi et hoc scripsi et subscripsi.
Nel margine esterno, di mano del sec. XVII: XLV.

Edizione: Falconi, I, p. 383, n. 146.
Regesto: Astegiano, I, p. 61, n. 44; Savio, p. 42.

Il documento è datato secondo lo stile della natività o dell'incarnazione pisana, come già notato da Falconi; inoltre è da notare che correva l'anno X, non IX, del regno di Enrico II, incoronato il 14 febbraio del 1014.
Il titolo che precede il documento è in inchiostro rosso.
Il documento è piuttosto scorretto.

De eodem
Anni dominice incarnationis millesimo vigesimo tertio, Henricus vero imperator, anno imperii eius nono, septi|mo kalendas martias, indictione sexta. Ego Benedictus qui et Iohannes, subdiaconus de ordine Sancte Cremonensis | Ecclesie et filius condam Gunzoni, qui professo sum ex natione mea lege vivere Langobardorum, | presens presentibus dixi: Vita et mors in manu Dei est, melius est enim homini (a) metu mortis vivere quam spe viven|di morte subitanea prevenire ut pius (b). Et manifestus sum ego q(ui) s(upra) Benedictus subdiaconus, | ego cunctis et omnibus rebus territoriis illis iuris mei quam habere vel possidere viso sum in locis et fun|dis curte q(ui) dicitur Guntardi et in Laco Martini q(ue) et (c) in Silvella Ruvinada seu in Pon|te Ariberti, omnia et ex omnibus inintegrum, volo et statuo seu iudico et per hunc meum test(amentu)m | confirmo, eo ordine sicut hic subter instituo, ut, si domnus Landulfus, pontifex episcopio | Sancte predicte Cremonensis Ecclesie, vel suis successoribus tuller(in)t mihi benefitium illum pro suprascript(i)s do(m)nus | Landulfus episcopus me investivit de pars prefate canonice, faciam ego de predictis casis | et rebus omnibus que supra l(eguntur) iure proprietario nomine quicquid voluero. Et si prenominatus do(m)nus Landulfus | episcopus vel sui successoribus ia(m) dictum benefitium diebus vite meæ mihi h(aber)e consenser(in)t, deveni|ant post meum decessum predictis casis et omnibus rebus, que supra l(eguntur), in iure et potestatem predicti | episcopio et faciat exinde pars predicti episcopii post meum decessum, eo ordine sicut supra legitur, sine omni | mea et heredibus meis contraditione iure proprietario nomine, faciendum quicquid voluerit. Et propter | fruges et redditum quod ego teneo diebus vite mee pro predictis rebus dare debeo in omni fe|stivitate sancti Martini denarii boni Mediolanenses tres, dati ipsi denarii a misso |(p. 219) predicto episcopio permaneant per meo misso. Qui (d) ita decrevit mea voluntas. Et pro hono|re subdiaconati meo nec mihi liceat ullo tempore nolle quod volui, sed quod a me se|mel factum vel conscriptum est sub ius iurandum inviolabiliter conservare promitto cum | stipulatione subnixa.Actum in predicta civitate Cremona, feliciter. Unde due car(tule)| iudicati uno tenore scripte sunt. (S) Ego Benedictus qui et Iohannes subdiaconus in ha(n)c car(tulam) iudi|cati a me facta subscripsi. Signum ++ manibus Bonaldi et Alberti, legem viventes Romana | testes. Signum +++ manibus Amizoni et Benedicti qui et Vuilielmi testes.
(SN) Ego Petrus notarius scripsi, post tradita co(m)plevi et dedi.


(a) -i finale corretta su -e
(b) Così B che omette sicuramente alcune parole; cf. arenga del documento datato 1023 maggio 13, di cui al Codice Sicardo, n. 160.
(c) Così B.
(d) Così B per quia

Edizione a cura di Valeria Leoni
Codifica a cura di Valeria Leoni

Informazioni sul sito | Contatti