Lombardia Beni Culturali
28

Cartula venditionis

1133 ottobre, Pieranica.

I coniugi Lanterio Passaguerra e Ottabella, entrambi di legge longobarda, vendono al monaco Ugo, messo del monastero di S. Pietro in Cerreto, tutti i loro beni in quella curtis al prezzo di dodici soldi e un denaro d'argento.

Copia autentica in registro del 1284 da c.a. del 1257, BCLo, Liber iurium, c. 52r [D].
Il gruppo di documenti di cui D fa parte č cosė autenticato a c. 60v: EGO Bregondius Rufinus, notarius et missus regis (rgis nel testo) , autenticum huius exempli vidi et legi et sic in eo continebatur ut in hoc legitur exemplo preter litteras plus minusve et hoc exemplum exemplavi et me subscripsi, parabola et precepto michi dato per dominum Azonem de Pirovano, potestatem Laude, MCCLVII, die dominico XV die aprilis, inditione XV, presentibus domino Sozone de Vistarino, Petro Codecasa, Montenario Nigro et Bertramo de Salarano, civibus Laude, testibus rogatis. (SN) EGO Anselmus de Mellese, notarius imperialis, predicta omnia instrumenta et scripturas monasterii predicti de Cereto, prout sunt, ab autentico eorum per dictum Bregondium Rufinum notarium exemplata in duobus quaternis comunis Laude, vidi et legi et, precepto domini Loth de Aleis de Florentia, militis et doctoris legum, potestatis Laude, in hoc registro registravi et me subscripsi.

Edizione: VIGNATI, Codice diplomatico, I, n. 93 (con data 3 ottobre 1130); GROSSI, Il Liber iurium, n. 84.

D fa parte di un gruppo di cinquanta documenti che abbracciano un arco cronologico che va dal 1084 circa al 1223 e pervenuti attraverso il Liber iurium del comune di Lodi (ed. GROSSI, Il Liber iurium, nn. 65-114 e app. n. 1): essi derivano da un perduto cartulario del monastero del Cerreto attraverso due 'quaterni comunis Laude' redatti da Bregondius Rufinus nel 1257, anch'essi perduti ma trascritti nel Liber iurium da Anselmo de Mellese nel 1284 (cfr. ibidem, in particolare pp. X, XXXI, XLI). Tale gruppo costituisce un blocco tematico che riguarda i beni del monastero cerretano situati nel territorio al confine tra Lodi e Crema: le ragioni dell'inserimento di tali documenti nel Liber iurium vanno ricercate nella protezione accordata dal comune di Lodi al monastero nel 1233 dietro sollecitazione di Gregorio IX (ibidem, app. n. 1), anch'essa un tempo contenuta nel Liber iurium, in carte oggi perdute, e nel tentativo condotto dal comune di Lodi di avanzare pretese in materia di dazi e tributi sui beni situati in quella particolare area (cfr. ibidem, pp. XLI-XLIII).
D č preceduta dalla seguente rubrica: Carta Lanterii Passaguerre et uxoris eius. A questo documento va riferita inoltre la rubrica che precede il n. 6: Carta (cosė per carte) de acquistis castri et ville Cereti a dominis quorum erat cum honoribus et districtis et sediminibus et ceteris huiusmodi optime notate, che riguarda in blocco i nn. 6-9, 11-14, 17, 18, 20-26, 28.
Indizione romana secondo l'uso cremasco.

§ ANNO ab incarnatione domini nostri Iesu Christi M°C°XXX° tercio, mense octubri, inditione undecima. Constat nos Lanterium Pizaguerram et Ottabellam, iugales, qui professi sumus lege vivere Longobardorum, et michi suprascripte Ott[abel]le consentiente suprascripto Lanterio mondoaldo meo, una cum noticia de propinquis meis, hii sunt Ger[efa, fra]ter meus, et Basianus, nepos meus, in quorum presentia vel testium certam facio manifestationem me nullam pati violentiam a quoppiam homine, nisi mea bona voluntate, hanc cartulam visa sum facere et comuniter accepisse, sicut in presentia testium manifesti sumus quod accepimus, a parte ecclesie Sancti Petri de Cereto et per dominum Ugonem monacum, missum ecclesie, argenti denariorum bonorum Mediol(anensium) duodecim solidos et unum denarium [fi]nito pretio sicuti conventum pro omnibus rebus (a) territoriis quas habere visi sumus in curte Cereto comunibus et divisis, pascuis, silvis, terris arabilibus et inarabilibus, pratis, molendinis, piscationibus, cultis et incultis, usibus aquarum et servitutibus prediorum urbanorum atque rusticorum, omnia ex omnibus in integrum, tam in castrum quam extra castrum, quicquid pertinere nobis videtur in ipsa curte Cereto. Quas autem suprascriptas res, una cum accessionibus et ingressionibus et iuris (b) suis in integrum a presenti die pro suprascripto pretio iure proprietario nos suprascripti Lanterius et Ottabella vendimus, tradimus suprascripte ecclesie Sancti Petri et tibi domino Ugoni, misso ecclesie, et facias exinde tu et fratres ecclesie tam presentes quam futuri aut cui vos dederitis quicquid facere volueritis, sine omni nostra suprascriptorum Lanterii et Ottabelle et nostrorum heredum contraditione. Quidem spondemus atque promittimus nos suprascripti Lanterius et Ottabella cum nostris heredibus suprascripte ecclesie Sancti Petri de Cereto et tibi domino Ugoni et tuis fratribus, tam presentibus quam futuris, aut cui vos dederitis suprascriptam venditionem ab omni homine (c) defensare, et si defendere non potuerimus aut si contra hanc cartulam agere vel causare quesierimus vel si apparuerit ullum datum aut factum quod in aliam partem fecissemus, tunc in duplum vobis restituamus sicut pro tempore fuerit meliorata aut valuerit sub estimatione in consimili loco. Et insuper nos Lanterius et Ottabella promittimus cum nostris heredibus ecclesie prefate Sancti Petri et tibi domino Ugoni et tuis fratribus tam presentibus quam futuris permanere taciti et contenti de omnibus querimoniis et querelis quas habemus ad querendum adversus vos et adversus prefatam ecclesiam, et si taciti omni tempore non permanserimus, tunc in duplum querimoniam restituamus et hec cartula in suo vigore permaneat. Actum in loco Pilaranica. + manum suprascriptorum Lanterii et Ottabelle, qui hanc cartulam fieri rogaverunt. + manum Garefe et Basiani propinquorum qui ibi fuerunt. + manum Lafranchi Vicecontis et Antonii et Viscardi de Caravagio et Alberti de Limitho, rogatorum testium. Ego Uguenzo, qui (c) dicor Iudex, rogatus hanc cartulam scripsi.


(a) Ripetuto.
(b) Cosė D.
(c) Om. D.

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi

Informazioni sul sito | Contatti