Lombardia Beni Culturali
54

Carta libelli

1135 ottobre, Milano.

Frogerio detto Bonamanus, di Milano, dà a titolo di livello ventinovennale e successivamente perpetuo ad Alberto Gatus, di Milano, che agisce a nome del monastero di Chiaravalle, tutti i beni in Rovenianum, vicino a Bagnolo e a Nosedo e nei rispettivi territori, che Frogerio comprò da Anselmo detto Croto de la Pissina, di Milano, nonché la decima gravante sui beni, di proprietà di S. ****, che Frogerio tiene a titolo di livello, con l'obbligo di pagare a s. Martino il fitto annuo di un denaro d'argento e una candela. Alberto, a nome del monastero, dà a Frogerio per i suddetti beni e la decima quarantaquattro lire di denari milanesi d'argento. Inoltre, Frogerio dà guadia ad Alberto che farà dispiliare i suddetti beni, stabilendo come fideiussore Arderico Gastoldo.

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 554, n. 52 [A]. Copia del principio del sec. XIX, BNBMi, Mss. Bonomi, AE XV, 20, pp. 172-179, n. 60 [B]. Regesto, ASMi, Catalogo delle pergamene, vol. III, fasc. 53. Sul verso, di mano coeva X: § Carta vendicionis, quam fecit monasterio Frogerius qui dicitur Bonamanus de decima et rebus et terris, quas ipse | habebat in territorio loci Revaniono, prope Baniollum, facta .MCXXXV.; altra mano coeva: Libellum fecit Frogerius Bonamanus de rebus terri[toriis [.............] Rovenia]no et de decima ipsarum rerum; altra mano coeva, in parte sovrapposta, in un riquadro, cancellato a inchiostro: [.X. de Baniolo [.....................]]; segnatura Bonomi: 52. MCXXXV; altre mani e segnature archivistiche moderne e recenti: 1135. B ripetuto X. Anno 1135 ottobre, indizione 14a.

Cf. G. GIULINI, Memorie, III, p. 243.

Pergamena di mm. 179 x 348/274 in discreto stato di conservazione.

(ST) Anno dominice incarnationis milleximo centesimo trigesimo quinto, mense octubris, indictione quartadecima. Placuit atque convenit inter Frogerium qui dicitur Bonamanus, de civitate Mediolani, nec non et inter Albertum Gatum, de suprascripta civitate, ut in Dei (a) debeat dare ipse | Frogerius, sicut ad (b) presenti dedit, suprascripto Alberto, ad partem et ad utilitatem ecclesie et monasterii (c) Sancte Dei Genetricis Marie, quod est constructum in loco Roveniano, prope locum (d) Baniolli, et dicitur monesterius de Cleravale, ad habendum et tenendum | seu censum reddendum, libellario nomine, usque ad annos viginti et novem expletos, deinde in antea, usque in perpetuum, id est omnes res territorias illas, quas ipse Frogerius emit ab Anselmo qui dicitur Croto de la Pissina, de suprascripta civitate, in loco et fundo Ro|veniano, prope Baniolum et Nozeda, et in eorum territoriis, et decima ipsarum rerum, iuris Sancti (e) et libellaria ipsius Frogerii, omnia et in omnibus, sicut suprascripte res et ipsa decimam (b) ipsarum rerum invente fuerint, et ipse a suprascripto Anselmo emit, in integrum; ea ratione | uti, amodo in antea, usque in suprascripto constituto (f), habere et tenere debeat ipse Albertus, ad partem et ad utilitatem suprascripti monasterii (c) et successorum priori[s i]psius monasterii (c) et cui ipsi dederint, ad utilitatem ipsius monasterii, suprascriptas res omnes, qualiter superius legitur, in integrum, et | decima ipsarum rerum, et facere exinde, tam superioribus quam inferioribus seu cum finibus et accessionibus suis, in integrum, libellario nomine, quicquid ei utile fuerit, ita tamen ut aput eos non peiorentur; et persolvere exinde debeat ipse Albertus suprascripto | Frogerio censum singulis annis, usque in suprascripto constituto, per omnem festum sancti Martini argenti denariorum bonorum denarium unum et candellam unam. Et promissit ipse Frogerius, una cum suis heredibus, iamdictas res omnes et decimam ipsarum rerum, sicut superius legitur, | defendere et guarentare ab omni homine, cum ussu et ratione, secundum morem libellarie, ut venditor emptori, eidem Alberto, ad partem et ad utilitatem ipsius monasterii (c) et cui pars ipsius monasterii dederit; et quod, amodo in antea, non habet ipse Frogerius | nec eius heredes nec eius sumissa persona agere nec causari de suprascriptis rebus et decima neque de suprascripto ficto, quod legitur in suprascripto libello, in parte neque in toto, contra suprascriptum monasterium nec contra cui ipse monasterius dederit. Et pro suprascriptis omnibus rebus territoriis | et decima ipsarum rerum accepit ipse Frogerius a suprascripto Alberto, ad partem suprascripti (g) monasterii, argenti denariorum bonorum Mediolanensium libras quadraginta et quattuor (h). Allia superinpossita inter eos exinde non fiat. Penam vero inter se | possuerunt ut quis ex ipsis vel eorum heredibus se de hac convenientia libelli removere presumpserit, et non permanserit in his omnibus, ut supra legitur, in integrum, tunc componat illa pars, que hoc non servit (b), parti fidem servanti, pene nomine, | argenti denariorum bonorum Mediolanensium libras octuaginta et octo, et insuper in eadem convenientia libelli permaneat. Quia sic inter eos convenit. Actum suprascripta civitate.
Signum + ******* manus suprascripti Frogerii, qui hanc libelli cartam ut supra fieri rogavit.
Signa +++ (i) manuum Goslini Pagani et Bruzadi Gastoldi et Arderci Gastoldi et Petri de Barzago, testium.
Ibique statim, presentibus ipsis testibus, dedit guadiam ipse Frogerius suprascripto Alberto, ad utilitatem ipsius monasterii, quod si suprascripte res sunt in allia parte invasate aut pingnori obligate, in toto vel in parte, quod | habet dispiliare et disvasare et ab omni homine defensare, cum ussu et ratione, ut superius legitur; et ita possuit exinde fideiussorem (l) suprascriptum Ardericum Gastoldum in suprascripta pena.
(ST) Ego Martinus iudex ac notarius scripsi et interfui post traditam complevi et dedi.


(a) A omette nomine.
(b) Così A.
(c) monasterii con -a- nell'interlinea in conispondenza di -e- forse espunta.
(d) -u- corretta su -a.
(e) Sancti nell'interlinea; A omette l'intitolazione del santo.
(f) constituto nell'interlinea.
(g) suprascripti nell'interlinea.
(h) quattuor con -t- nell'interlinea.
(i) Così, senza corrispondenza fra il numero delle croci e quello dei nomi.
(l) fideiussorem nell'interlinea.

Edizione a cura di Anna Maria Rapetti
Codifica a cura di Gianmarco Cossandi

Informazioni sul sito | Contatti