Codice diplomatico della Lombardia medievale
(secoli VIII - XII)

(ST) Anno dominice incarnacionis milleximo centeximo quinquageximo octavo, mense augusti, indicione sexta. Ego in Dei nomine Suzo qui dicor de la Porta de civitate Mediolani, qui professus sum lege vivere Longobardorum, presens presentibus dixi: Vita et mors in manu Dei est: me|[lius est homini metu mortis vivere quam] spe vivendi ad mortem subitaneam pervenire. Et ideo ego qui supra Suzo [volo et iudico seu per hoc meum] inviolabile iudicatum confirmo ut statim post meum decessum habeat ecclesia et canonica Sancti Laurentii constructa foris non longe a | civitate Mediolani, in burgo Porte Ticinensis, de meis rebus usque ad argen(ti) denariorum bonorum Mediol(anensium) libras centum [quinquaginta ad dandum in terra ad partem suprascripte ecclesie], ita tamen ut, ultra septem canonicos qui modo sunt in suprascripta ecclesia, octavus ibi ordinetur et sit usque in perpetuum, et insuper |[fatiant] canonici suprascripte ecclesie Sancti Laurentii qui pro tempore fuerint omni anno fictum solidos triginta tres primicerio [presbiterorum Mediolanensium, et ipse primicerius qui pro tempore fuerit cum toto clero sue ferule Mediolani fatiant annuale meum] sicut fatiunt alia annualia, et habeat quisque presbiter et | clericus sue ferule quisque in ipso annuale denarios duos omni anno. Item volo et iudico ut in festivitate sancti Georgii [omni anno fatiant suprascripti canonici Sancti Laurentii] annuale patri meo cum presbitero Sancti Systi et presbitero Sancti Viti, et dent ipsi canonici Sancti Laurentii suprascriptis duobus | presbiteris Sancti Systi et Sancti Viti binos denarios et singulas candelas [per unum et] clericis eorum [singulis singulos denarios et singulas candelas. Item volo et iudico ut in] festo sancti Viti omni anno fatiant suprascripti canonici Sancti Laurentii cum suprascriptis sacerdotibus Sancti Systi et Sancti Viti et singulis eorum | clericis annuale matris mee et accipiant ut supra presbiteri binos denarios et singulas candelas et clerici [eorum singuli denarios singulos et candelas singulas]; iamdicte centum libre denariorum que supra leguntur deputarentur pro octavo canonico adibendo; quinqua|ginta vero libre suprascripte deputentur suprascriptis tribus annualibus [fatiendis]. Insuper volo et ordino ut suprascripta canonica Sancti Laurentii habeat post meum obitum de meis bonis argen(ti) denariorum bonorum Mediol(anensium) libras sex que dentur in tres modios fictum omni anno ad partem | suprascripte ecclesie Sancti Laurentii, et fatiant omni anno annuale meum prefati canonici Sancti Laurentii et quondam coniugis mee. Item volo et ordino ut post meum decessum habeat monasterium de Fonteglo de meis bonis argen(ti) denariorum bonorum Mediol(anensium) libras triginta et modios tres fictum et solidos | quindecim fictum omni anno, que habere visus sum in loco et fundo Trinate, ita vero ut filia mea monaca de suprascripto monasterio habeat omni anno usufructum suprascriptarum omnium rerum de Trinate et de suprascriptis libris triginta dum advixerit. Rursum volo et ordino ut suprascripta canonica Sancti Laurentii | habeat illos modios quatuor fictum cum omnibus rebus unde fiunt, que michi pertinent in loco et fundo Samarate, que dantur per Guilielmum [Panellum][modios tres] et per Segafenum modium unum. Item volo et iudico ut hospitale Sancti Vicentii habeat post meum obitum totam illam terram quam habere | videor in Bativacha et territorio, excepto illum zerbum et pratum que se con[tinent cum][ecclesia Sancti Salvatoris,][que zerbum et pratum debent esse suprascripte ecclesie Sancti Salvatoris,][et sic volo et iudico]. Item volo et iudico ut ecclesia Sancti Systi de civitate Mediolani habeat de meis bonis post meum obitum | argen(ti) denariorum bonorum Mediol(anensium) libras septem, ita tamen ut si amodo suprascripta ecclesia fuerit laborata aliquo tempore, sint errogati [in suprascripto labore. Item labor][ecclesie Sancti Laurentii][habeat] libras quinque denariorum bonorum Mediol(anensium) post meum obitum, et labor ecclesie Sancti Eustorgii libras quinque. Insuper volo et iudico | tribus presbiteris Sancti Laurentii et presbitero Sancti Systi et presbitero Anselmo Sancte Euphomie et presbitero Sancti Quirici de Trinate pro unoquoque [solidos viginti][post] meum obitum. Ghezallo cum fratribus suis libras viginti. Arnaldo de la Porta patruo eorum libras viginti, et libras viginti volo ut dentur | pauperibus in obsequio meo preter ea que infirmis errogabuntur. Et Iohannem servum meum liberum esse statuo cum omni suo peculio, [et insuper habeat][de meis bonis] libras octo denariorum. Et Oto Ferrarius habeat insuper de meis bonis libras quinque. Amizo de la Porta solidos viginti. Et hoc | volo et ordino ut Galdinus frater meus habeat omnes casas et curtes et areas earum ubi habitare videor in integrum, et meam [partem turris de Mediolano et omnes res territorias], quas habere visus sum in loco et fundo Cazano et vineam meam de loco Ugloe, que fuit (a) terre de Vectabia ita vero | ut ipse Galdinus det Palatie sorori mee libras duodecim denariorum, eo tenore si ipsa Palatia excuserit me Suzum [de omnibus illis fideiussoriis in quibus sum pro ea aut pro filio suo; et si non traxerit me Suzum de] suprascripta fideiussoria, tunc ipse Galdinus solvat suprascriptam fideiussoriam, et | si aliquid remanet ab ipsa fideiussoria det suprascripte Palatie. Item volo ut Columba monacha filia suprascripti Galdini fratris [mei][habeat denariorum][libras septem].[Ari]aldo de Cazano massario meo (b) boves meos (c) iudico. Guilielmo Panello massario meo solidos quadraginta [et]|[dimidium]. De omnibus meis bonis mobilibus et inmobilibus, propriis et libellariis et in Mediolano et foris, tam iudicatis quam non iudicatis, volo et ordino ut sint errogatarii Corvus presbiter ac prepositus ecclesie et canonice Sancti Laurentii et Vivianus presbiter ipsius ecclesie | et prefatus Arnaldus de la Porta, idest habeant plenam potestatem exsolvendi et excutiendi et gubernandi [et ad efectum ducendi omnia a me disposita. Et] insuper si aliquid superfuerit de meis bonis a suprascriptis iudicatis habeant potestatem disponendi et ordinandi pro | anima mea ubi melius secundum Deum aparuerit; et de residuo volo insuper ut habeat iamdictus Arnaldus de la Porta solidos viginti. Quia sic decrevit mea bona voluntas. Actum suprascripta civitate.
Signum + manus suprascripti Suzii qui hanc cartam ut supra fieri rogavit.
Interfuerunt suprascriptus [Arn]aldus et Gezo et Goticinus germani et Bonus et Iohannes fratres, testes.
Preterea, suprascriptis omnibus peractis, dixit et ordinavit idem Suzo ut filia sua habeat de supelectili [et cibariis que sunt in domo sua victum] competentem et que sibi ad cotidianum usum fuerint necessaria, et quod superabundat suprascripti rogatarii cum | conscillo ipsius filie sue disponant pro anima sua et tribuant secundum quod eis visum fuerit melius.
(SM) Ego Gregorius iudex interfui et rogatus subscripsi.
(ST) Ego Ardericus iudex scripsi.

(a) fuit nell'interlinea.
(b) meo nell'interlinea, corretto su suo.
(c) meos su rasura.

Edizione a cura di Maria Franca Baroni
Codifica a cura di Valeria Leoni