Lombardia Beni Culturali
1

Privilegium archiepiscopi

1139 settembre 28, Milano, in palatio.

Robaldo arcivescovo di Milano concede il governo del monastero di S. Maria detto ad Fonticulum a Bontà nominata badessa e prende sotto la sua protezione il monastero con l'obbligo perpetuo da parte dello stesso di consegnare ogni anno in subiectionis signum quattro libbre di cera lavorata.

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 527, fasc. 239a, s. n. [A]. Copia della fine del sec. XVIII, BAMi, G. C. Della Croce, Cod. dipl. Mediol. ..., I 7, c. 105, 'ex auth. in archivio monast. Veterum Mediol, Allegranza, Ms. transunto, etc.', [C]. Regesto settecentesco, ASMi, FR p.a., cart. 2103, su camicia cartacea, con data 1139 ottobre 4. Regesto ibid., Catalogo delle pergamene ..., vol. IV, fasc. 89. Citato in ASMi, F. Autografi, Arcivescovi, cart. 15. Sul verso, di mano del sec. XIV: Primum privilegium de Fontegio. Regesto tardo; annotazione a matita di mano moderna.

Ed.: G. GIULINI, Memorie ..., ed. II, VII, p. 99, da cui copia in G.C. Della Croce, Cod. dipl. Mediol. ..., I 7, c. 103, con data settembre 22.
Reg.: G. GIULINI, Memorie ..., ed. II, III, p. 282; F. SAVIO, Gli antichi vescovi ..., La Lombardia, parte I, Milano, p. 494, dal Giulini.

Pergamena di mm. 448/436 x 460, con lacerazioni in corrispondenza delle piegature.
Ritengo che il Della Croce abbia effettuato una copia direttamente (c. 103) dall'edizione del Giulini, in quanto c'è la stessa indicazione di lacerazione (Actum ... in) e le sottoscrizioni sono disposte nello stesso ordine.

+ R(obaldus) Dei gratia Sancte Mediolanensis Ecclesie archiepiscopus dillecte in Cristo filie Bonitati abbatisse monasterii (a) ecclesie Sancte Marie que dicitur ad Fonticulum noviter hedificati et eius | sororibus tam presentibus quam futuris, in perpetuum (b). Suscepta pastoralis offitii cura nos ammonet et ortatur quatenus Cristi spense videlicet Ecclesie decorem totis diligamus viribus | et ad eius dilatandam religionem attentius ellaboremus. Proinde id quod debemus cupientes pro posse effectui mancipare, sanctimonialium monasterium in quo divina | miserante clementia devote atque religiose secundum beati Benedicti regulam Deo gratum exhibeant famulatum ad honorem Dei et sancte genitricis Marie in loco prenominato, vide|licet in ecclesia (c) Sancte (d) Marie (d) que dicitur ad Fonticulum, communicato cum fratribus nostris consilio (e) ut in perpetuum maneat fieri concessimus. Prescripti autem monasterii | atque monialium commorantium curam, regimen et abbatiam tibi Bonitati dilecte (f) in Cristo filie nostre, ut credimus, sapienti atque discrete fideliter committimus | atque auctoritate Dei et beati Ambrosii et nostra potestatem rebelles atque inobedientes, si que, quod obsit, fuerint, cohercendi tibi (g) tribuimus, quia vero quanto | fragilior est femineus sexus tanto cantate propensiori consolandus est ac defendendus, predictum monasterium sub nostra quadam pre ceteris dilectionis prerogativa | et Mediolanensie Ecclesie protectione, gubernatione atque defensione suscepimus et ut omnes ab eius infestati[o]ne atque dilaniatione desistant auctoritate Dei et beati Ambrosii | firmiter precipimus. Preterea in subiectionis signum ut unoquoque (h) anno abbatissa que pro tempore fuerit in purificatione beate Marie archiepiscopo qui pro tempore fuerit vel eius mis|sis per nuntios suos duos quattuor librarum offerat cereos statuimus. Quicumque autem hanc nostri privilegii paginam infringere temptaverit, sit anathema, maranatha atque fidelium | consortio donec digne satisfaciat omnimodo careat. Actum [est] hoc in palatio Mediolanensi. Anno ab [in]carnatione domini nostri Iesu Cristi millesimo centesimo trigesimo nono, | quarto die kalendarum octubrium, inditione tertia. Ut autem hoc ratum et inconvulsum habeatur predictus archiepiscopus hanc privilegii paginam suo sigillo insigniri precepit.
+ Ego Robaldus Dei gratia Mediolanensis archiepiscopus subscripsi.
+ Ego Tedaldus archipresbiter subscripsi.
+ Ego Landulfus presbiter subscripsi.
+ Ego Wido presbiter subscripsi.
+ Ego Guifredus presbiter subscripsi.
+ Ego Adelardus diaconus subscripsi.
+ Ego Ardericus vicedominus subscripsi (i).
+ Ego Amizo arhidiaconus (f) subscripsi.
+ Ego Anselmus diaconus subscripsi.
+ Ego Wilielmus diaconus subscripsi (l).
+ Ego Galdinus cancelarius (m) subscripsi.
+ Ego Berengarius diaconus subscripsi.
+ Ego Iordanus diaconus subscripsi.
+ Ego Vualterius (n) subdiaconus subscripsi.
+ Ego Anselmus subdiaconus subscripsi.
+ Ego Nazarius presbiter ac primicerius subscripsi.
+ Ego Lanterius presbiter et prepositus subscripsi.
+ Ego Guitardus presbiter Sancti Georgii, astante preposito, subscripsi (o).
(SI.D)


(a) Segue parola cancellata.
(b) pe soprascritto.
(c) in ecclesia su rasura.
(d) La e su correzione di a.
(e) cosilio senza segno abbreviativo.
(f) Così A.
(g) Segue precipimus cancellato.
(h) quo nell'interlinea.
(i) Ego Robaldus - Ego Ardericus sulla sinistra della pagina.
(l) Ego Amizo - Ego Wilielmus al centro.
(m) canzcelarius con z cancellata.
(n) Vuaberius in C e nel Giulini.
(o) Ego Galdinus - Ego Guitardus sulla destra.

Edizione a cura di Maria Franca Baroni
Codifica a cura di Gianmarco Cossandi

Informazioni sul sito | Contatti