Lombardia Beni Culturali
21

Carta commutationis

1170 marzo

Lanfranco, prete e proposito della chiesa e canonica di San Pietro di Brebbia, con il prete Lanfranco detto de Cardana, il prete Giovanni detto de Blandrono, Anrico, chierico, detto de Bodio, e Guido, pure chierico, detto de Arzago, officiali della stessa, consenziente Alberto giudice detto de Cedrate, avvocato scelto per questo negozio, dà ad Ottone e Giovanni, fratelli e figli del fu Guibello, ed a Guglielmaccio, figlio del predetto Ottone, di Bogno, un appezzamento di terreno in detto luogo, in località a Binda di duecentoquaranta tavole, ricevendo in cambio dieci appezzamenti di terra - nove campi ed un prato - pure in Bogno, il primo, detto a Ponte di cinquantasei tavole, il secondo, a Brebiasca, di dodici tavole e dieci piedi, il terzo, lì presso, di otto tavole, il quarto, detto a Perzego, di tavole ventidue e mezzo, il quinto, detto a Planeza, di tavole dodici e mezzo, il sesto, lì presso, di tavole e otto piedi, il settimo, detto a Planeza de Co, di ventidue tavole, l'ottavo, detto a Molino de Crota, di cinquantotto tavole, il nono, detto a Bixi di ventun tavole, il decimo, detto a Prato Donico, di quaranta tavole, con l'approvazione di Lanfranco de Cillina e Vivano Spiringoni, estimatori, fideiussore lo stesso Viviano.

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 524 [A]. Regesto: ASMi, Catalogo, IV, fasc. 89. Sul verso, di mano del sec. XIV: De Bonio; annotazioni tarde. Il rogatario è scorretto.

Pergamena in discreto stato di conservazione, nonostante la corrosione degli angoli superiore sinistro e inferiore destro, lacerazioni dei margini laterali e qualche macchia.
Rigatura a secco fino all'altezza del diciannovesimo rigo.

(ST) Anno dominice incarnacionis milleximo centeximo septuageximo, mense martii, indicione tertia. Comutatio bone fidei noscitur esse contractus ut ad vicem emtionis obtineat | firmitatem eodemque necxu (a) obligat contraentes. Placuit itaque bona convenit voluntate inter Lanfrancum presbiterum ac prepositum et Lanfrancum presbiterum | qui dicitur de Cardana et presbiterum Iohannem qui dicitur de Blandrono et Anricum clericum qui dicitur de Bodio et Vuidotum clericum qui dicitur de Arzago, ofitiales ecclesie et canonice Sancti Petri scita in lo|co Brebia, ibi astante et laudante Albertus iudex qui dicitur de Cedrate avocatus electus in hoc negotio, necnon (b) et inter Ottonem et Iohannem germanos, filios quondam Vuibelli, et Vuili|elmatium filium suprascripti Ottonis de loco Bunio. In primis dederunt ipsi prepositus et presbiteri et canonici eisdem Ottoni et Iohanni germanis et Vuilielmatio in causa comutationis presen|ti die eorum iure ex parte Sancti Petri petia una de terra, campo (c) et prato et silva insimul se tenente, reiacente in suprascripto loco, ad locum ubi dicitur a Binda, coheret ei a mane Vui|[[. . . . .]], a sero similiter, a meridie Sancti Ambroxii, a monte similiter, et est tabule duocentum (a) quadraginta. Unde ad invicem receperunt ipsi prepositus et presbiteri et canonici |[a suprascriptis] Ottone et Iohanne et Vuilielmatio hoc est petias decem de terra, novem de campis et una de prato iuris eorum, quas habere visi sunt in suprascripto loco Bunio. Prima petia de campo dicitur | a Ponte, coheret ei a monte (d) vinieto, a mane finili, a sero Sancti Petri, a meridie finili, et est tabule quinquaginta et sex. Secunda petia de campo dicitur a Brebiasca, coheret ei a mane Sancti Viti, a meridie | via, a monte (e) et a sero Sancti Petri, et est tabule duodecim et pedes decem. Tertia petia de campo (c) dicitur ibi prope, coheret ei a mane et a meridie et a sero Sancti Petri, a monte via, et est tabule octo. Quarta petia de cam|[po] dicitur a Perzego, coheret ei a mane Sancti Petri, a sero et a monte Sancti Viti, a meridie Cesa de Callario, et est tabule viginti et duo et dimidia (f). Quinta petia de campo dicitur a Planeza, coheret | ei [a mane] via, a meridie et a sero et a monte Sancti Petri, et est tabule duodecim et dimidia (f). Sesta petia dicitur ibi prope, coheret ei a mane et a sero via, a meridie Sancti Petri, a monte illorum de Citilli, et est |[tabule . . . . . .]] et pedes octo. Septima petia dicitur a Planeza de Co, coheret ei a mane et a sero Sancti Petri, a meridie (g) finili, a monte via, et est tabule viginti et duo. Octava petia de cam|po dicitur a Molino de Crota, coheret ei a mane via, a monte Ferrarii (h), et est tabule quinquaginta et octo. Nona petia de terra dicitur a Bixi, coheret ei a meridie flumen, a mane (i) | Ferrandi, a sero Stratiani (j), a monte Sancti Petri, et est tabule viginti et una. Decima petia est pratus et dicitur a Prato Donico, coheret ei a mane et a meridie et a sero Sancti Petri, | a monte Gratiani, et est tabule quadraginta, vel si amplius infra ipsas coherentias inveniri potuerit in integrum, in presenti maneat comutatione. His autem rebus su|perius dictis et comutatis cum superioribus et inferioribus seu cum finibus et accessionibus suis in integrum taliter ipsi comutatores sibi invicem unus alteri in causa | comutationis tradiderunt, fatiendum exinde unaquamque (a) pars cum eorum heredibus et successoribus et cui dederint iuris proprietarii nomine quicquid volueritis (a) sine omni | unius eorum alterius eorumque heredum et successorum contradicione. Et spoponderunt se ipsi comutatores invicem unus alteri hoc quod supra in comutatione dederunt cum eorum heredibus et su[ccesso]|ribus ab omni homine defensare iusta legem et usum. De quibus inter se penam posuerunt ut quis ex ipsis aut eorum heredibus vel successoribus se de ac comutatione re[stit]|uere presumserit et non permanserit in his omnibus ut supra legitur, tunc componat illa pars que hoc non servaverit partem (a) fidem servanti pene nomine | suprascriptas res quas in comutatione dederunt in duplum, sicut pro tempore fuerit aut valuerit sub estimatione in eodem loco. Quia sic inter eos convenit. | Unde due carte uno tenore scripte sunt, et ibi astante et confirmante Lanfrancus de Cillina et Vivianus Spiringoni de ipso loco, qui estimaverunt et dixerunt quod | hec comutatio legibus fieri posit et quod predicta ecclesia meliorem reciperet rem quam daret.
Signa + + (k) manuum suprascriptorum Viviani et Lanfranci qui estimatores fuerunt ut supra. Signa + + + manuum suprascriptorum Ottonis et Iohannis et Vuilielmatii | qui hanc cartam (l) comutationis fieri rogaverunt (m).
Signa + + + + + + manuum Alberti filii Adi de Aria de Stationa et Valentini Aritio de Bolzerate et Gotefredi Fabrico de Cadrezate et Cavalco de Berrgano (a) et Vace de Bratioforte de Mediolano filii quondam Truxi et Otonis Cavalero de Domo de Brebia, testium.
+ Ego Lanfrancus preppositus (a) a me facta subscripsi.
Ibi statim, presentibus ipsi (a) testibus, dederunt guadiam ipsi comutatores vicem unus alter hoc quod supra dederunt in comutatione guarentare iure, fideiussorem (n) Vivia|num Spiringoni de Bunio | in pena dupli.
(ST) Ego Guido iudex, filius quondam Iohannis de Ripa de loco Ispira, ac missus domini Friderici imperatoris scripsi, post traditam complevi et dedi.


(a) Così A.
(b) In A necenon
(c) II segno abbreviativo manca.
(d) Corretto in a mane
(e) In A a meridie per evidente svista del rogatario.
(f) a finale con segno abbreviativo.
(g) r corretto su altra lettera.
(h) In A Ferrararii
(i) Segue et tironiano.
(j) Segue a meridie filumen (sic) ripetuto.
(k) Segno grafico, continuo, formato da più aste intersecate da una linea obliqua.
(l) Segue cartam ripetuto.
(m) Da qui a rogaverunt in interlineo.
(n) Si sottintenda posuerunt

Edizione a cura di Luisa Zagni
Codifica a cura di Valeria Leoni

Informazioni sul sito | Contatti