Lombardia Beni Culturali

Curia vescovile - Archivio capitolare

178

Cartula offersionis

1041 luglio 22, Bergamo.

Liutefredo giudice del fu Daniele, da Bergamo, e la moglie Adeltruda del fu Pietro giudice, la donna con il consenso del marito suo mundoaldo, destinano alla chiesa cattedrale di S.Vincenzo di Bergamo, per la salvezza della loro anima e per quella del fu Adelberto arciprete e primicerio della canonica di S. Vincenzo, fratello di Liutefredo giudice, un lascito post mortem consistente in una masseria in Plorzano (Bergamo), a condizione che possa continuare a vivervi e a lavorarla Pietro di Andrea con i suoi discendenti, dietro corresponsione annua a detta chiesa di cinque moggi di frumento e cinque di panico, e che i chierici ordinati in detta chiesa celebrino nel giorno anniversario del fu Adelberto arciprete e primicerio vespero, matutino e messa: se tuttavia i chierici imporranno al predetto Pietro altro gravame oltre il fitto predetto, la masseria dovrà passare ai parenti di Liutefredo fin quando non saranno aboliti i gravami illeciti.

Originale (A), 1583 (F XII). A tergo, di mano del sec. XII in: Visum fuit per probam die .III. intrante madio cantra Zambonum Giberti; oltre, di mano del sec. XII: Cartula iudicati Santi Vincentii de sorte Liutefredi index in Plauriano; oltre, ancora di mano dello stesso secolo: In Plauriano, sotto, di mano del sec. XIV (?): In Plorzano; oltre, di mano della fine del sec. XII: Pro ecclesia Santi Vincentii mater ecclesia civitatis Pergamensis an(ni) .CXLVI.

Cit.: JARNUT, Bergamo, pp. 210-12.

Pergamena di mm. 338 x 242.

(ST) In Christi nomine. Anno ab incarnatione eiusdem domini nostri Iesu Christi milesimo quadragesimo primo, undecimo kalendas au|gustus, inditione nona. Nos in Dei nomine Liutefredus iudex filius quondam Danielis, de civitate Bergamo, et Adeltruda filia quondam | Petri iudex iugalibus, qui professi summus legem vivere Langobardorum, mihi qui supra Adeltrude consentiente suprascripto Liutefredo iudice | iugale et mundoaldo meo, et ut lex abet auctoritas una cum notitia de propinquioribus parentibus meis qui supra Adeltrude, quorum | nomina subter leguntur, in quorum presentia vel testium et reliquos hominum certa fatio professione et manifestatione eo quod nulla | me pati violentia ab ipso iugale et mundoaldo meo nec ad quempiam homini persona, nisi mea bona et spontanea volun|tate hanc paginam iudicati facere visa sum quicquit fatetur, presens presentibus diximus: 'Quisquis in sanctis hac venerabilibus locis ex suis aliquit contul|lerit rebus, iuxta Auctoris vocem in hoc seculo centuplum accipiet et insuper, quod melius est, vitam posscidebit heternam'. Et | ideo nos qui supra Liutefredus et Adeltruda iugalibus damus et offerrimus seu iudicamus (a) eclesie seu canonice Sancti Vincentii que | est fundata infra eadem civitate Bergamo et est mater eclesia eius civitatis presentem post nostrum decessum, hoc est sorte una massaritia | cum casis et omnibus rebus terretoriis ad se pertinentibus, iuris nostris, que abere visi summus in vico et fundo Plauriano seu in eius terreto|riis vel vocabulis locis, tam in montibus quamque et in planitiiis locis, ut dictum est, suprascripta sorte tam casis quam aliis edifitiis, areis, | curtesitiis, ortis, clausuris, vineis, campis, pratis, silvis castanis, ceretis et roboretis hac stellareis, arboribus fructifferis et | infructifferis, cultis et incultis, divisis et indivisis, pascuis et communaliis et usibus aquarum aquarumque ductibus vel decursibus, | omnia et ex omnibus nostrorum iure pertinentibus qualiter superius legitur in integrum; et sunt suprascriptis rebus terretoriis pertinentibus ad ipsa sorte to|tis insimul estra pasculum et communalia per iustam mensuram iugias l(egiptimas) decem; eo videlicet ordine ipsa sorte cum (b) casis et | omnibus rebus terretoriis ad se pertinentibus suprascripte eclesie seu canonice Sancti Vincentii dare et offerre videmus ut diximus post | nostrum decessum et usque in perpetuum sit propria de suprascripta eclesia seu canonica Sancti Vincentii. Ita (c) tamen volumus et iudicamus ut abeat et te|neat Petrus filius quondam Andrei que super ipsa sorte abitare videtur cum suis filiis vel heredes predicta sorte ad habitandum seu laboran|dum atque censum reddendum per singulos annos fermento (d) modia quinque, panico modia similiter quinque, datum et consignatum sit censum ipsum ad | partem predicte canonice propter anime nostre qui supra iugalibus et anime quondam Adelberti archipresbiteri et primicerio qui fuit de (e) eadem or|dine et germano meo qui supra Liutefredi iudex remedium et mercedem, eo tamen ordine ut unoquoque anno in die aniversarii predicti quondam | Adelberti archipresbiteri et primicerio vespertini, matutinum et missa celebrent illis ordinariis qui pro (f) tempore in eadem eclesia ordina|ti fuerint. Et insuper volumus et iudicamus nos qui supra iugalibus ut, si hoc evenerit (g) quod ipsis ordinariis qui pro (h) tempore in eadem eclesia ordinati |[f]uerint predicti Petri suique heredes de suprascripta sorte aliqua superimposita fecerint exepto quod superius legitur, tunc volumus et iudicamus ut predicta | sorte deveniat in iure et potestate de propinquorum parentum meorum qui supra Liutefredi iudici, et tamdiu sit ipsum fictum (i) in eodem potestatem | quamdiu ipsis ordinarii suprascripta imposita ipsius Petri vel ad suis heredibus facere disttulerint (j) propter anime nostre et anime suprascripti quondam Adelberti | archipresbiteri et primicerio remedium et mercedem, quia omnia sic est nostra bona voluntas. Actum suprascripta civitate Bergamo. Unde due cartule | offersionis uno tenore scripte sunt.
(ST) Liutefredus iudex sacri palatii a nobis facta subscripsi et eidem coniugie mee consensi ut supra.
Signum # manu(m) suprascripte Adeltrude qui hanc cartulam offersionis fieri rogavit.
Signum # manibus Ursoni et Alexandri pater et filio propinqui eidem Adeltrude qui eam interrogaverunt ut supra.
Signum # manibus Iohanni et Petri seu Celsoni, de eadem civitate Bergamo, testes.
(ST) Petrus notarius et iudex scripsi, post traditam complevi et dedi.

(a) -ca- su rasura.
(b) ipsa - cum su rasura.
(c) i- corretta su una i corta.
(d) A fermto per omissione del segno abbreviativo.
(e) Su -e segno abbreviativo superfluo.
(f) A q(ui) p(ro) con un unico segno abbreviativo.
(g) -n corretta da r
(h) Cfr. nota (f)
(i) fict(um) nell'interlineo.
(j) Così A.

Edizione a cura di Rita Cosma
Codifica a cura di Gianmarco De Angelis

Informazioni sul sito | Contatti